BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/825 Esas 2022/461 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2021/825
Karar No: 2022/461
Karar Tarihi: 02.06.2022
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/825 Esas 2022/461 Karar Sayılı İlamı
T.C. İstanbul Anadolu 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/825 Esas
KARAR NO : 2022/461
DAVA : İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/12/2021
KARAR TARİHİ : 02/06/2022
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ /
DAVA/TALEP ;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;----davacı müvekkili ---yürütüldüğü, davalı ---- arasında ücret ödenmeksizin ihlalli geçişler yapıldığı, geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerine, 6001 Sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanun’un 30. maddesinin 7. Fıkrası gereğince, ihlalli geçiş tarihinden itibaren on beş günlük süre içerisinde geçiş bedellerini cezasız olarak ödeyebilme imkânı verilmekte ise de, işbu davaya konu ihlalli geçiş ücretlerinin anılan süre içerisinde ödenmediği tespit edildiği, geçiş ücretlerinin süresi içerisinde ödenmemesi üzerine müvekkili Şirket tarafından davalı şirket aleyhine ------ sayılı dosyası ile ödenmeyen ---ve geçiş ücretlerine 6001 Sayılı Kanunun 30/5 maddesi uyarınca tahakkuk ettirilen geçiş ücretinin 4 katı tutarındaki gecikme cezası alacağının tahsili amacıyla 28.12.2018 tarihinde icra takibi başlatıldığı ve davalı şirkete ödeme emrinin --- tarihinde tebliğ edildiği, davalı şirketin borcun tamamına, faize, faiz oranına ve her türlü ferilerine itiraz ettiği ve takibin durduğu, takibin durdurulması sonrası müvekkili şirket açısından mağduriyet oluşturduğundan ve zaruri olarak dava açmadan--- yapılması--- yapmış oldukları ticari --- başvuru sonucu karşı taraf vekili ile arabuluculuk görüşmesi kapsamında karşı tarafla anlaşılamadığı ve 02.08.2021 tarihinde anlaşamama tutanağı tutulduğu ileri sürülerek davalarının kabulü ile, davalı--- --- sayılı dosyası kapsamında yapılan itirazın iptali ile takibin devamına, davalı şirketin İİK.m.67/2.maddesi uyarınca takip konusu alacağın %20' sinden az olmamak üzere İcra inkar tazminatına mahkum edilmesi, Yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı şirket üzerine bırakılmasına karar verilmesi talep ve dava edilmiştir.
CEVAP /TALEP :
Davalı vekili cevap süresinden ve ön inceleme duruşmasından sonra verdiği dilekçesinde özetle; İcra dairesine sundukları itirazda haklı oldukları, alacaklı olduğunu iddia eden davacının, sadece --- yazarak, ne olduğu da anlaşılmayacak şekilde, borcun sebebini de belirtmeden takibe geçtiği, şayet kaçak geçişten bahisle icra takibine girişmişse, müvekkilinin araçlarında --- bulunduğu, müvekkilinin alacaklı tarafa bu sebeple bir borcu olmadığı, takipte istenen------ altında istenen tüm tutarların haksız olduğu, ------ kayıtlarından hareketle, tanınan yasal 15 günlük sürelerde hesaplar müsait hale geldiğinden, alacaklının takipte istediği alacakların doğmasının mümkün olmadığı, hiç bir şekilde kabul manasına gelmemek kaydıyla, alacaklı tarafa temerrüte düşmüş bir borçlarının olmadığından taraflarına teremerrüt ihtarı da gönderilmemiş olduğundan işlemiş faizin istenebilmesinin mümkün olmadığı, faiz oranına da itiraz ettikleri, davacı ile davalı arasındaki iş, ticari iş olmadığı, istenebilecek faizin adi kanuni faiz olduğu, alacaklının KDV istemesinin de yasal olmadığı savunularak davadan haberdar oldukları tarihin 28/02/2022 olarak tespiti ile ön inceleme duruşmasının da bu anlamda yasal olarak tamamlanmış sayılamayacağından, yeniden davetiye ile tarafların çağrılması, ----- aşaması yönünden müvekkiline ve kendisine usulüne uygun biçimde davet gönderilmeden ve usule aykırı biçimde tamamlandığından, öncelikle davanın usulden reddi, taraflarına icra dairesi tarafından tebliğ edilmiş her hangi bir ödeme emri söz konusu olmadığından, eldeki itirazın iptali davasının dinlenebilmesinin de mümkün olmadığı mahkeme aksi kanaatte ise davanın reddi ile İcra ve İflas Kanunun 67/2. maddesi uyarınca, red veya hükmolunan meblağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere, davacının tazminata mahkum edilmesi, Yargılama giderleri ve----- davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini beyan ve talep edilmiştir.
