BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/1154 Esas 2019/407 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2014/1154
Karar No: 2019/407
Karar Tarihi: 15.05.2019
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/1154 Esas 2019/407 Karar Sayılı İlamı
T.C.
İSTANBUL
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2014/1154 Esas
KARAR NO : 2019/407
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 17/09/2014
KARAR TARİHİ : 15/05/2019
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonucunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... 20. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... esas sayılı dosyasında keşidecisi ... Limited Şirketi, hamili ... olan 14/06/2014 keşide tarihli, 15.000,00 TL bedelli, ... numaralı çek için zayiinden iptal davası açıldığını, mahkemece 07/02/2014 tarihinde çek bedelinin ödemeden men edilme kararı verildiğini, çek iptali davasının yapılan yargılamasında muhatap bankaya çekin ibraz edilip edilmediğinin sorulduğunu ve 16/06/2014 tarihinde takastan davalı tarafından ibraz edildiği bilgisinin verildiğini, mahkemece verilen 26/06/2014 tarihli ara karar uyarınca iptali istenilen çek için TTK. 818/1/S maddesi yollamasıyla aynı yasanın 763. maddesi uyarınca çek hamili aleyhine iade davası açmak için taraflarına süre verildiğini, müvekkilinin mal karşılığında çeki keşideciden aldığını, davalının meşru hamil olmadığını, bu nedenle çekin aynen iadesi yada bedelinin tahsilini talep etmek zarureti doğduğunu, çek takastan ibraz edildiğinden zayi davasında müvekkilin kaşe ve imzasını tetkik imkanı olmadığından bu konudaki beyan itiraz, dava ve şikayet haklarının saklı olduğunu, HMK'nın 209. maddesi uyarınca müvekkili emrine yazılı çek zayi edildiğinden ciro silsilesinde müvekkiline ait imza bulunmayacağından, müvekkili adına sahte kaşe ve imza atılması mümkün olduğundan sahtecilik iddiası karşısında bu konuda bir karar verilinceye kadar herhangi bir işleme esas alınamayacağını beyanla keşidecisi ... Sanayi Limited Şirketi, hamili ... olan 14/06/2014 keşide tarihli 15.000,00 TL bedelli, ... numaralı çek için ihtiyati tedbir kararı verilmesi ile çekin gerçek ve meşru hamili olan müvekkile iadesine, yargılama sırasında keşidecei veya müvekkili tarafından ödenmek zorunda kalınması halinde ödenen bedelin istirdadına, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Temlik eden davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; ... Bank ... Şubesine Ait ... Seri Nolu, 14/06/2014 Tarihli, 15.000,00 TL bedelli çekin, Keşideci ... Ltd. Şti. tarafından ... Orman Ürünleri - ... lehine keşide edilen ve devamında ...-... tarafından ciro edilerek müvekkili şirkete temlik edildiğini, müşteri ...-... ile müvekkili şirket arasında Faktoring Sözleşmesi imzalandığını, alacağın müşteri ...-... ile davacı/ciranta arasında düzenlenmiş fatura ile belgelendirildiğini, dolayısıyla davaya konu çeki faktoring ilişkisine uygun olarak temlik alan müvekkili ... A.Ş.'nin meşru ve yetkili hamili olduğunu, T.T.K'nın 790. maddesinde kendi hakkının varlığı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşılan ve cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişinin, son cirosnun beyaz ciro olması halinde dahi, yetkili hamil sayılacağı, 792. maddesinde ise, iyiniyetli çek hamilinin korunacağının düzenlendiğini, buna göre, çek hamili onu kötüniyetle ya da ağır bir kusuru bulunarak iktisap etmiş olmadıkça, önceki hamilin elinden ne suretle çıkmış olursa olsun, onu geri vermeye mecbur olmadığını, yine Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu'nun 9. maddesi ile de faktoring firmalarına yönelik olarak iddiaların ağır koşullara bağlandığını beyanla davanın reddine, davacı tarafın soyut ve kötüniyete matuf iddiaları nedeniyle %20'den az olmamak üzere kötüniye tazminatına mahkumiyetine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, çekin istirdadı talebine ilişkindir.
