(Kapatılan)21. Hukuk Dairesi 2019/1172 E. , 2020/518 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : Bakırköy 2. İş Mahkemesi
TÜRK MİLLETİ ADINA
K A R A R
A)Davacı İstemi:
Davacı, 09/02/1988-23/10/2003 tarihleri arasında davalı işverenler nezdinde, işten ayrıldığı tarihte 1.814,37 TL brüt ücretle çalıştığını, davalı işverenlerce sigorta primlerinin eksik yatırıldığını, bu hususun işçilik alacaklarının tahsili amacıyla davalı işverenler aleyhine Bakırköy 14. İş Mahkemesinin 2009/1325 Esas sayılı dosyasında tespit edildiğini ileri sürerek, 09.02.1988-31.03.1988, 01.09.1990-31.12.1990, 30.10.1994- 21.12.1994 ve 01.06.2001-08.07.2001 tarihleri arasındaki hizmetinin ve sigorta primlerine esas aylık kazancının en son aldığı brüt maaşı olan 1.814,37 TL üzerinden belirlenmesini istemiştir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı .... vekili, husumet ve zamanaşımı usuli itirazları yanında davanın esastan redinini istemiştir.
Davalı ... Kitap Kırtasiye Sesli ve Görüntülü Yayınlar Ltd. Şti. vekili, davanın hak düşürücü süre nedeniyle davanın reddini istemiştir.
Davalı .... Şti. vekili, davaya cevap vermemiştir.
Davalı Kurum vekili, davanın reddini istemiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Kararı:
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile; davacının davalı ... AŞ."de 01.09.1990-31.12.1990 tarihleri arasında 120 gün, 30.10.1994-31.12.1994 tarihleri arasında 61 gün, Davalı ... San. Ltd. Şti."de 01.06.2001-30.06.2001 tarihleri arasında 30 gün, 01.07.2001-08.07.2001 tarihleri arasında 8 gün asgari ücretten az olmamak üzere kuruma bildirilen ücretler üzerinden çalıştığının tespitine, davalı ... Kitap Kırtasiye Sesli ve Görüntülü Yayınlar Ltd. Şti hakkında açılan davanın reddine, davacının prime esas gerçek ücret tespiti talebi ispatlamadığından reddine karar verilmiştir.
D) Bölge Adliye Mahkemesi Kararı:
Bölge Adliye Mahkemesince, davacının ilk işe giriş bildirgesinin 01.04.1988 tarihinde verilmiş olması sebebiyle dava tarihi itibariyle bu tarihten önceki süre talebinin hak düşürücü süreye uğradığı, işe giriş bildirgesi verildiği tarihten sonra talep edilen dönemler yönünden eksik bildirimler talep edilmiş olmakla hak düşürücü sürenin söz konusu olmadığı, dinlenen tanıkların davacının davalı işverenlere ait işyerlerinde hiç ara vermeden kesintisiz çalıştığını belirttikleri, davalı işverenler arasında organik bağ olduğu, ilk derece mahkemesince bildirilen hizmetlerin dışlanarak bildirilmeyen süreler yönünden hizmet tespitine karar verilmesinde bir hata bulunmadığı, davacının ücret iddiasına ilişkin olarak tespiti talep edilen ücretin miktarı itibariyle yazılı bir delil veya yazılı delil başlangıcı ibraz edilemediğinden kurum taban ücreti ile tespit yapılmasında yasaya aykırı bir yön bulunmadığı gerekçeleriyle davacı vekili, davalı .... vekili ve davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
E)Temyiz:
Davacı vekili, işveren tarafından ücrete ilişkin belgelerin mahkemeye sunulmadığını, davalı işverenler nezdinde hangi işi yaptığı, bu iş için gerekli bilgi birikimi ve eğitim durumunun araştırılmadığını, üniversite mezunu olduğunu, MEB bünyesinde lise edebiyat öğretmenliği yaptığını, delillerin yeterince değerlendirilmeden eksik inceleme ile hatalı verilen kararın kaldırılmasını istemiştir.
Davalı .... vekili, davacının davalı şirket çalışanı olmadığını, bir an için davacının davalının çalışanı olduğu düşünülse bile hak düşürücü sürenin söz konusu olduğunu, davacının iddiasını sadece tanık beyanıyla değil yazılı delillerle de ispatlaması gerektiğini belirterek kararı temyiz etmiştir.
Davalı Kurum vekili, husumet ve hak düşürücü süreden davanın reddinin gerektiğini, davacının çalışmalarının Kurum kayıtlarında göründüğü kadar olduğunu, Kurum kayıtlarının aksinin ancak aynı değerde yazılı delil ve belgelerle ispatlanabileceğini, salt tanık ifadelerine dayanılarak hüküm verildiğini, eksik inceleme sonucu verilen kararın kaldırılmasını istemiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalıların tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2- Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 04/08/1961 doğumlu, davalı işverenler yanında kitap hazırlama, redakte, tercüme, web tasarımı, dizgi, mizanpaş işleri yaptığını beyan eden davacı adına 01.04.1988-31.07.1988 tarihleri arasında Türkiye Gazetesi Bayi, 01.08.1988-30.04.1989 tarihleri arasında İhlas Mat. Gaz. Sağ. Hiz. AŞ., 01.05.1989-31.10.1989 ile 01.11.1989-31.08.1990 tarihleri arasında dava dışı işyerlerinden, 01.01.1991-28.02.1991 tarihleri arasında Türkiye Gazetesi Bayi, 01.03.1991-29.10.1994 ve 01.01.1995-31.05.1997 tarihleri arasında ...., 01.06.1997-31.12.1998 tarihleri arasında Hakikat Yayıncılık Ltd. Şti., 01.01.1999-31.05.1999 tarihleri arasında İhlas Matbaa Gaz.Yayıncılık San.Tic. AŞ, 01.06.1999-31.05.2001 tarihleri arasında Hakikat Yayıncılık Ltd. Şti. ve 09.07.2001-23.10.2003 tarihleri arasında ise Hakikat Kitabevi Kitap Kırtasiye Sesli ve Görüntülü Yayınlar Ltd. Şti. ünvanlı işyerlerinden hizmet bildiriminde bulunulduğu, davacının tespitini talep ettiği dönemlerde başka bir işyerinden bildirimin bulunmadığı, mahkemece davacının hizmet tespitine ilişkin taleplerinin kabul edildiği, prime esas gerçek ücret tespiti talebinin ise ispatlanamadığından reddedildiği, ücret bordrolarının dosyada bulunmadığı, emsal ücret araştırması yapılmadığı, işçi alacağı dava dosyasının celp edildiği, bordro tanıkların dinlendiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, emsal ücret araştırması yapılmaksızın, davacının davalı işyerindeki görevinin her türlü şüpheden uzak bir biçimde belirlenmeden hüküm kurulması hatalı olmuştur.
Yapılacak iş, davacının eğitim durumunu, asgari ücret ile çalışması olağan olmayan nitelikli bir işçi olup olmadığını, nitelikli bir işte çalıştırılıp çalıştırılmadığını belirlemek, asgari ücretle çalışmasının olağan olmadığı belirlendiği takdirde, ilgili meslek odası, işçi ve işveren kuruluşları ile Türkiye İstatistik Enstitüsü"nden emsal ücret araştırması yapmak, ücret bordrolarını getirtmek ve tüm deliller bir arada değerlendirilerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
G) SONUÇ : Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden davalı .... "ye yükletilmesine 04/02/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.