DELİLLER :----esas sayılı dosyası, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk --- Araçlara İlişkin-------Müdürlüğü Kayıtları, Bilirkişi raporu, dosyadaki sair tüm bilgi ve belgeler.
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ:
Dava, İtirazın iptali ve tazminat (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) istemine ilişkindir.
6100 Sayılı HMK'nın 316 ilâ 322 maddelerinde düzenlenen basit yargılama usulüne tabi işbu davada mahkememizce dilekçeler aşaması tamamlanmış ve usulüne uygun olarak yapılan davet sonucunda duruşma açılarak ön inceleme duruşması icra edilmiştir. Ön inceleme duruşmasında davacı vekilinin beyanına göre tarafların sulh yoluyla çözüme gitmek istememeleri üzerine davaya konu uyuşmazlık belirlenmek suretiyle tahkikata geçilmiş ve tüm deliller toplanmış, incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Karar duruşmada hazır bulunan davacı vekilinin son sözleri dinlenerek aşağıdaki hüküm sonucuna ulaşılmıştır.
Bilindiği üzere 2004 Sayılı İİK.'nın 67.maddesinde;"(Değişik fıkra: 17/07/2003-4949 S.K./15. md.) Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir. (Değişik fıkra: 09/11/1988-3494/1 md.) Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın (Değişik ibare:02/07/2012-6352 S.K./11.md.) yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkum edilir. İtiraz eden veli, vasi veya mirasçı ise, borçlu hakkında tazminat hükmolunması kötü niyetin sübutuna bağlıdır. (Mülga fıkra:17/07/2003-4949 S.K./103.md.)Birinci fıkrada yazılı itirazın iptali süresini geçiren alacaklının ----alacağını dava etmek hakkı saklıdır. (Ek fıkra:02/07/2012-6352 S.K./11.md.) Bu Kanunda öngörülen icra inkar tazminatı, kötü niyet tazminatı ve benzeri tazminatların tespitinde, takip talebi veya davadaki talep esas alınır." düzenlemesi bulunmaktadır.
6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü Teşkilat Ve Görevleri hakkındaki kanunun 30/5 maddesinde "4046,3465 ve 3996 kanunlar --------- verilen veya -------uygulandığı ---- geçiş ücretlerini ödemeden geçiş ----tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı --- ücretin dört katı tutarında --- tahsil edilir." hükmü ile aynı kanunun 30/7.maddesinde 'Geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapanlardan ,ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde yükümlü olduğu geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere bu maddenin birinci fıkrası ile beşinci fıkrasında belirtilen cezalar uygulanmaz' hükmü bulunmaktadır.
Yapılan yargılama, yukarıda alıntılanan yasal düzenlemeler ve toplanan delillere göre somut olayda öncelikle davanın dayanağı --- getirtilerek, incelenmiştir. Yapılan incelemede icra dosyasının davanın tarafları ve konusu ile uyumlu olduğu görülmüştür. Dosyaya mübrez Arabuluculuk tutanağına göre de ----------dava şartının yerine getirildiği ve anlaşmazlık üzerine işbu davanın açıldığı anlaşılmıştır. Davaya konu ihlalli geçişleri yaptığı ------kayıtları getirtilerek dosya arasına alınmış ve incelenmiştir. Yapılan incelemede ---- ihlalli geçiş tarihlerinde davalı şirket adına kayıtlı olduğu görülmüştür. -------- müzekkere yazılarak ihlalli geçişin yapıldığı tarih aralığında davalı ---- ait araçların -------ürünü bulunup bulunmadığı sorulmuş verilen yanıtta ihlalli geçişin yapıldığı tarih aralığında -----bulunduğu diğerlerinin ise bulunmadığı bildirilmiştir. Yine ---- Müdürlüğü tarafından araçların ---- ürününe ilişkin gönderilen müzekkere yanıtı da dosyaya kazandırılmış ve incelenmiştir. Somut olayda davacı şirketin -------- üstlendiği , davacı şirket tarafından, --- dosyasından --- davalı adına kayıtlı yukarıda bilgileri---- tarihleri arasında ihlalli geçişler yapmaları