Mahkememizce ... Cumhuriyet Başsavcılığının ... soruşturma sayılı dosyası celp edilmiş, davacı tarafın, çekte bulunan cironun sahte olduğu iddiası kapsamında imza örnekleri celp edilerek bu hususta rapor tanzimi için dosya İstanbul ATK'ya gönderilmiştir. 28/12/2017 tarihli ATK raporunda; dava konusu 14/06/2014 keşide tarihli, 15.000,00 TL bedelli, ... numaralı çekte atılı 1. ciro imzası ile davacının mukayese imzaları arasında; tersim biçimi, işleklik derecesi, alışkanlıklar, istif, eğim, doğrultu, seyir, hız ve baskı derecesi bakımından farklılıklar saptandığından söz konusu imzanın davacının eli ürünü olmadığı tespit ve beyan edilmiştir. Tarafların ticari defterleri ile kayıtları üzerinde inceleme yapılmasına karar verilmiş ve bu kapsamda mali müşavir bilirkişiden rapor alınmıştır. Bilirkişi raporunda özetle; davacının inceleme gününde ticari defterlerini ibraz etmediğini, bir kısım faturalar sunduğunu, davalı tarafça da defterlerin ibraz edilmediğini, temlik eden davalı ... ile dava dışı... Tamiri Ve Satışı arasında faktoring sözleşmesi akdedildiğini, sözleşme uyarınca ... tarafından davacı adına düzenlenen ... numaralı, 10/10/2014 tarihli ve 16.250,00 tutarlı, 15.000,00 TL temlik tutarlı fatura ile dava konusu çekin temlik eden davalıya verildiğini, temlik eden davalı ... tarafından çek bedelinin sözleşme kapsamında yapılan kesintiler sonrasında dava dışı ...'ya ödendiğini tespit etmiştir. Rapor taraflara tebliğ edilmiş, Mahkememizce denetime açık ve hüküm kurmaya elverişli görülmüştür.
Tüm dosya kapsamının değerlendirilmesi neticesinde; dava konusu 14/06/2014 keşide tarihli, 15.000,00 TL bedelli, ... numaralı çekin keşidecisinin ...Sanayi Limited Şirketi, lehtarının davacı olduğu, ilk cironun davacı adına olduğu ve bundan sonra dava dışı ...-...'nun cirosu ile temlik eden davalı ...'e verildiği, çekte davacı adına atılan cirodaki imzanın davacıya ait olmadığı, sahte olarak atıldığı, temlik eden davalı Faktoring Şirketi ile dava dışı ... arasında faktoring sözleşmesi imzalandığı ve dava konusu çekin de ...'e bu sözleşme kapsamında faturaya bağlı olarak verildiği, karşılığında ...'ya ödeme yapıldığı anlaşılmıştır. Türk Ticaret Kanunu'nun 792/1 maddesi ile '' Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.'' hükmü düzenlenmiştir.
6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu'nun 9. maddesinde ''... Faktoring şirketi Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz veya tahsilini üstlenemez. Aynı faturaya dayalı birden çok faktoring şirketine yapılan kısmi temliklerin toplam tutarı fatura tutarını aşamaz. Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri halinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri faktoring şirketine karşı ileri süremez; meğerki, faktoring şirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.'' hükümleri düzenlenmiştir.
Açıklanan yasal düzenlemeler karşısında her ne kadar davacı tarafça çekin elinden rızası hilafına çıktığı iddia edilmiş ve bu konuda soruşturma devam etmekle birlikte çekte bulunan davacı cirosunun sahte olması nedeniyle çekin elinden rızası hilafına çıktığı kabul edilebilirse de, dava konusu çekin usulüne uygun ciro silsilesi ile temlik eden davalı ... şirketine verildiği, ... şirketinin çekin yasal hamili olduğu, dava dışı ... ile yapmış olduğu faktoring işlemlerinin usulüne uygun olduğu, çekin, dava dışı şirketten bir önceki ciranta olan davacı adına düzenlenen faturaya istinaden alındığı, ciro silsilesinde şeklen bir kopukluk olmadığı ve bu şekilde davalının çeki iktisabında kötü niyetli veya ağır kusurlu olduğunun davacı tarafça ispat edilemediği anlaşılmakla davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM : Ayrıntısı ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere :
1-Davanın Reddine,
2-Karar ve ilam harcı 44,40 TL'nin peşin alınan 256,20 TL harçtan mahsubu ile kalan 211,80 TL 'nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafından yapılan 21,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 2.725,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Taraflarca yatırılan gider avansından kalan kısmın karar kesinleştiğinde iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere karar verildi.15/05/2019
Katip ...
E-imza
Hakim ...
E-imza
