Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2012/12957 Esas 2012/30597 Karar Sayılı İlamı

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
İ.İ.K.’nun 82/12 maddesi gereğince, borçlunun “haline münasip” evi haczedilemez. Bir meskenin borçlunun haline uygun olup olmadığı adı geçenin haciz anındaki sosyal durumuna ve borçlu ile ailesinin ihtiyaçlarına göre belirlenir. Buradaki “aile” terimi, geniş anlamda olup, borçlu ile birlikte aynı çatı altında yaşayan, bakmakla yükümlü olduğu kişileri kapsar. İcra mahkemesince, borçlunun sözü edilenlerle birlikte barınması için zorunlu olan haline münasip meskeni temin etmesi için gerekli bedel bilirkişilere tespit ettirildikten sonra, haczedilen yerin kıymeti bundan fazla ise satılmasına karar verilmeli ve satış bedelinden yukarıda nitelikleri belirlenen mesken için gerekli olan miktar borçluya bırakılmalı, kalanı alacaklıya ödenmelidir.
Bu kıstasları aşan nitelik ve evsaftaki yerlerle, makul ölçüleri geçen oda ve salonu kapsayan ve ikamet için zorunlu öğeleri içeren bir meskenin dışındaki yerler, maddede öngörülen amaca aykırıdır. Borçlunun görev ve sıfatı, kendisinin yukarıda belirlenenden daha görkemli bir meskende ikamet etmesini gerektirmez.
Öte yandan, paylı taşınmazlarda, her paydaşın meskeniyet şikayetinde bulunma hakkı vardır. Bu halde, iddia, pay oranı esas alınarak çözümlenmelidir. Bir başka deyişle, İİK. nun 82.maddesi hükmüne göre haczedilmezlik şikayetinde bulunan müştekinin sosyal durumuna göre inceleme yapılıp paya isabet eden değerden haline uygun bir mesken edinip edinemeyeceği araştırılarak sonuca gidilmesi icap eder.
Somut olayda mahallinde yapılan keşif sonucu düzenlenen bilirkişi raporunda, taşınmaz üzerinde bodrum kat, zemin kat ve 1. kattan oluşan bir yapının bulunduğu ve borçlunun kullandığı zemin katın tamamı ile bodrum katın ve arsa payının 1/2"sinin toplam değerinin 82.706,40 TL edeceğinin tespit ediliği, ayrıca borçlunun haline münasip bir daire olduğu belirtilmiştir.
Haczedilmezlik şikayetine konu taşınmazın tapu kaydının incelenmesinde taşınmazın arsa vasfında olup, borçlunun 1/2 oranında hissedar olduğu ve kat irtifakı tesis edilmediği görülmüştür.Bu durumda bilirkişi tarafından taşınmazın tamamının değerinin belirlenerek değerin tamamı üzerinden borçlunun 1/2 oranındaki hissesine düşen miktarın hesaplanması gerekirken, fiili duruma göre borçlunun oturduğu dairenin değeri ile bodrum kat ve arsa payının 1/2"si üzerinden  değer belirlenmesi doğru değildir. Diğer yandan borçlunun haline münasip ev alması için gerekli bedelin de tespit edilmediği anlaşılmıştır. Bu nedenlerle anılan rapor hüküm kurmaya elverişli değildir.  
Mahkemece yapılacak iş; öncelikle borçlunun bakmakla yükümlü olduğu kişilerin nüfus kayıtları getirtildikten sonra, zabıta araştırması yaptırılarak bu kişilerin borçlu ile birlikte yaşayıp yaşamadıkları, geçimlerini nasıl temin ettikleri sosyal ve ekonomik durumları tespit edilip, yukarıda yapılan açıklama doğrultusunda borçlunun hissesinin değeri ile Karaman"ın daha mütevazı bir semtinde haline münasip evi alabileceği değerin belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesinden ibarettir. Eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir. 
SONUÇ :Alacaklının temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK."nun 366. ve HUMK."nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 30/10/2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.