17. Hukuk Dairesi 2017/593 E. , 2018/5251 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
(Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla)
Taraflar arasındaki itirazın iptali davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kabulüne ilişkin verilen hüküm, davalı vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, davalının maliki olduğu ve trafik sigortası olmayan aracın yaptığı kazada ölen..."nin yakınlarına 23.455,50 TL. destekten yoksun kalma tazminatı ödediklerini, ödenen bedelin araç maliki olan davalı ile araç sürücüsünden rücuen tahsili için başlatılan takibe davalının itiraz ettiğini, itirazın haksız olduğunu belirterek davalının ... takibine itirazının iptali ile davalı aleyhine ... inkar tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, davacı taraf takibi yetkisiz ... Müdürlüğü"nde başlattığı için seçimlik haklarını kullanıp davalının ikamet adresi olan ...... müdürlüğü"nün yetkili olduğu şeklinde takibe karşı yetki itirazında bulunduklarını, bu nedenle öncelikle yetki itirazının incelenmesini ve yetkili ... Müdürlüğü"ne dosyanın gönderilmesini talep ettiklerini, davalının davaya konu kazayı yapan motorsikletin işleteni olmadığını, aracın kazayı yapan sürücüye ait olduğunu, işleten sıfatı olmayan davalının zarardan sorumlu olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delilere göre; davanın kabulü ile davalının ...... Müdürlüğü"nün 2009/527 sayılı takip dosyasında yaptığı itirazın iptaline ve takibin kaldığı yerden devamına; yasal şartları oluşmadığından ... inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu"nun 14/2-b maddesi ile ... Yönetmeliği"nin 9/1-b maddesi gereği dava dışı 3.kişiye destekten yoksun kalma tazminatı ödeyen davacının ödediği bedelin, davalıdan rücuen tahsili için başlatılan ... takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Davacı ..."nın, ödeme yapmasına neden olan sigortasız aracın maliki olması hasebiyle rücu haklarının bulunduğunu iddia ettiği davalı aleyhine, ... Müdürlüğü"nde ilamsız ... takibi başlattığı; davalının yetki itirazı üzerine ... dosyasının ... Müdürlüğü"ne gönderildiği; davalıya ödeme emrinin tebliği üzerine, davalının ... Müdürlüğü"nün yetkisi ile borca itirazı üzerine, davacı ... tarafından Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2008/146 Esas sayılı dosyasında, davalının yetkiye ve borca itirazının iptali istemiyle itirazın iptali davası açıldığı; bu mahkeme tarafından, "davacı ..."nın yetki itirazının iptali isteminin reddine, takipte ...... Müdürlüğü yetkili olduğundan mahkemenin yetkisizliğine ve davada ...Asliye Hukuk Mahkemesi yetkili olduğundan, istek halinde dosyanın ...Asliye Hukuk Mahkemesi"ne gönderilmesine" şeklinde verdiği kararın, temyiz edilmeden kesinleştiği; Asliye Hukuk Mahkemesi kararının kesinleşmesi üzerine, davacı vekilinin talebi üzerine dava dosyasının eldeki davaya bakan ...1. Asliye Hukuk Mahkemesi"ne gönderildiği; mahkeme tarafından, 06.01.2009 tarihinde, dosyanın tensibi yapılarak taraflara duruşma gününün bildirildiği; mahkeme dosyası içinde yer alan ... dosyasının ...... Müdürlüğü"ne gönderilmesi ile icraya kaydı yapılan dosya üzerinden, davalı adına 09.04.2009 tarihinde ödeme emrinin tebliğe çıkartıldığı; davalıya 09.04.2009 tarihinde çıkartıldığı; ödeme emrinin tebliği üzerine, davalının yasal süre içinde olmak üzere 15.04.2009 tarihinde borca itiraz ettiği ve 24.07.2009 tarihli kararla ... takibin durdurulmasına karar verildiği görülmektedir.
