MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki asıl ve birleşen menfi tespit davalarının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl ve birleşen davanın reddine yönelik olarak verilen hükümlerin asıl ve birleşen davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde birleşen davalı ...Ş. vekili Av. ... gelmiş olduğundan, hazır bulunan avukatın sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Asıl davada davacı vekili, davacının davalı şirkete 4 adet 106.000,00 TL bedelli avans çekleri verdiğini, ancak davalı şirketin taahhütlerini yerine getirmediğini, beton teslim etmediğini, çeklerin bedelsiz kaldığını iddia ederek dava konusu çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespitine ve çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada davalı, davaya cevap vermemiştir.
Birleşen davada davacı vekili, asıl davaya konu çeklerin asıl davalı tarafından davalı ...Ş.’ne ciro edildiğini, asıl dosya davalısının davacıya beton teslim etmediğini, bu şekilde çeklerin bedelsiz kaldığını iddia ederek dava konusu dört adet çekten dolayı davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine ve çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davalı vekili, davalının çekleri faktoring ilişkisi bağlamında aldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davaya konu çeklerin ciro yoluyla el değiştirdiği, son hamilin birleşen dosya davalısı ... Faktoring A.Ş. olduğu, davacının ödemezlik def’ini iyi niyetli hamil olan faktoring şirketine karşı ileri süremeyeceği, bu sebeple birleşen dosyada davalı ...Ş. hakkındaki davanın reddi gerektiği, asıl dosya davalısı ... A.Ş.’nin davaya cevap vermediği, davacının da dava konusu çeklerin verilmesine dayanak işin yapılmadığına yönelik iddiasını ispatlayacak nitelikte delil ve belge sunamadığı gerekçesiyle asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmiş, hüküm asıl ve birleşen davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Asıl ve birleşen dava, çeklerin bedelsiz kaldığı iddiasına dayalı açılan menfi tespit davasıdır. Davacı, dava konusu çeklerin bedelsiz kaldığını usulüne uygun delillerle ispat etmelidir.
Her ne kadar mahkemece asıl ve birleşen davanın ayrı ayrı reddine karar verilmiş ise de, red gerekçeleri mevcut hali ile dosya içeriğine uygun değildir. Öncelikle asıl dava bakımından davacının dava dilekçesine eklediği çeklerin teslimine ilişkin belgelerin, sözleşmenin ve çeklerin bedelsiz kaldığına dair asıl dosya davalısı şirketten sadır belgenin, asıl dosya davalısı şirkete HMK’nın isticvaba ilişkin hükümlerine göre tebliğ edilmesi, şirket yetkilisinin duruşmaya gelmesi halinde beyanının alınması, gelmemesi halinde HMK’nın isticvaba ilişkin hükümlerine göre işlem yapılması gerekmektedir. Bu durumda dava konusu çeklerin bedelsiz kaldığı hususunda asıl dosya davalısı şirketten sadır belgenin içeriği doğrulanırsa anılan bu davalı hakkındaki davanın kabulüne karar verilmelidir. Akabinde birleşen dosya davalısı faktoring şirketine dava konusu çekler karşılığı mal teslim edildiğini ispat imkanı tanınmalı, bu imkanın tanınmasından sonra birleşen dosya davalısı faktoring şirketi dava konusu çekler karşılığı kendisine temlik olunan fatura konusu malların davacıya teslim edildiğini ispat edemezse, birleşen dosya davalısı faktoring şirketi hakkında da davanın kabulüne karar verilmelidir. Zira faktoring işlemi alacağın temliki hükümlerine tabi olduğundan davacı borçlu, temlik eden şirkete karşı haiz olduğu def’ileri temellük eden davalı ... şirketine karşı dahi dermeyan edebilmektedir (TBK m. 188/f.1).
Yapılan inceleme ve değerlendirme neticesinde asıl dosya davalısı ... Beton İnşaat A.Ş.’nden sadır belge içeriğinin doğru olmadığı, dava konusu çekler karşılığı asıl dosya davalısı şirketin, asıl ve birleşen dosya davacısı ... Yapı İnşaat … Ltd. Şti.’ne mal teslim ettiği anlaşılırsa asıl davanın reddine karar verilmelidir. Bu durumda birleşen dosya davalısı ... Faktoring A.Ş.’nin 6361 sayılı Yasa hükümlerine uygun olarak çekleri devraldığı anlaşılırsa (faktoring işlemine konu faturanın kapalı fatura olup olmadığı da tartışılarak), birleşen davada davalı ...Ş. hakkındaki davanın da reddine karar verilmelidir.
Mahkemece yukarıda açıklandığı şekilde inceleme yapılarak varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmediği gibi, kabule göre ise asıl ve birleşen davalarda yargılama giderleri hakkında ayrı ayrı hüküm kurulmamış olması da usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle asıl ve birleşen davada verilen hükümlerin BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair yönlerin şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalı ...Ş."ye iadesine, 21/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.