MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
2- ...
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 1. İş Mahkemesi

TÜRK MİLLETİ ADINA

K A R A R

A)Davacı İstemi :
Davacı vekili, davacının davalı işverene ait işyerinde 13/11/2008 - 20/04/2013 tarihleri arasında davalı işveren nezdinde kesintisiz çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabı :
Davalı Kurum vekili, davacının dava konusu dönemde diğer davalı işyerinden bildirilmiş herhangi bir işe giriş bildirgesine, hizmetine ve diğer davalı ... adına açılmış tarım işletmesi işyeri kaydına rastlanmadığı, davaya konu çalışmaların geçtiği iddia olunan arazilerdeki tarımsal faaliyetin niteliği ile davacının hizmet akdine dayalı çalışmasının niteliğinin somut biçimde saptanarak, çalışmanın mevsimlik mi yoksa sürekli mi olduğunun araştırılması, başlangıç ve bitiş tarihlerinin açıklığa kavuşturulması gerektiği, ücretin sigortalı çalışmanın koşullarından olduğundan ücret alma olgusunun var olup olmadığının saptanması gerektiğini beyanla, davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... aşamalardaki cevabında; Adına vergi ve esnaf kaydı olmadığını, zirai faaliyeti bulunmadığını, tespiti istenen dönemde kendisinin sigortalı çalışan olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
C) İlk Derece Mahkemesi Kararı :
Mahkemece, davacı ile davalı arasında hizmet akdine bağlı, bağımlılık unsuru taşıyan hizmet ilişkisinden ve sözleşmeden söz etme olanağı bulunmadığı, davacının kendine ait hayvanları bulunduğu, ağırlıklı olarak bu hayvanlarla ve kendi işleri ile ilgilendiği, bunun haricinde incir fabrikasında çalıştığı, başka işyerlerinde çalışmaya gittiği gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.
İstinaf başvurusu :
Davalı Kurum vekili istinaf dilekçelerinde özetle; kurum lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Davacı vekili dilekçelerinde özetle; Davacının çalıştığı tanık beyanları ile sabit olduğundan davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
./..

D)Bölge Adliye Mahkemesi Kararı ve Gerekçesi :
Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının; " ...İlk derece yargılaması sürecinde, kamu düzenine ilişkin davanın niteliğine uygun inceleme ve araştırma yapılmadığı konusundaki istinaf itirazları dikkate alınmak suretiyle yapılan inceleme ve araştırma uyarınca dosya kapsamına getirtilen bilgi ve belge kapsamları ile, dinlenmeyen davacı tanıkları ve kamu tanığı niteliğindeki tanıkların, davacının dava konusu döneme ilişkin çalışma iddiasını destekleyen beyanları; ilk derece ve istinaf kanun yolu yargılaması sürecinde dosya kapsamına katılan kayıt ve belge içerikleri dikkate alındığında; özellikle davacı tanığı ..."nın davacının 2007-2008"den itibaren çiftlikte ailesiyle birlikte kira ödemeden oturduğu, sezonda incir işletmesinde çalıştığı, yevmiye usulü gelen işçilere yardımcı olup yol gösterdiği, çiftlikteki güreş devesinin kendisine ait olduğu ve bakımını kendisinin yaptığına dair beyanları sonucunda, davacının davalıya ait bahçe evinde ailesiyle birlikte kaldığının tartışmasız olduğu, davacının mernis adres bilgisinden 14.07.2010 tarihli beyanı ile 05.07.2010 tarihinde davalıya ait işyerine taşındığı yönünde beyanda bulunduğu, davalının savunmasını destekler herhangi bir kanıt sunulamadığı; dava konusu dönemde, davacının yaptığı işler konusunda işçi çalıştırmayı gerektirir kapsam ve kapasiteye sahip olup, 5510 (ve 506) sayılı Yasa kapsamında bulunan işyerindeki çalışma iddiasının 14.07.2010 - 20.04.2013 tarihleri arasını kapsayacak şekilde kısmen kabulü gerektiği " gerekçeleriyle " A-) ... 1. İş Mahkemesi"nin 16/03/2017 tarih, 2014/252 Esas ve 2017/83 Karar sayılı kararının kaldırılmasına, 1 ) Davanın kısmen kabulü ile, davacının davalı ..."ya ait Hıdırbeyli Mah., ... ... Asfalt Cad.No:1/1 İç Kapı No:1 Germencik/Aydın adresinde bulunan tescilsiz işyerinde 14/07/2010 - 20/04/2013 tarihleri arasında hizmet sözleşmesine dayalı olarak, çalışılan dönemde geçerli asgari ücret üzerinden kazançla 996 gün çalıştığının ve bu çalışmalarının Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmediğinin tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine, " karar vermiştir.
E)Temyiz :
Feri müdahil Kurum vekili temyiz dilekçesinde ; Davalı adına işyeri kaydı olmadığı, çalıştığını yazılı belgelerle kanıtlanamadığı ve re’sen dikkate alınacak nedenlerle kararının bozulmasını talep etmişlerdir.
Davalı ... temyiz dilekçesinde; Davacının ihtilaflı dönemde Şentaş İncir işletmesinde çalıştığı, kendi yanında çalışmadığı, davacı ve ailesine yardımcı olmak için kendi evinde kalmalarına izin verdiğini, aralarında iş akdi olmadığını belirterek mahkeme kararının bozulmasını talep etmişlerdir.
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; Davacının şehir merkezinden uzakta yaşadığı için ikametini değiştirdiğini geç bildirdiği, tanık beyanları ve jandarma tutanakları ile davasını ispatladığı gerekçesiyle reddedilen kısmın bozulmasını talep etmiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe :
Davacı, davalı işveren nezdinde 13/11/2008 – 20/04/2013 tarihleri arasında çalıştığının tespitini talep etmiştir.
Mahkemece davanın reddine dair verilen kararı Bölge Adliye Mahkemesi kaldırarak hükümde yazıldığı şekilde davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
506 sayılı Yasa"nın 130 ve 5510 sayılı Yasa"nın 59.maddelerine göre müfettiş tutanakları aksi kanıtlanana kadar geçerlidir. Aksinin ancak aynı nitelikte belgelerle ispatlanması gerekir.
./..

