MAHKEMESİ :Asliye Ceza Mahkemesi
SUÇ : Kaçakçılığa konu eşyayı bu özelliğini bilerek ticari amaçla satmak, Suç İşlemek Amacıyla Kurulan Örgüte Üye Olma/Yönetme
HÜKÜM : Tüm sanıkların Suç İşlemek Amacıyla Kurulan Örgüte Üye Olma/Yönetme suçundan beraatlerine, sanıkların kaçakçılığa konu eşyayı bu özelliğini bilerek ticari amaçla satmak suçundan sanıklar ... ve ... haklarında hükümlülük, erteleme, müsadere; diğer sanıklar hakkında Kaçakçılık Kanununa Aykılık suçundan sevk maddeleri belirtilmiş ise de hiç bir nitelemenin yapılmadığı, hiç bir olgunun tanımlanmadığı, bu hali ile açılmış bir kamu davası bulunmadığından salt sevk maddesinden oluşan iddia hakkında karar verilmesine yer olmadığına ; Selim Asliye Ceza Mahkemesi"nin 2008/117 esas sayılı birleşen dosyasında sanık ... hakkında hükümlülük, hagb

Yerel mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle; başvurunun nitelik, ceza türü, süresi ve suç tarihine göre dosya okunduktan sonra Türk Milleti adına gereği görüşülüp düşünüldü;
I-Katılan ... vekilinin sanıklar hakkında örgüt kurmak ve/veya üye olmak suçundan verilen beraat kararlarını ve sanık ... hakkında 4733 sayılı Yasaya muhalefet suçundan kurulan mahkumiyet hükmünü temyizi üzerine yapılan incelemede;
Bu suçlardan doğrudan zarar görmeyen Enerji ... ... Kurumunun kamu davasına katılmasına karar verilmesi de hükmü temyize yetki vermeyeceğinden, Enerji ... ... vekilinin temyiz isteğinin 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi gereğince yürürlükte bulunan 1412 sayılı CMUK.nun 317. maddesi uyarınca oybirliğiyle REDDİNE,
II-Katılan ... vekilinin sanıklar ..., ve ... hakkında kaçakçılık suçundan karar verilmesine yer olmadığına kararlarını, sanık ... hakkında kurulan mahkumiyet kararını ve sanık ... hakkında beraat kararını temyizi üzerine yapılan incelemede;
Kars Cumhuriyet Başsavcılığınca 15.08.2008 tarihinde sanıklar hakkında kamu davası açılırken, sevk maddelerinin "5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu"nun 3/5,4/1 ve TCK.nun 53,54,63 mad" olarak gösterildiği ve suçun sigara kaçakçılığı yapma olarak adlandırıldığı,
Kars 1. Asliye Ceza Mahkemesince 20.11.2012 tarih ve2008/430 esas – 2012/537 karar sayısı ile sanık ..."in eyleminin 5015 sayılı Yasa kapsamında kalıp sanığa ek savunma hakkı verilerek 5015 sayılı Yasa ek 5/1. maddesinden mahkûmiyetine, sanık ... hakkında beraatine ve diğer sanıklar hakkında "iddianamede hiçbir nitelemenin yapılmadığı, hiçbir olgunun tanımlanmadığı bu hali ile açılmış bir kamu davası bulunmadığından karar verilmesine yer olmadığına" karar verildiği anlaşılmaktadır.
Ceza muhakemesi hukukumuzda mahkemelerce bir yargılama faaliyetinin yapılabilmesi ve hüküm kurulabilmesi için yargılamaya konu edilecek eylemle ilgili, usulüne uygun olarak açılmış bir ceza davası bulunması gerekmektedir. 5271 sayılı CMK.nun 170/1. maddesi uyarınca ceza davası, dava açan belge niteliğindeki icra ceza mahkemesine verilen şikâyet dilekçesi, son soruşturmanın açılması kararı gibi istisnai hükümler dışında kural olarak Cumhuriyet Savcısı tarafından düzenlenecek bir iddianame ile açılır. Anılan kanunun 170. maddesinin 4. fıkrasında da; “iddianamede, yüklenen suçu oluşturan olaylar, mevcut delillerle ilişkilendirilerek açıklanır” düzenlemesine yer verilmiştir.