nedeniyle tahakkuk eden geçiş ücretleri ve 6001 sayılı kanun uyarınca tahakkuk ettirilen geçiş ücretlerinin dört katı tutarındaki cezaya ilişkin olarak icra takibi başlatıldığı, ödeme emrine karşı yapılan itiraz üzerine icra takibinin durdurulduğu ve bir senelik hak düşürücü süre içinde işbu davanın açıldığı anlaşılmıştır. Mahkememizce taraflarca gösterilen deliller toplanmış, ilgili kayıt ve belgeler celbedilmiş ve dosya bilirkişi raporu verilmesi için sistemin özelliği gereği Elektrik Mühendisi nitelikli hesaplamalar uzmanı bir bilirkişiye verilmiştir. Bilirkişi------- dosya kapsamında yapılan inceleme sonucunda hazırlanan işbu rapora göre özetle; normal geçiş ücreti olarak ---- ihlalli geçişler nedeniyle ceza bedeli olarak 1.216,00 TL olmak üzere toplam 1.520,00 TL borçlu olduğu yönünde tespit, hesap ve görüş bildirilmiştir. Bilirkişi ---tarafından hazırlanan rapor taraf vekillerine tebliğ edilmiş ve bilirkişi raporuna karşı bildirilen beyan ve itirazlar da değerlendirilmiştir. Mahkememizce bu kapsamda yapılan inceleme ve değerlendirmede öncelikle davaya konu olayda ---- geçiş hizmetinin niteliği gereği '----- tarafından şartları ve sonuçları önceden bilindiğinden ve/veya nesnel olarak bilindiği kabul edildiğinden---- çıkışında sistem tarafından yapılan ücretsiz geçiş yapıldığına dair uyarı ve ödemenin yapılmasına ilişkin bildirim dışında yasal olarak ihlalli geçiş tutanağı veya idari yaptırım karar tutanağı düzenlenerek muhataba ihbar ve tebliğine dair yasal bir düzenleme de bulunmadığı tespit ve tayin edilmelidir. Öte yandan davalının ticari şirket olması hasebiyle tacir sıfatı bulunduğundan, basiretli tacir gibi davranma ve bu kapsamda araçlarına ----- alarak hesabında yeterli para (bakiye) bulundurma---- geçişten itibaren ------ortamında yapılacak basit bir sorguya göre borç tespit edilerek on beş gün içinde ödeme hakkı ve yükümlülüğü de caridir. Bir başka anlatımla somut --- işleyişi ve özelliği gereği hizmetten yararlananların hizmete ilişkin ücreti ödeme yükümlülüğü ve takibi tamamen hizmeti alanlara aittir. Zira binlerce hizmet alan kişinin her birinin geçiş ücretinin takibinin işleten şirket tarafından yapılması fiilen ve hukuken mümkün değildir. Bu hizmetin kullanılmasının ödeme bakımından kolaylaştırılması için getirilen ------- akışının hızlı olmasına yaramaktadır. Böyle olmasaydı yolu kullanan sürücüden ---- tarafından ücret tahsil edilecek ve--------oluşacak ve---- zayıflayacak ve hatta imkansız hale gelecektir. Bu nedenlerle davalı şirket vekilinin usule ve esasa yönelik itirazları dinlenmemiştir. ( KTK,41, 85-TTK,18/2) Filhakika, olayda davacının geçişe ilişkin takibe konu ücreti tahsil etmediği gibi ihlalli geçişten itibaren on beş gün içinde davalının geçişe ilişkin ödemeyi yapmadığı da gözetildiğinde davacının geçiş ücreti ile birlikte dört katı tutarında ceza miktarı talebinde bulunmasında ve davasında haklı olduğu ve davacı tarafın davasını açıklanan delillerle usulüne uygun olarak ispat ettiği sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır. Davacı vekili tarafından öne sürülen takip öncesi işlemiş faiz ve faiz için --talebi ise olayda temerrütün icra takibiyle oluşması nedeniyle dinlenmemiştir. Binaenaleyh dosyaya mübrez bilirkişi raporunun genel olarak gerekçeli, denetime açık, hüküm kurmaya elverişli ve yerinde olduğu kabul ve takdir edilmiş ve taleple bağlılık ilkesi de gözetilerek davacının davasının kısmen kabulü ile, davalı-borçlunun ------ Esas sayılı takip dosyasına yapmış olduğu itirazının iptali ile icra takibinin asıl alacağa ( 1.520,00 TL) takip tarihinden itibaren yıllık %9 yasal faiz uygulanmak suretiyle devamına, fazlaya ilişkin davanın/talebin karar verilmiştir.
