10. Hukuk Dairesi 2018/6544 E. , 2019/6692 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılardan ... San. ve Tic.A.Ş. vekili ve Kurum vekili ile dahili davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1)Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre temyiz eden vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2)Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Kanun’un geçici 7/1’inci maddesi uyarınca uygulama alanı bulan mülga 506 sayılı Kanun’un 79 . maddesi olup, bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Davacı 04.07.1995 ile 12.09.2007 tarihleri arasında askerlik süresi hariç kesintisiz çalıştığının tespitini talep etmiştir; dosyadaki belgelerden 20.11.1983 doğumlu davacının 01.10.1997 de...Teknik ve Endüstri Meslek Lisesine kayıt yaptırdığı, 16.06.1998 de İskenderun Meslek Eğitim Merkezine nakil yaptırdığı, okulla ilişiğinin kesildiği, okula kayıtlı olduğu 01.10.1997-16.06.1998 tarihleri arasında 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu çerçevesinde sigorta yaptırıldığı, 01.10.1997 tarihinde işe başladığına dair işe giriş bildirgesinin...Çıraklık Eğitim Merkezince Kuruma intikal ettirildiği, yine 01.10.1997 tarihli "Çıraklık Sözleşmesinde" davacının çırak olarak 9 ay 15 gün "tamir ve bakım servisçiliği" yapılan ... işyerinde "..." adlı işveren yanında çıraklık yapacağının belirtildiği, sözleşmeyi işveren ... ile davacının babasının imzaladığı görülmüştür. Ayrıca davacının 07.09.1999 da kaporta tamirciliği dalında 2.sınıftayken...Mesleki Eğitim Merkezine naklen geldiği 10.03.2002 tarihinde kalfalık belgesi alarak merkezle ilişiğinin kesildiği bildirilmiştir.
506 sayılı Kanun"un 3/II-B bendine göre; özel kanunda nitelikleri belirtilen çıraklar, çıraklık devresi sayılan süre içerisinde malullük yaşlılık, ölüm sigortaları hükümlerine tabi olamazlar.
Bozma ilamına konu 07.10.2002 tarihinden önceki dönemde davacı adına düzenlenmiş çıraklık sözleşmesi olması, çıraklık eğitim merkezi tarafından verilen işe giriş bildirgesinin bulunması, yaşının ve eğitim durumunun 3308 sayılı Kanunun 10. maddesinde aranan şartlara uygun olması karşısında davacının 3308 sayılı Kanun kapsamında çırak olduğu ve çırak olarak çalıştığı dönemde tüm sigorta kollarına tabi sigortalı kabul edilemeyeceğinden bu döneme ilişkin talebin reddinin gerektiğinin gözetilmemesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
3) Mahkemece, davacının askerlikte geçen 21.05.2003 ile 21.08.2004 tarihleri arasındaki süreleri dışlanmak suretiyle hizmet tespitine karar verilmiş olsa da, askere gitmeden bir gün öncesi hizmet aktinin sona erdiğinin ve terhisten bir gün sonra hizmet akdinin tekrar başladığına dair mahkeme kabulü isabetsizdir. Mahkemece, askerlik başlangıcında ve bitiminde makul süre tespit edilerek sonuca göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar tesisi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
3)Kabule göre de, davacının 04.07.1995-06.10.2002 tarihleri arasında ..."ın E 5 karayolu...adresindeki 1001068 sicil numaralı işletmesinde çalıştığına dair hüküm kurulmuş ise de, anılan işletmenin 02.10.2007 tarihinde kanun kapsamına alındığı gözetildiğinde 1001068 işyeri sicil numarasının ..."a ait olmadığı, hükmün uygulanabilmesi için hiç bir tereddüte yer vermeyecek şekilde tesisi gerektiğinden, hatalı sicil numarasına hükümde yer verilmesi bozma nedenidir.
Açıklanan, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece, yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, temyiz eden vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılar ... San. ve Tic.A.Ş. ve ..."a iadesine, 26.09.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi..