Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2015/12721 Esas 2017/4229 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 05.06.2009 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 12.06.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ve davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, 2380 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki ortaklığın mümkünse aynen taksim mümkün olmadığı takdirde satış suretiyle giderilmesini istemiştir.
Davalı ..., taşınmaz üzerindeki ortaklığın mümkünse aynen taksim mümkün olmadığı takdirde satış suretiyle giderilmesi isteğinde bulunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile taşınmaz üzerindeki ortaklığın aynen taksim suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davacı vekili ile davalı ... vekili temyiz etmişlerdir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Bu davalarda davalı da davacı gibi aynı haklara sahiptir. Bu nedenle davacının satış suretiyle paylaşma istemesi davalıların aynen paylaşma istemesine engel teşkil etmez.
Paydaşlığın giderilmesi davalarında mahkemece malın aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilebilmesi için taşınmazın yüzölçümü, niteliği, pay ve paydaş sayısı ve tarım arazilerinin niteliği ile imar mevzuatına göre aynen bölüşmenin mümkün olup olmadığının araştırılması gerekir. Taşınmazın önemli ölçüde bir değer kaybına uğraması söz konusu ise aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilemez. Keza paydaşlar rıza göstermedikleri takdirde taşınmazın bir bölümü paylı bırakılamaz. Aynen bölünerek paylaştırmanın (taksimin) mümkün olması durumunda bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi halinde eksik değerdeki parçaya para (ivaz) eklenerek denkleştirme sağlanır.
Davada paydaşlar arasında anlaşma olmadıkça hakim kendiliğinden bazı taşınmazların bir kısım paydaşlara, kalanın diğer paydaşlara verilmesi şeklinde aynen bölünerek paylaştırmaya karar veremez.
Aynen bölünerek paylaştırma (taksim) halinde teknik bilirkişiye ifraz (taksim) projesi düzenlettirilerek bu projeye göre taşınmaz Belediye veya mücavir alan hudutları içerisinde ise Belediye Encümeninden karar alınmak suretiyle belediyeden, Belediye dışında ise İl İdare Kurulundan İmar Yasası ve Yönetmeliğine göre bölüşmenin (taksimin) mümkün olup olmadığı sorulur.
İfraz projesinde kimlere nerelerin verileceği konusunda paydaşlar anlaşamazlar ise hakim huzurunda kura çekilerek belirlenir.
Onay makamından olumsuz cevap gelmesi halinde paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi gerekir.
Somut olaya gelince, ortaklığın aynen taksim suretiyle giderilmesi hususunun tüm paydaşlarca talep edildiği dosya kapsamıyla sabittir. Ne var ki davalılardan ... dava konusu taşınmaz üzerinde kullanmakta olduğu fabrika binasının bulunduğunu ve bu işletmesi için ruhsat alabilmesi bakımından fabrika binasına 5 m2 mesafede sağlık koruma bandının bulunması gerektiğini belirterek mahkemece temin edilen taksim krokilerine itiraz etmiş ve bu hususu da temyiz nedeni olarak ileri sürmüştür. Mahkemece yapılan keşif sonucu temin edilen aynen taksime ilişkin rapor ve ek raporlarda birden fazla seçenekli olarak ifraz krokilerinin hazırlanabileceğinin bildirildiği görülmektedir.
O halde; bilirkişilere davalı ..."nın itirazlarını da göz önüne alarak birden fazla seçenekli aynen taksim krokisi hazırlattırılarak İl Özel İdaresinin görüşü alındıktan sonra öncelikle tarafların ittifakla anlaştıkları ifrazı İl Özel İdaresince uygun görülen kroki doğrultusunda hüküm kurulacağı da gözetilerek yukarıda belirtilen ilkeler dikkate alınmak ve toplanan, toplanacak deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken noksan soruşturma ile hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, davacı vekili ile davalı ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının ise şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın istek halinde davalı tarafa iadesine, 25.05.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.