CMK.nun 225. maddesi uyarınca ise; “Hüküm, ancak iddianamede unsurları gösterilen suça ilişkin fiil ve faili hakkında verilir. Mahkeme, fiilin nitelendirilmesinde iddia ve savunmalarla bağlı değildir.” Bu madde gereğince hangi fail ve fiili hakkında dava açılmış ise, ancak o fail ve fiili hakkında yargılama yapılarak hüküm verilebilecektir.
Anılan kanuni düzenlemelere göre, iddianamede açıklanan ve suç oluşturduğu iddia olunan eylemin dışına çıkılması, dolayısıyla davaya konu edilmeyen fiil veya olaydan dolayı yargılama yapılması ve açılmayan davadan hüküm kurulması kanuna açıkça aykırılık oluşturacaktır. Öğretide “davasız yargılama olmaz” ve “yargılamanın sınırlılığı” olarak ifade edilen bu ilke uyarınca hâkim, ancak hakkında dava açılmış bir fiil ve kişi ile ilgili yargılama yapabilecek ve önüne getirilen somut uyuşmazlığı hukuki çözüme kavuşturacaktır.
Diğer taraftan CMK.nun 226. maddesinde ise; “Sanık, suçun hukukî niteliğinin değişmesinden önce haber verilip de savunmasını yapabilecek bir hâlde bulundurulmadıkça, iddianamede kanunî unsurları gösterilen suçun değindiği kanun hükmünden başkasıyla mahkûm edilemez.
Cezanın artırılmasını veya cezaya ek olarak güvenlik tedbirlerinin uygulanmasını gerektirecek hâller, ilk defa duruşma sırasında ortaya çıktığında aynı hüküm uygulanır.
Ek savunma verilmesini gerektiren hâllerde istem üzerine sanığa ek savunmasını hazırlaması için süre verilir.
Yukarıdaki fıkralarda yazılı bildirimler, varsa müdafie yapılır. Müdafii sanığa tanınan haklardan onun gibi yararlanır” hükmü getirilmiştir.
Soruşturma aşamasında elde ettiği delillerden ulaştığı sonuca göre iddianameyi hazırlamakla görevli iddia makamı, düzenlenen iddianame ile CMK.nun 225/1. maddesi uyarınca kovuşturma aşamasının sınırlarını belirlemektedir. Bu bakımdan iddianamede, yüklenen suçun unsurlarını oluşturan fiil/fiillerin nelerden ibaret olduğunun hiçbir tereddüte yer bırakmayacak biçimde açıklanması zorunludur. Böylelikle sanık; iddianameden üzerine atılı suçun ne olduğunu hiçbir şüpheye yer vermeyecek şekilde anlamalı, buna göre savunmasını yapabilmeli ve delillerini sunabilmelidir. CMK.nun 226. maddesindeki düzenlemeyle iddianamede anlatılan eylem değişmemiş olduğunda, kanun koyucu o eylemin hukuki niteliğinde değişiklik olmasını "yargılamanın sınırlılığı" ilkesine aykırı görmemiş, bu gibi hallerde sanığa ek savunma hakkı verilerek değişen suç niteliğine göre bir hüküm kurulmasına imkân sağlamıştır. Bu düzenlemenin bir sonucu olarak mahkeme, eylemin hangi suçu oluşturacağına ilişkin nitelendirmede iddia ve savunmayla bağlı değildir. Örneğin, iddianamede kasten öldürmeye teşebbüs olarak nitelendirilen eylemin kasten yaralama suçunu oluşturacağı görüşünde olan mahkemece, sanığa ek savunma hakkı da verilmek suretiyle bahse konu suçtan hüküm kurulabilecektir. İddianamede anlatılan ve kapsamı belirlenen olayın dışında bir fail yargılanması söz konusu olduğunda ise, suç duyurusunda bulunulması ve iddianame ile dava açılması halinde gerekli görülürse her iki iddianame ile açılan davaların birleştirilmesi yoluna gidilebilecektir.
Yargıtay Ceza Genel Kurulunun duraksamaya yer vermeyen kararlarına göre, bir olayın açıklanması sırasında bir başka olaydan söz edilmesi, o olay hakkında dava açıldığını göstermez. İddianamede dava konusu yapılan fiilin bir başka olaya dayalı olmadan, bağımsız olarak açıklanması gerekir.
