5. Hukuk Dairesi 2018/9505 E. , 2019/2036 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil istemli dava ile birleştirilen dava ise ecrimisil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Asıl dava yönünden yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına birleştirilen davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi, asıl dava davacıları ile davalı idare vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R –
Asıl dava kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil birleştirilen dava ise ecrimisil istemine ilişkindir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, asıl dava davacıları ile davalı idare vekillerince temyiz edilmiştir.
Taraf vekillerinin sair temyiz itirazları bozma ile kesinleşen yönlere ilişkindir. Ancak;
1-Ecrimisil; diğer bir deyişle haksız işgal tazminatı, malikin, malik olmayan kötüniyetli zilyetten isteyebileceği bir tazminat olup, 08.03.1950 tarih 22/4 sayılı ...... Kararında; "fuzuli işgalin tarafların karşılıklı birbirine uygun iradeleri ile kurduğu kira sözleşmesine benzetilemeyeceği, niteliği itibarı ile haksız bir eylem sayılması ve haksız işgal nedeniyle oluşan zararın tazmin edilmesi gerekeceği" vurgulanmıştır. Ecrimisil, haksız işgal nedeniyle tazminat olarak nitelendirilen özel bir zarar giderim biçimi olması nedeniyle, kira geliri karşılığı zarardır. Bu nedenle, haksız işgalden doğan normal kullanma ve eskime şeklinde oluşan olumlu zarar ile malik ya da zilyedin yoksun kaldığı fayda (kira geliri) ecrimisilin kapsamını belirler. Haksız işgal, haksız eylem niteliğindedir. (YHGK"nun 25.02.2004 gün ve 2004/1-120-96 sayılı kararı)
Bu nedenle, taraflardan değerlendirme gününden önceki emsal kira sözleşmeleri istenmeli, gerekirse benzer nitelikli yerlerin işgal tarihindeki kira paraları resen araştırılıp, varsa emsal kira sözleşmeleri de getirtildikten sonra, dava konusu taşınmaz ile emsallerin somut karşılaştırması yapılmalı, üstün veya eksik yönleri belirlendikten sonra taşınmazın dava konusu ilk dönemde mevcut haliyle serbest şartlarında getirebileceği kira parası, taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak belirlenmelidir. Sonraki dönemler için ecrimisil değeri ise ilk dönem için belirlenen miktara ...... artış oranının yansıtılması suretiyle bulunmalıdır.
Yukarıda açıklandığı şekilde; ecrimisil belirlenirken taşınmazın bulunduğu bölgedeki diğer arsaların dava tarihinden geriye doğru ecrimisil istenen süre içinde kiraya verilip verilmedikleri, veriliyorsa nasıl ve ne şekilde kiralandıklarının taraflardan delilleri sorulmak suretiyle tespit edilmesi, değerlendirme gününden önceki kira sözleşmesi emsal alınıp ilk dönem ecrimisil bedeli belirlenip sonraki dönemler için ...... artış oranının yansıtılması gerekirken, değerlendirme gününden çok sonraki tarihli bir kira sözleşmesi esas alınıp geriye doğru endeks uygulamak suretiyle ecrimisil bedeli belirlenmesi,
2-Bir kısım davacı tarafından 20.04.2005, 20.10.2006 ve 20.07.2007 tarihlerinde davalı idareye kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davası açıldığı, davaların bozma üzerine yargılamasının devam ettiği anlaşılmakla, kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan tazminat davasının dava tarihinden itibaren davalı idare bakımından taşınmazı kullanma hakkı doğduğu gözetilerek daha sonraki dönem için ecrimisil isteminde bulunamayacağının düşünülmemesi,
3-Bozmadan önceki hükmün ortadan kalktığı düşünülmeden dava konusu taşınmazın kamulaştırmasız el atılan kısmının tazminat bedeli ile ilgili yeniden hüküm kurulmaması,
Doğru görülmemiştir.
Asıl dava davacıları ile davalı idare vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz edenlerden peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harçlarının ...... irad kaydedilmesine, 13/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.