İtirazın iptaline ilişkin eldeki davanın dayanağı olan ... takibi ile ilgili aşamalar bu şekilde olmakla birlikte; mahkeme tarafından, eldeki davanın mahkeme esas defterine kaydedildiği tarih itibariyle, ...... Müdürlüğü tarafından verilmiş takibin durdurulması kararı olmasa da, davanın dayanağı olan ... takibinin itirazlar ve yetkisizlik kararları ile mahkemeye geldiği, davalının ...... Müdürlüğü tarafından yollanan ödeme emri üzerine de borca itiraz ettiği, davacı vekilinin son celse alınan beyanı ile ...... Müdürlüğü"nün 2009/527 sayılı dosyasında yapılan itirazın iptalini talep ettiği şeklinde beyanda bulunduğu ve usul ekonomisinin gözetildiği gerekçesiyle, eldeki davanın esasının incelenebileceği sonucuna varılıp, davanın esastan kabulüne karar vermiştir.
2004 sayılı ... İflas Kanunu"nun 67. maddesinde düzenlenen itirazın iptali davası ile davacı, yaptığı ilamsız ... takibine
../...
- 3 -
2017/593
2018/5251
itiraz eden davalı borçlunun itirazını hükümden düşürmeyi ve ilamsız ... takibine kaldığı yerden devam edebilmeyi amaçlar. Bu dava türü bakımından kabul gören belirli temel ilkeler ve itirazın iptali davasının açılabilmesi için belirli önşartlar bulunmaktadır. İtirazın iptali istemiyle dava açılabilmesi için herşeyden önce, davalı borçlu aleyhine başlatılmış bir ilamsız ... takibinin bulunması, davalı borçlunun bu takibe itirazı nedeniyle ... takibinin durdurulmuş olması gerekir. Davacı alacaklı tarafından usulünce başlatılmış bir ilamsız ... takibinin bulunmadığı ya da davalı borçlunun itirazı nedeniyle ... takibinin durdurulmasına karar verilmediği bir durumda ve zamanda, itirazın iptali davasının varlık kazanması da mümkün olmayacaktır.
İtirazın iptali davası, ilamsız ... takibine konu edilen alacağın miktarına göre belirlenen nisbi harcın yatırılması ile açılabilen bir dava türüdür. Nisbi harca tabi olan davalarda, alacak miktarı üzerinden hesaplanacak nisbi harç yatırılmadan dava açılmasının mümkün olmadığı; bu şekilde açılmış davanın usulden red ile sonuçlanacağı da her tür izahtan uzaktır.
Temyize konu davanın dayanağı olan ilamsız ... takibinin safahatine ilişkin yukarıda açıklanan hususlar ile itirazın iptali davasının ön şartı olan başlatılmış ... takibi bulunması ve bu takibe davalı borçlunun itirazı üzerine ... takibinin durdurulması şeklindeki dava önşartları birlikte değerlendirildiğinde; davalı borçlu aleyhine ...... Müdürlüğü nezdinde başlatılmış bir ilamsız ... takibi ile bu takibe davalının itirazı üzerine ... takibinin durdurulması önşartları tamam olmadan, itirazın iptali davasının mahkemede görülmeye başlandığı, dosya kapsamı ile sabit olup mahkemenin de kabulündedir. Mahkemece, ...... Müdürlüğü nezdindeki ... takibine itirazın iptaline hükmedilmiş olmakla birlikte; ...... Müdürlüğü"nde açılmış ve davalı borçlunun itirazı üzerine durmuş bir ... takibi olmadan itirazın iptali davasının açılamayacağı dikkate alındığında, usul ekonomisi ve takibin tek olduğuna ilişkin mahkeme gerekçe ve kabulü yerinde görülmemiştir.
Bu durumda; nisbi harcı yatırılmak suretiyle açılabilecek bir dava olan itirazın iptali davası için, başlatılmış ve borçlunun itirazı üzerine durdurulmuş bir ... takibinin bulunması gerektiği; bu aşamanın tamam olması halinde davacı alacaklı için itirazın iptali davasını açma hakkının doğacağı; anılan önşart tamam olmadan dava açma hakkı bulunmayan davacının açtığı davada, önşartın sonradan tamamlanmasının, sıkı şekil şartlarına bağlı bir dava türü olan itirazın iptali davası için, başlangıçta bulunan eksikliği gidermeye yetmeyeceği hususları dikkate alınarak davalı aleyhine ...... Müdürlüğü nezdinde başlatılmış ve itirazla durmuş ... takibi bulunmadığı için davanın dinlenemeyeceği gözetilerek karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve hatalı gerekçeyle, yazılı biçimde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
2-Bozma ilamının kapsam ve şekline göre, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine 21.5.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.