BAM Hukuk Mahkemeleri Bakırköy 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/434 Esas 2022/475 Karar Sayılı İlamı

T.C. BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/434 Esas
KARAR NO : 2022/475

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 20/05/2021
KARAR TARİHİ : 31/05/2022
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 06/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin ... Çikolata Gıda San. ve Tic. A.Ş.'nin iştiraki ve grup şirketlerinden olup, İstanbul’daki mağazasında çikolata ve türevleri başta olmak üzere gıda ürünlerinin satışı alanında faaliyet gösteren yerli ve milli bir firmasını, müvekkili şirketin, bilişim sistemleri ve ana sunucuları (server), şirketin tek kurucu tüzel kişi ortağı olan ... Çikolata Gıda San. ve Tic A.Ş.'nin Gaziantep'teki fabrikasında bulunduğunu, 10.05.2021 tarihinde gece saat 01:00 sularında, kimliği belirsiz kişi veya kişiler tarafından müvekkili şirketin bilişim sistemlerine siber saldırı gerçekleştirildiğini, nereden yapıldığı henüz belli olmayan işbu siber saldırının, “...” adı verilen veri şifreleme türünde yapıldığı tespit edildiğini, ihlalin tespit edilmesi ile birlikte, şirketin bilişim sistemleri tamamen kapatılarak işbu siber saldırının, ihlalin, sızıntının kontrol altına alınması, daha büyük bir alana yayılmasının önlenmesi ivedilikle sağlandığını, siber suçlar/saldırılar konusunda hizmet desteği alınan, ileri seviyede uzman bir firmanın “Siber Suçlarla Mücadele Ekibi” de dâhil edilerek şirketinin “Veri Güvenliği Ekibi” çalışmalarına başladığını, sunuculardaki izolasyon, tarama çalışmaları, adli bilişim incelemeleri devam ettiğini, müvekkili şirketin, e-defter, e-berat, e-fatura ve e-arşiv fatura kullandığını ve şimdilik bu kayıtlara ulaşılabildiğini, ancak, siber saldırı nedeniyle, müvekkili şirketin kullandığı "Logo muhasebe sistemindeki" kayıtlarına ulaşılamadığını, şirketin muhasebe programındaki 31.12.2019-17.05.2021 tarihleri arasındaki tüm muhasebe kayıtları ulaşılamaz hale geldiğini, bu kayıt ve belgelerin yedekleri de aynı şekilde siber saldırıdan etkilendiği, ulaşılmaz hale geldiği ve zayi olduğunu, logo muhasebe sisteminde; ana kayıtlar, stok, fatura, cari hesap, kasa, banka, çek ve senet, muhasebe, talep yönetimi, teminat, satış siparişi, cari hesap kartları, cari hesap ekstresi gibi mevzuat gereği tutulması ve saklanması zorunlu olan, delil niteliği taşıyan ticari kayıtlar bulunduğunu, konu ile ilgili olarak, diğer grup şirketleri ile birlikte Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ... soruşturma numaralı dosyası ile suç duyurusunda bulunulduğunu, Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ... soruşturma numaralı dosyasından, soruşturmanın selameti ve tahkikatın daha güvenli bir şekilde yürütülmesi amacıyla, Bakırköy .... Sulh Ceza Hâkimliği’nin ... Değ. İş sayılı kararı ile CMK 153/2 maddesi kapsamında gizlilik kararı verildiğini, siber saldırı akabinde görevlendirilen teknik ekip çalışmalarına devam ettiğini ve çalışmalar tamamlandığında, TTK’nun 82/7. maddesine göre tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerinin yangın, su baskını, veya yer sarsıntısı gibi afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içerisinde ziya uğraması halinde, tacirin öğrenmeden itibaren 15 gün içerisinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden hasımsız olarak açacağı dava ile zayi belgesi verilmesini isteyebileceğinin düzenlendiğini, elektronik defterlerin zayi olması halinde ne yapılması gerektiği, Elektronik Defter Genel Tebliği’nin (EDGT) 7/1. maddesinde düzenlendiğini, buna göre; ilgili tacirin, VUK’nun 13. maddesinde öngörülen mücbir sebeplerden birinin gerçekleşmesi halinde ve bu kayıtların fiziksel ortamda birebir tutulmaması ve e-defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlarından veya başkanlıktan ikincil örneklerinin temin edilemediği hallerde, ilgili durumun öğrenilmesinden itibaren on beş gün içerisinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesine başvurarak zayi belgesi verilmesini talep edebileceğini, somut durumda, davacı müvekkili şirketin iradesi dışında meydana gelen, bir siber saldırı söz konusu olduğundan TKK, VUK, EDGT ve diğer ilgili mevzuat kapsamında aranan şartlar oluştuğunu, müvekkili şirketin kullandığı,"Logo muhasebe sistemindeki" ticari kayıtların ulaşılamaz hale geldiğini, zayi olduğunu, tartışmaya mahal bırakmayacak kadar ortada olduğunu, siber saldırı; hem TTK ve VUK kapsamında; hem de diğer mevzuata göre "mücbir sebep" olarak değerlendirildiğini, e-defter, e-fatura, e-arşiv fatura tutma hakkına sahip tacirlerin, hem bu kayıtlarının hem de muhasebe program ve sistemlerinin siber saldırıya uğraması, herhangi bir şekilde zayi olması halinde zayi belgesinin alınması, gerek tacirin saklama ve ibraz yükümlülüğünün hukuki ve cezai müeyyide ve sorumluluklardan kurtulması gerekse de defter ve muhasebe kayıtlarının lehe/aleyhe delil olması durumda hak kaybına uğranılmaması için önem ve zorunluluk arz ettiğini, davacı müvekkili şirketin maruz kaldığı (mücbir sebep) siber saldırı nedeniyle, davacı müvekkilinin kullandığı "Logo muhasebe sistemindeki" 31.12.2019-17.05.2021 tarihleri arasındaki ticari kayıtlar ulaşılamaz hale geldiğinden; davacı müvekkil şirketin, bu tarihler arasındaki "Logo muhasebe sistemindeki" ticari kayıtları için zayi belgesi verilmesini mahkemeden talep etme zaruretinin hasıl olduğunu, yukarıda açıklanan nedenlerle; davacı müvekkili şirketin maruz kaldığı (mücbir sebep) siber saldırı nedeniyle, davacı müvekkilinin kullandığı "Logo muhasebe sistemindeki" 31.12.2019-17.05.2021 tarihleri arasındaki ticari kayıtlar ulaşılamaz hale geldiğinden; davacı müvekkili şirketin, bu tarihler arasındaki "Logo muhasebe sistemindeki" ticari kayıtları için zayi belgesi verilmesine karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Davacı vekili 11/06/2021 tarihli dilekçesi ile davacı şirketin 2020 yılına ait Ocak ve Şubat aylarının e-defter, e-berat kayıtları yönünden, 2020 yılına ait Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim, Kasım, Aralık aylarına ait Logo muhasebe sistemi kayıtları yönünden, 2021 yılı Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs ayına ait e-defter, e-berat kayıtları yönünden, 2021 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs aylarına ait Logo muhasebe sistemi kayıtları yönünden zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü'nden davacı şirketin sicil kayıtları celp edilmiştir.
Güneşli Vergi Dairesi'nden gelen müzekkere cevabında davacı şirket hakkında vergi uyuşmazlığına ilişkin bir kaydın olmadığı bildirilmiştir.
Bağcılar Sosyal Güvenlik Merkezi'nden gelen müzekkere cevabında davacı şirketin vergi borcunun bulunmadığı hususu bildirilmiştir.
Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan gelen müzekkere cevabında; e-defter sisteminin kontrolünden, davacı şirket tarafından 2020 yılı 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 2. aylar ve 2021 yılı 1. ve 2. aylara ait e-defter ve berat dosyalarının ikincil kopyalarının sisteme yüklendiğinin görüldüğü bildirilmiştir.
Dosyanın bir bilişim uzmanı ve bir mali müşavirden oluşan bilirkişi heyetine tevdii ile rapor düzenlenmesine karar verilmiş olup, alınan bilirkişi raporunda özetle; davacı şirket Sunucu sistemlerinde, bir siber saldırı girişiminin olduğu ve bu saldırı sonucunda dosyalarının kullanılamaz/ulaşılamaz durumda olduğunu belirtir, sistem güvenliği için gerekli önlemler alınmış olsa da insan faktörü göz önüne alındığında , mevcut önlemlerin bu tür saldırılar için yetersiz kalabileceğini, bu olay gerçekleştirildikten sonra da şirketin, güvenliklik önlemlerini daha da arttırdığı kanaati bildirilmiştir.
Dava, TTK'nın 82/7. Maddesi gereği zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
TTK'nın 82/7. Maddesinde "Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. " hükmü düzenlenmiştir.
