13. Hukuk Dairesi 2016/2044 E. , 2019/2254 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar ile davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
K A R A R
Davacılar, murisleri ...’ın davalı idarenin yaptığı ihaleyi kazandığını, davalı idare ile sözleşme imzaladığını, davalı ... il encümeninin 01/04/2008 tarih ve 214 sayılı kararı ile ... ili, ... ilçesi, ... deresi üzerinde DSİ tarafından yapılan sel kapanında biriken malzemenin (tüvenan) satışını yapma işinin 711.000,00-TL bedelle murise ihale edildiğini, muris ile davalı idare arasında 07/05/2008 tarihli sözleşmenin imzalandığını, sözleşmeye göre ihale bedelinin 1/3 ünü sözleşme imzalandıktan sonra geri kalan ihale bedelinin ise yer teslimi tarihinden itibaren 6 eşit taksitte 1’er ay ara ile ödeneceğinin kararlaştırıldığını, sözleşmenin imzalanması ile birlikte peşin olarak 237.000,00+KDV=279.660,00-TL ve ilk taksit olan 79.000,00+KDV=93.220,00-TL olmak üzere toplam 372.880,00-TL ödeme yaptığını, davalı idare özel mülkiyete konu bazı alanları da ihale konusu yaptığını, bu özel mülkiyette kişilerin engellemeleri ile karşılaştığını, bu sebeple murisinin işe başlayamadığını, bu durumun davalı idareye dilekçe ile bildirildiğini, davalı idarenin yer teslimi yapmadığı gibi mücbir sebep olarak geçen süreleri de nazara almaksızın davalı tarafın haksız olarak sözleşmeyi feshettiğini, murisi büyük zarara uğrattıklarını, murisin ihale esnasında resmi kayıtlara güvenerek çok ciddi yatırımlar yaparak kazandığı ihale neticesinde ise tamamen davalı ihalenin kendi edimlerini yerine getirmemesinden kaynaklanan sebeplerle hem peşin ödediği ciddi rakamlar, hem de ihale nedeniyle yaptığı çok ciddi yatırımlar ve de iş bu ihale neticesinde elde edeceği karın elde edilmemesi nedeniyle zarara uğradığını, davalı idarenin haksız ve hukuka aykırı olarak ihale bedelinden kalan bakiye alacağı tahsili için ... 5. İcra müdürlüğünün 2009/1056 esas sayılı icra dosyası ile mirasçı olan kendilerine karşı takibe başladığını belirterek sözleşme konusu edimini yerine getirmeyen davalı idareye ödenen toplam 372.880,00-TL"nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte iadesine, murisinin sözleşme gereğince ödemesi gerektiği davalı idare tarafından iddia edilen 395.000,00-TL için davalı idare tarafından yapılan ... 5. İcra müdürlüğünün 2009/1056 esas sayılı icra dosyasında borçlu olmadığının tespitine, murisin bu sözleşmenin ifasına güvenle yaptığı harcamalar, masraflar, uğradığı zararlar, mahrum kaldığı karlara ilişkin fazlaya dair talep haklarının saklı kalmak üzere şimdilik bu zararlardan 10.000,00-TL’nin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, hiçbir şekilde davacıları zarara uğratmadığını, davacıların zarara uğramasının tek nedeninin kendisinden kaynaklanan hata ve eksikliklerin olduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, menfi tespit davasının kabulü ile, ... 5.İcra Müdürlüğü"nün 2009/1056 takip sayılı dosyasından borçlu olmadığının tespitine, menfi zarara ilişkin talebin kısmen kabulü ile, 1.050.500,19-TL"nin 24/05/2012 dava tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak miras hisseleri oranında davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, müspet zarara ilişkin talebin reddine, davalıya ödenen 372.880,00-TL"nin ödeme tarihinden itibaren işleyen reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak miras hisseleri oranında davacılara verilmesine karar verilmiş; hüküm, davacılar ve davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacıların müspet zarara ilişkin olarak temyize geldiği dikkate alınarak temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Dava, davalı tarafından yapılan ihalenin haksız olarak feshedilmesi neticesinde bakiye kalan ihale bedelinin -395.000,00-TL’nin tahsili için başlatılan takipte borçlu olmadığının tespiti, ihale için ödedikleri bedel olan 372.880,00-TL"nin iadesi ve uğradıkları menfi ve müspet zararların tazmini talebine ilişkindir. Dosya kapsamı değerlendirildiğinde; davalı idarenin usulüne uygun yer teslimi yapmadığı anlaşılmakla, davalının sözleşmeyi feshinin haksız olduğu görülmüştür. Davacıların haksız sözleşmenin feshinden kaynaklanan menfi zararlarının tazminini talep etmesinin haklı olduğu ancak, tek kişilik bilirkişilerden kopuk kopuk ayrı raporlar alındığı, alınan raporların da denetime açık olmadığı, ıslah dilekçesi dikkate alındığında ödenen ihale bedeli olan 372.880,00-TL’nin ıslahla artırıldığı görüntüsü oluşmasına rağmen mahkemece bu husus açıklığa kavuşturulmadan karar verildiği, oluşturulan karar itibariyle de Yargıtay denetimi açısından sağlıksız veriler içerdiği anlaşılmaktadır. O halde, mahkemece, tarafların iddia ve savunmaları, dosyada mevcut deliller, bilirkişi raporları ve bilirkişi raporlarına karşı yapılan itirazlar birlikte değerlendirilmek üzere dosyanın alanında uzman 3 kişilik bilirkişi kuruluna teslimi ile taraf, mahkeme ve Yargıtay denetimine açık, ayrıntılı ve gerekçeli rapor tanzim edilmesinin sağlanarak hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesis edilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
3-Bozma nedenine göre, davalının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan 1. bent gereğince davacının temyiz itirazlarının reddine, 2. bent gereğince temyiz olunan kararın davalı yararına BOZULMASINA, 3. bent gereğince davalının diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, 20.278,60 TL harcın davacılara iadesine, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.