.....
Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın ... yönünden reddine, ... yönünden kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; davalı .....tanımadığı halde kendisine ait ......plakalı aracın satışı üzerine anlaştıklarını, aracı davalıya teslim ettiğini, satış bedelini aracın devrini verirken almak üzere anlaştıklarını ancak davalı ......aracın bedelini ödemediği gibi araçla birlikte ortalıktan kaybolduğunu, daha sonra trafik tescilden yaptırdığı sorgulamada aracın diğer davalı noterde sahte işlem ile başkasına devredildiğini öğrendiğini, aracın değerinin 28.000,00 TL civarında olduğunu ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 28.000,00 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte davalılardan alınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Noter; ...... yapılan 31.12.2010 tarih ve 37419 yevmiye no.lu araç satış sözleşmesinde kasko değerinin 24.900 TL, satış bedelinin ise 21.000 TL olduğunu, bu bedelden daha fazla talepte bulunulamayacağını, araç satışının ilgili genelgeler ve noterlik kanunu ile ilgili yönetmeliğe uygun bir şekilde düzenlendiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ..., davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece; davacının 10 gün gibi bir süre davalı ..."a nüfus cüzdanını teslim etmiş olması karşısında noterin taraflar arasındaki benzerlik de dikkate alınarak, yasal olarak yükümlü olduğu denetim sorumluluğunu yerine getirmiş olduğu, davacının yaşı, toplumsal statüsü dikkate alındığında nüfuz cüzdanı ile verilen yetkinin hüküm ve sonuçlarını kavrayacak niteliklere haiz olduğu gerekçesi ile davalı ... hakkında açılan davanın reddine, davalı Bilan Yılan hakkında açılan davanın kısmen kabulüne, 24.900,00
./..
-2-

TL"nin olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalı Bilan Yılan"dan tahsiline karar verilmiş, hüküm; davacı tarafça temyiz edilmiştir.
Dava; Noterlik Kanunu"nun 162. maddesine dayalı noterin kusursuz sorumluluğuna ilişkin maddi tazminat davasıdır.
Noterlik Kanunu’nun 1.maddesi gereğince; noterliğin bir kamu hizmeti niteliğinde bulunduğu, hukukî güvenliği sağlamak ve anlaşmazlıkları önlemek için işlemleri belgelendiren bir kurum olduğu belirtilmiştir. Görevi belge ve işlemlere resmîyet kazandırmak olan noterlerin yaptıkları işlemler dolayısıyla meydana gelecek zararlardan ötürü sorumlu tutulması bir zorunluluk olarak kendini göstermektedir. Noterlerin yaptıkları hizmet dolayısıyla sorumlulukları, hâlen yürürlükte bulunan 1512 sayılı Noterlik Kanunu’nun 162. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Buna göre:
""Stajyer, katip ve katip adayları tarafından yapılmış olsa bile noterler, bir işin yapılmamasından veya hatalı yahut eksik yapılmasından dolayı zarar görmüş olanlara karşı sorumludurlar.
Noter, birinci fıkra gereğince ödediği miktar için, işin yapılmaması, hatalı yahut eksik yapılmasına sebep olan stajyer veya noterlik personeline rücu edebilir.""
Noterlik Kanunu’nun 162. maddesinde kusurdan söz edilmemiştir. Bu sebeple noterlerin sorumluluğunun kusursuz sorumluluk olarak düzenlendiği anlaşılmaktadır. ......... Sorumluluk Sigortası s. 492, 494- Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C.XVII, Y. 2013, s. 1-2)
Buradaki sorumluluğun 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 66. (818 sayılı Borçlar Kanunu 55) maddesindeki sorumluluğun ağırlaştırılmış şekli olduğu sonucuna varılmaktadır.
Noterlik Kanunu’nun 162.maddesinde noterin kendi yaptığı işten ve çalışanının yaptığı işten dolayı sorumluluğu düzenlenmiş ve aynı hukukî rejime tabi kılınmıştır. Bu sorumluluk adam çalıştıranın sorumluluğuna benzemez. Zira adam çalıştıranın sorumluluğunda kurtuluş kanıtı getirme imkânı sağlanmış iken, bu sorumlulukta kurtuluş kanıtı getirme imkânı tanınmamıştır. Bu yönü itibariyle ağırlaştırılmış özen yükümlülüğünün ihlâlinden kaynaklanan sorumluluk olduğu sonucuna varılmaktadır. Noter özene ilişkin genel kurtuluş kanıtı getirebilir. Noterlik Kanunu’nun 162.maddesinde kurtuluş kanıtı getirme imkânı tanınmamıştır. Noter gerekli özeni gösterdiğini iddia ederek sorumluluktan kurtulamayacaktır. Ancak gerekli özeni göstermiş olsa bile, zararın doğmasına engel olamayacağını ispat ederek sorumluluktan kurtulabilir. Bu husus nedensellik bağının kesilmesidir. Bunun ispatı da davalı notere aittir.
Uygulamada; noterler aleyhine, en çok otomobil ve taşınmaz alım satımlarında meydana gelen zararlar bakımından dava açılmaktadır. Bu davalarda; aracın haksız zilyetleri tarafından kullanılan sahte kimlik, vekâletname veya araç trafik tescil belgelerinin sahteliğinin noterlerce ve çalışanları tarafından belirlenip belirlenmediği hususları araştırma konusu olabilmektedir. Tüm bu durumlarda noterin veya çalışanının kimlik veya belge üzerinde yeterli incelemeyi yapıp yapmadığı, dolayısıyla özen yükümlülüğüne uygun davranıp davranmadığı araştırılmaktadır. Noterin ilgililerin hukukî menfaatlerini korumak için araştırma ve aydınlatma görevi vardır.

