MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığı belirtilerek, dava tarihinden en az 20 yıl öncesine ait (1975-1985 yılları arası) iki ayrı zamanda çekilmiş yüksek çözünürlü hava fotoğraflarının Harita Genel Komutanlığı"ndan, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftaların ise İl Kadastro Müdürlüğü"nden getirtilerek dosyaya eklenmesi, yeniden yapılacak keşifte uzman bilirkişi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı, yerel bilirkişi ve tanıklar aracılığıyla açıklanan hava fotoğrafları ile paftaların ve komşu parsellere ait tapu kayıtlarının keşifte uygulanması, hava fotoğraflarının çekildikleri, Kadastro Müdürlüğü"nden gelen paftaların ise, düzenlendikleri (1975-1985 yılları arasında düzenlenen paftalar olacak) tarihlere göre dava konusu taşınmaz bölümlerinin kültür arazisi niteliğinde bulunup bulunmadığı, imar-ihyasının tamamlanıp tamamlanmadığı veya hangi nitelikte bulundukları konusunda uzman bilirkişilerden, tarafların ve Yargıtay’ın denetimine açık gerekçeli rapor alınması, komşu parsellere revizyon gören tapu kayıtlarının taşınmaz yönlerini ne gösterdikleri üzerinde durulması, teknik bilirkişiye tescil konusu yerin pafta üzerinde işaret ettirilmesi, yerel bilirkişi ve tanıkların HMK"nın 243, 244, 259 ve 290/2. maddeleri gereğince, keşif yerine davetiyeyle çağırılmaları, uyuşmazlığın taşınmaza ilişkin bulunması nedeniyle keşif yerinde dinlenilmeleri, davacının hangi tarihte taşınmazın imar ve ihyasına başladığı, ne şekilde sürdürdüğü ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığı konularında yerel bilirkişi ve tanıkların bilgilerine başvurulması, imar ve ihyanın tamamlandığı tarihten dava tarihine kadar 20 yıllık kazanma süresinin dolup dolmadığının hesaplanması, daha önce götürülmeyen başka bir uzman bilirkişi ... mühendisi aracılığıyla taşınmaz ve çevresinin toprak yapısı incelenerek gerekçeli, denetime açık, karşılaştırmalı rapor istenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, 19.01.2017 havale tarihli fen bilirkişisi raporunda (A) harfi ile gösterilen toplam 8.969,14 metrekarenin tapusunun davacı adına oluşturulacak yeni bir parsel numarasıyla tesciline, (B) harfi ile gösterilen yer ile ilgili talebinin reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili, davalılar Hazine, Haliliye Belediye Başkanlığı ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dava, kazanmayı sağlayan zilyetlik, imar ve ihya hukuki sebeplerine dayalı olarak TMK"nın 713/1. ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14. ve 17. maddeleri gereğince tapusuz taşınmazın tescili istemi ile açılmış olmakla beraber, davaya konu taşınmazın yargılama sırasında idari yoldan ham toprak vasfıyla davalı Hazine adına tapuya tescil edilmesi nedeniyle davanın tapu iptal ve tescil davasına dönüştüğünün kabulü zorunludur. Çekişmeli taşınmazın idari yoldan Hazine adına tescil edilmesi nedeniyle tescil davasının yasal hasmı olan Belediye"lerin davada taraf sıfatı kalmamıştır. Kural olarak hükmü temyiz yetkisinin davanın taraflarına ait olduğu ve aleyhlerine bir hüküm de kurulmadığı göz önüne alındığında, temyiz isteminde bulunan davalılar Haliliye Belediye Başkanlığı ve ..."nın hükmü temyizde hukuki yararı bulunmadığı anlaşıldığından, temyiz inceleme istemlerinin REDDİNE,
2- Davacı vekili ve davalı Hazinenin temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; Mahkemece, teknik bilirkişinin 19.01.2017 havale tarihli rapor ve krokisinde (A) harfi ile gösterilen 8.969,14 metrekarelik taşınmaz bölümü üzerinde, davacı lehine, Kadastro Kanunu"nun 14. ve 17. maddeleri uyarınca zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleştiği, (B) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümü üzerinde davacı lehine zilyetlik şartlarının gerçekleşmediği gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar vermek için yeterli bulunmamaktadır.
Mahkemece hakkında kabul ve ret kararı verilen taşınmaz bölümlerine ilişkin dosya arasında bulunan fotoğraflar incelendiğinde, her iki taşınmaz bölümü üzerindeki farkın renk durumu itibariyle ne olduğunun anlaşılamadığı gibi ... bilirkişisinin raporunda, çekişmeli taşınmaz bölümleri ile kadastro çalışmaları sırasında kişiler adına tespit edilen komşu taşınmazlar arasında toprak yapısı itibariyle fark olup olmadığı yönünde açıklama da yapılmamıştır. Bu şekilde eksik inceleme ve araştırmaya dayalı hüküm verilmesi usul ve yasaya uygun düşmemektedir.
Hal böyle olunca; sağlıklı sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek, taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya arasına alınmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre çekişmeli taşınmazın dava tarihinden 15-20 ve 25 yıl öncesine ait farklı dönemlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğraflarının en az üç tanesi tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü"nden getirtilerek dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile jeodezi ve fotogrametri mühendisi, 3 kişilik ... mühendisi bilirkişi kurulu ve teknik bilirkişinin katılımı ile yeniden keşif yapılmalı, yapılacak bu keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, dava konusu taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; teknik bilirkişiden keşfi takibe elverişli, dava konusu taşınmazı komşularıyla birlikte gösterir krokili rapor alınmalı; ... mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını içerir, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, taşınmazın sınırlarını, kullanım sınırlarının belirginleşip belirginleşmediğini ve niteliğini, imar-ihyası tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor düzenlemesi ve taşınmazın konumunu hava fotoğraflarında göstermesi istenilmeli; bundan sonra, çekişmeli taşınmaz üzerinde davacı yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla iktisap koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği saptanmalı ve sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de; tapusuz taşınmazın tescili istemi ile açılmış olan davaya konu taşınmazın, yargılama sırasında idari yoldan ham toprak vasfıyla davalı Hazine adına tapuya tescil edilmesi nedeniyle davanın tapu iptali ve tescil davasına dönüştüğü nazara alınarak hakkında kabul kararı verilen taşınmaz bölümünün tapu kaydı iptal edilmeksizin tescil hükmü kurulması dahi isabetsiz olup temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacıya iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.