Somut olayda; davacının çalıştığını iddia ettiği çiftliğin niteliği belirlenmeden(kaç dönüm olduğu, hayvan bakımı yapılıp yapılmadığı), davacının çiftlikte ikamet ettiği iddiası ve ikamet amacı yeterince araştırılmadan, tanık beyanları çelişkili olduğundan yeteri kadar komşu işyeri tanığı dinlenmeden sonuca gidilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Yapılacak iş; davalı işveren adına traktör kaydı ve incir işletmesi olup olmadığını araştırmak, mahallinde ziraat mühendisi bilirkişi ile birlikte keşif yapılarak davacının çalıştığını iddia ettiği çiftliğin niteliğini belirlemek, davacıya tahsis edilen konutun çiftlik sahibinin kendisi için yaptığı bir konut mu yoksa bahçenin büyüklüğü nedeni ile işçilerin barınmasını sağlamak amacı ile yapılmış bir konut mu olduğunu araştırmak, hayvancılık yapılabilmesi için çiftliğin uygun olup olmadığını belirlemek, çiftliğin bulunduğu yerdeki tarım ilçe müdürlüğünden davacı ve davalı işveren adına kayıtlı hayvanlar olup olmadığını tarihleriyle araştırmak, talep edilen dönemde çiftlikte bulunan hayvanlarla ilgilenen veterinerin belgeleriyle tespit edilerek tanık sıfatıyla dinlemek, özellikle keşif sırasında köy muhtar ve azaları ile re"sen tespit edilen komşu işyeri tanıklarını dinlemek suretiyle jandarma tutanağında davacının incir işletmesinde çalıştığı belirtildiğinden ihtilaflı dönemde dava dışı işyerlerinde çalışması olup olmadığını, yine davacı ve davalı işveren arasında hizmet akdinin unsurlarının oluşup oluşmadığını, hizmet akdinin unsurları oluşuyor ise davacının çalışmasının ne şekilde gerçekleştiğini, toplam günlük mesaisinin ne kadarlık süresini bu işlere harcadığını belirleyerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
O halde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
G)SONUÇ : Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK’nun 373/1. maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde davalılardan ..."ya iadesine, 04/02/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.