Davacının İcra İnkar Tazminatı İsteğine ilişkin yapılan değerlendirmede ise Yargıtay'ın kararlılık kazanmış uygulamasına göre itirazın iptali davalarında İİK’nın 67/2. maddesi çerçevesinde alacaklı yararına icra inkar tazminatına hükmedilebilmesi için usulüne uygun şekilde yapılmış bir icra takibinin bulunması, borçlunun süresi içerisinde ödeme emrine itiraz etmesi, alacaklının bir yıl içinde itirazın iptali davasını açması ve davasında haklı çıkarak inkar tazminatı talep etmiş olması gereklidir. Burada borçlunun itirazının kötü niyetle yapılmış olması ve alacağın bir belgeye bağlanmış bulunması koşulları aranmamaktadır. Bu yasal koşullar yanında takibe konu alacağın likit olması da zorunludur. Her uyuşmazlığın kendine özgü somut özelliklerine göre değişmekle birlikte, bir uyuşmazlıkta alacağın likit olup olmadığı belirlenirken, alacak ve onun borçlusu birlikte değerlendirilmelidir. Buna göre likit bir alacaktan söz edilebilmesi için ya alacağın gerçek miktarının belli ve sabit olması ya da borçlusu tarafından belirlenebilmesi için bütün unsurların bilinmesi veya borçlunun borç tutarını tahkik ve tayin etmesinin mümkün bulunması, başka bir ifadeyle borçlunun yalnız başına ne kadar borçlu olduğunu tespit edebilir durumda olması gerekir. Gerek borç gerekse borçlu bakımından bu koşullar mevcut ise ortada likit bir alacak bulunduğu kabul edilmelidir. Somut olayda tazminatın, takip hukuku acısından amacı ışığında yapılan değerlendirmede; davalının itirazının asıl alacak yönünden haksızlığına karar verilmesi ve davalının asıl borcunun varlığı ve gerçek miktarını tahkik ve tespit edebilir durumda olması nedeniyle dava konusu alacağın muayyen/likid olduğu anlaşılmakla İcra ve İflas Kanunu'nun 67/2.maddesi gereğince şartları oluştuğundan asıl alacağın %20'si olan 304,00 TL icra inkar tazminatının da davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında, 6100 Sayılı HMK'nin 332/1 maddesine göre, 323. maddesinde sayılan yargılama giderlerinden sorumluluk ise aynı yasanın 326/2 maddesi gereğince tarafların haklılık durumu ve oranı (kabul-ret) esas alınarak belirlenmiştir. Bu kapsamda Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A maddesi ile Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliğinin 26/2. maddeleri gözetilerek dava öncesi ---- ödenen --------- kabul ve ret oranına göre karşılıklı olarak taraflardan alınarak hazineye gelir kaydına da karar verilmek suretiyle 6100 Sayılı HMK'nin 26, 297/2 maddesi gereğince aşağıdaki şekilde hüküm ihdas edilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-)Davanın KISMEN KABUL; KISMEN REDDİNE,
2-)2004 sayılı İİK'nin 67/I maddesi gereğince davalı-borçlunun ---- Esas sayılı takip dosyasına yapmış olduğu itirazının İPTALİ ile icra takibinin asıl alacağa ( 1.520,00 TL) takip tarihinden itibaren yıllık %9 yasal faiz uygulanmak suretiyle DEVAMINA, fazlaya ilişkin talebin Reddine,
3-)Davacının, 2004 sayılı İİK'nin 67/II maddesi gereğince icra inkar tazminatı talebinin kabulüyle, asıl alacağın %20'si olan 304,00 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-)Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 103,83 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 59,30 TL peşin harcın mahsubuyla bakiye 44,53 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-)Davacı tarafından yapılan 59,30 TL başvurma harcı, 59,30 TL peşin harç, 8,50 TL vekalet harcı olmak üzere toplam 127,10 TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-)Davacı tarafından yapılan 59,90 TL posta masrafı ve 600,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 659,90 TL masraftan oluşan yargılama giderinden davanın kabul (%95) ve ret (%5) oranına göre 626,90 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalan kısmın davacı üzerine bırakılmasına, davalı tarafından vekille temsil dışında yapılan yargılama gideri bulunmadığından işbu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
7-)Arabuluculuk Kanununun 18/A-(13).maddesi ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Yönetmeliği’nin 26/2. Maddeleri ---- kabul edilen miktar (%95) üzerinden hesaplanan ------ davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
8-)Arabuluculuk Kanununun 18/A-(13).maddesi ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Yönetmeliği’nin 26/2. Maddeleri------- bütçesinden ödenen ret edilen miktar (%5) üzerinden hesaplanan 66,00 TL arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
9-)Davacı kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan ---- 13/1, 13/2 maddeleri uyarınca 1.520,00 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
10-)Davalı kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan ----. 13/1,13/2 maddeleri uyarınca--- nispi vekalet ücretinin ve 8,50 TL vekalet harcının davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
11-)6100 sayılı HMK'nin 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra kullanılmayan gider avansının yatırana iadesine, ( Yazı İşleri Müdürü tarafından Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 207/1 maddesi gereğince resen işlem yapılmasına,)
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı vekilinin yokluğunda; 6100 sayılı HMK.'nin 341/2. maddesi gereğince karar tarihi itibariyle kararın kabul ve ret yönünden ayrı ayrı miktar itibariyle ( Kabul, 1.520,00 TL < 8.000,00 TL /// ( Ret, 74,24,00 TL < 8.000,00 ) İstinaf kanun yoluna başvuru sınırının altında kaldığı anlaşılmakla, KESİN olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