Bu açıklamalar ışığında yapılan değerlendirmede;
Kars Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen iddianamede fiilin, sanıkların örgüt faaliyeti kapsamında sigara ve bir kısım sanıklar yönünden akaryakıt kaçakçılığı yapma şeklinde anlatılması, davanın dayanağını oluşturan iddianamede sigara kaçakçılığı ve petrol kaçakçılığı suçunun unsurunu oluşturan fiillerin açıkça anlatılmasının gerekmesi karşısında; sanıklar hakkında sigara kaçakçılığı ve petrol kaçakçılığı suçundan açılmış bir dava bulunmadığı kabul edilerek Enerji ... ... Kurumunun kamu davasına katılmasına karar verilmesi de hükmü temyize yetki vermeyeceğinden, Enerji ... ... vekilinin temyiz isteğinin 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi gereğince yürürlükte bulunan 1412 sayılı CMUK.nun 317. maddesi uyarınca oybirliğiyle REDDİNE,
III-Katılan ... vekilinin sanık ... hakkında birleşen dosyadaki eylemi nedeni ile kurulan hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına ilişkin
temyizi üzerine yapılan incelemede ise;
Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 5560 sayılı Yasa ile değişik 5271 sayılı CMK.nun 231/12. madde ve fıkrası uyarınca, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararlarına karşı itiraz yasa yolu açık olup, kararın temyizi mümkün bulunmadığından temyiz dilekçesinin itiraz mahiyetinde kabul edilerek gereği mahallinde itiraz merciince değerlendirilmek üzere dosyanın Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,
IV-Sanık ... müdafiinin temyizi üzerine yapılan incelemede ise;
1- Sanık hakkında takdiri indirim uygulama maddesinin 5237 sayılı TCK.nun 62/1. maddesi yerine TCK.nun 62. maddesinin yazılması, sanıklar hakkında gün adli para cezasının uygulama maddesinin 5237 sayılı TCK.nun 52/2. maddesi yerine TCK.nun 52. maddesinin yazılması suretiyle CMK.nun 232/6. maddesine aykırı davranılması,
2- 24.11.2015 günlü 29542 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Anayasa Mahkemesi"nin 08.10.2015 tarih ve 2014/140 esas, 2015/85 sayılı iptal kararı ile 5237 sayılı TCK.nun 53. maddesinin bazı bölümlerinin iptal edilmesi nedeniyle, anılan maddenin yeniden değerlendirilmesinde zorunluluk bulunması,
TCK.nun 53. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, mahkum olduğu kısa süreli olmayan hapis cezası ertelenen sanık hakkında anılan maddenin l. fıkrasının (c) bendinde yazılı hak yoksunluğunun, sanığın sadece kendi altsoyu üzerindeki velayet, vesayet veya kayyımlık yetkileri açısından uygulanmasına yer olmadığına, altsoyu dışında kalanlarla ilgili bu hak ve yetkilerden ise cezanın infazı tamamlanıncaya kadar yoksun bırakılmasına karar verilmesi gerektiği gözetilmeden yazılı şekilde hüküm tesisi,
Yasaya aykırı, sanık müdafiinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden ve bu hususlar yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, 5320 sayılı Yasanın 8/1.maddesi gereğince yürürlükte bulunan 1412 sayılı CMUK.nun 322. maddesi uyarınca,
1-Hükmün 2. fıkrasında "TCY"nın 62 maddesi" ifadesinin çıkartılarak yerine "TCK.nun 62/1. maddesi" ve 3. fıkrasında "TCK nun 52 md." ifadesinin çıkartılarak yerine "TCK.nun 52/2. maddesi " ifadesinin eklenmesi,
2- Hükümden TCK.nun 53.maddesinin uygulanmasına ilişkin bölümün çıkarılması, yerine “24/11/2015 tarih ve 29542 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Anayasa Mahkemesi"nin 08/10/2015 tarih ve 2014/140 E. , 2015/85 K. sayılı kararındaki iptal edilen hususlar gözetilerek, 5237 sayılı TCK.nun 53/1-2-3. madde ve fıkralarının (“e” bendi dışında) tatbikine” ifadesinin eklenmesi ve sair kısımların aynen bırakılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 15.03.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.