TTK'nın 64/3. Maddesinin son cümlesi "Fiziki ortamda veya elektronik ortamda tutulan ticari defterlerin nasıl tutulacağı, defterlere kayıt zamanı, onay yenileme ile açılış ve kapanış onaylarının şekli ve esasları Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca müştereken çıkarılan tebliğle belirlenir." şeklindedir.
19/10/2019 tarih 30923 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 3 Sıra No'lu Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No: 1)'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğle; elektronik ortamda tutulan defterlerin, vergi güvenliğini sağlamak ve virüs, siber saldırısı vb. diğer teknolojik ataklara karşı tedbir almak amacıyla ikincil kopyalarının gizliliği ve güvenliği sağlanmış şekilde Gelir İdaresi Başkanlığı sistemlerinde ya da Başkanlıktan izin alabilen güvenli saklamacı kuruluşlar bünyesinde de saklanması zorunluluğu getirilmiştir (Bkz. Tebliğ m.4.4.1-e).
Öte yandan, aynı tebliğin 7.1. Maddesininde, e-defter tutanların, Vergi Usul Kanununda belirtilen “Mücbir Sebep” halleri nedeniyle e-Defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-Defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-Defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya Başkanlıktan ikincil örneklerinin temin edilemediği hallerde, söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini isteyebilecekleri; Mahkemeden zayi belgesinin temin edilmesini müteakip, zayi belgesi ile birlikte durumun Başkanlığa yazılı olarak bildirilmesi ve Başkanlık tarafından istenilen bilgi ve belgelerin ibraz edilmesi halinde, mükelleflerin zayi olan e-defter kayıtlarının yeniden oluşturulması ve bunlara ait yeni oluşturulan e-defter ve berat dosyalarının e-defter uygulaması aracılığı ile Başkanlık sistemine yeniden yüklenmesi için Başkanlık tarafından yazılı izin verileceği düzenlenmiştir.
TTK'nın 82/7. Maddesine uygun şekilde düzenleme yapılan anılan tebliğde e-defter veya beratlarına ait kayıtların bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-Defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-Defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya Başkanlıktan ikincil örneklerinin temin edilemediği hallerde, söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren 15 gün içinde yetkili mahkemeden zayi belgesi verilmesini istemesi gerektiği belirtilmiştir. TTK'nın 82/7. Maddesinde düzenlenen zayi belgesi verilmesi için başvuru süresi hak düşürücü süre olup bu süre içinde başvuru yapılması zorunludur.
Davacı taraf he ne kadar şirketin kullandığı "Logo muhasebe sistemindeki" kayıtlarına ulaşılamadıklarından ve şirketin muhasebe programındaki 31.12.2019-17.05.2021 tarihleri arasındaki tüm muhasebe kayıtları ulaşılamaz hale geldiğinden bahisle zayi belgesi verilmesi talepli dava açmış ise de Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan davacı şirketin dava konusu e-Defterlerinin ve beratlarının ikincil örneklerinin muhafaza edilip edilmediği sorulmuş olup alınan yazı cevabında 2020 yılı 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 2. aylar ve 2021 yılı 1. ve 2. aylara ait e-defter ve berat dosyalarının ikincil kopyalarının sisteme yüklendiğinin bildirilmiş olmakla anılan kurumdan davacı şirketin 2020 yılı 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 2. aylar ve 2021 yılı 1. ve 2. aylara ait e-defter ve berat dosyalarının ikincil kopyalarının sisteme yüklendiğinin temin edilebileceğinden bu istem yönünden davacı şirketlerin davayı açmakta hukuki yararı bulunmadığı ve ayrıca davacı, siber saldırıdan önce, elektronik ortamda tutulan kayıtların yedeklemesini gerekli sıklıkta ve düzenli olarak yapmamış olup Davacı, basiretli bir tacir kabul edildiğinden davacıdan beklenen gerekli sıklıkta, düzenli ve güvenli bir sistemle yedekleme yapmasıdır. Davacı, basiretli tacir olmanın gereği olarak bu sistemi siber saldırıdan önce kurmamış ve gerekli sıklıkta, düzenli ve güvenli bir sistemle yedekleme yapmadığı anlaşılmakla zayi belgesi verilmesi talebinin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 80,70-TL'nin harcın, davacı tarafından peşin olarak yatırılan 59,30-TL harçtan mahsubu ile eksik kalan 21,40-TL'nin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafça sarf edilen yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafça dosyaya yatırılan ve kullanılmayan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, yapılan yargılama neticesinde kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize müracaatla İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 31/05/2022


Katip ...
¸e-imzalıdır


Hakim ...
¸e-imzalıdır