......

..... maddesine göre; noter, iş yaptıracak kimselerin kimlik, adres ve yeteneğini ve gerçek isteklerinin tamamını öğrenmekle yükümlüdür. Bu cümleden hareketle noterin veya çalışanının her zaman belgenin sahte olup olmadığını anlamasını ve tetkik etmesini yani grafolojik bir inceleme yapması beklenemez. Ancak; belgenin veya kimliğin ilk bakışta sahte olup olmadığı veya kimlikte şekli anlamda var olması gereken bir bilginin olmaması yahut olmaması gereken bir ibarenin bulunması noter veya çalışan tarafından dikkat edilmesi gereken hususlardandır. Bu gibi hâllerde noterin veya çalışanının gerekli özeni göstermesi beklenir. Aksine davranış özen yükümlülüğünün ihlâlidir.
Dairemiz bazı kararlarında; nüfus cüzdanındaki seri ve T.C kimlik numarasının bulunmaması, numaranın on bir haneli olmaması, eksik veya fazla olması, doğum yerinin ilçe veya merkez ilçe olarak yazılmaması, soğuk damganın veya motorlu araç tescil belgesinde mühür bulunmaması, tescil belgesindeki bilgilerin kullanılan kimlik ile veya motor sicil numarası veya şasi numarasının birbirine uymaması gibi hâllerini “somut sorumluluk nedenleri” olarak kabul edilmiş, noterlerin ve çalışanlarının yapmış oldukları işlemlerde, sorumluluk sebeplerini, her somut olayın özelliğine göre ayrı ayrı değerlendirmiştir.
Somut olayda; davacı, davalılardan ..."a aracını harici olarak satmış, araçla birlikte kendine ait olan nüfus cüzdanını da davalıya teslim etmiş, davalı da davacıya ait nüfus cüzdanını kullanarak davaya konu aracı diğer davalı noter vasıtasıyla dava dışı bir şahsa devretmiştir. Buna göre; davalılardan ..."ın davacıya ait olan, davacının fotoğrafının olduğu nüfus cüzdanını kullanarak diğer davalı noterde araç satış işlemi yaptırdığı sabit olup, davalı noterin kendisine ibraz edilen nüfus cüzdanını yeterince kontrol etmeden, nüfus cüzdanında fotoğrafı bulunan şahıs ile cüzdanı ibraz eden şahsın aynı kişi olup olmadığına dikkat etmeden, ibraz edilen nüfus cüzdanına göre satış sözleşmesi düzenleyerek gerekli dikkat ve özeni göstermediği kabul edilmelidir. Davacının bu nedenle zarara uğradığı sabit olduğuna göre, nedensellik bağının kesildiğinin ispatı davalı notere düşmekte olup, noter tarafından bunun aksi ispat edilememiştir.
O halde mahkemece; Uğranılan zarardan davalı noterin sorumlu olduğu göz önünde bulundurularak zararın kapsamı belirlendikten sonra varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve yukarıdaki gerekçeyle davalı noter yönünden istemin tümden reddedilmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19.09.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.


.......