BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : İŞE İADE

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkili davacının davalı şirket bünyesinde 06/11/2013 -15/12/2016 tarihleri arasında reyon görevlisi olarak çalıştığını, işçilerin...ve çalışma koşullarındaki olumsuzluk sebebiyle sendikal örgütlenmeyi sağlamak adına girişimlere başladığını, bu hususta ... Sendikası ile görüşmelere başlandığını, davacı ile... isimli çalışanların ... ile sendika hakkında görüştüklerini, davacının sendikaya üye olmak istediğini söylediğini, bu durumu öğrenen işverenin davacı, ... ve Ahmet İnan"ın iş akdini 15/12/2016 tarihinde hiçbir haklı ve geçerli neden göstermeksizin sonlandırdığını, feshin altında yatan gerçek nedenin davacının sendika üyesi olmasını engellemek ve işyerinde sendikal örgütlenmenin önüne geçmek olduğunu beyanla feshin geçersizliğine, davacının işine iadesi ile sendikal tazminata hükmedilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davacının çalıştığı süre içerisinde dava dilekçesinde bahsettiği kişilerle birlikte hareket ederek işyerinin sükununu bozduğunu, markette alışveriş yapan müşterilere rahatsızlık verdiğini, feshin son çare olması ilkesi de dikkate alınarak davacının iş akdinin 4857 Sayılı İş Kanunu"nun 25/II-b bendi uyarınca feshedildiğini, ayrıca davacının sendika üyesi olmadığını, müvekkili şirkette çalışırken herhangi bir sendikal faaliyette bulunmadığını beyanla davanın reddi gerektiğini savunmuştur
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, davalı işverenin feshin gerekçesini açıkça bildirmediği, feshin nedeni konusunda hiçbir gerekçeye dayanmadığı, haklı nedenle fesih durumunu da ispat edemediği gerekçesiyle davalı işveren tarafından yapılan feshin geçersiz olduğu ve davacının işe iadesine...akdinin sendikal faaliyet nedeniyle sona erdiğine dair yeterli kanaat oluşmadığı gerekçesiyle de davacının sendikal tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
İstinaf başvurusu :
Karara ... davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesi tarafından özetle; davacının iş akdinin geçerli nedenle feshedildiğinin ispat edilemediği, ancak davacının sendika üyesi olmadığı, işyerinde çalışmaya devam eden 31 sendikalı işçinin olduğu, sendika üyesi olmayan işçinin...sözleşmesinin feshinin sendikal nedene dayanmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz başvurusu :
Karar süresi içinde davacı ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık feshin, sendikal nedene dayanıp dayanmadığı noktasındadır.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 25. maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanun"un 21. maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanun"un 21. maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde...yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı...yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği...yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2009/9-373 esas sayılı kararında; maddi bir olay niteliği taşımayan niyetin ve saikin sendikal nedenlerden kaynaklandığının ispat güçlüğü ortadadır. İşverenin...dünyaya yansıttığı görünüşteki iradesi (geçerli veya haklı nedene dayanarak yaptığı fesih işlemi) ile gerçek iradesi arasındaki perdeyi kaldırmanın ve gerçek iradesine (saikine) ulaşarak buna hukuki sonuçlar bağlamanın tek yolu fiili karinelerdir. Sendikal fesih karinesi; işçi ve işveren tarafından işverenin görünüşteki fesih iradesinin arkasına geçerek, gerçek fesih iradesi ve amacının sorgulayacak nitelikte açık ve kesin olan...ilişkisinin devamı sürecinde kronolojik olarak gerçekleşen olaylardan hareketle işçinin sendika üyeliği veya sendikal faaliyetinin işvereni fesih işlemine yönelttiği şeklinde hakimin çıkardığı sonuçlardır. Sendikal fesih karinesi iş hukukuna özgü fiili karine olup işçi ve işveren tarafının iddialarının doğruluğu hakkında hakimin kanaat oluşturmasına yarayan; çalışma yaşamı, sendikal yaşam, toplu görüşmeler...ilişkileri ve iş yargısı tecrübelerine dayanan değer yargılarıdır. Bu sonuçlar ve değer yargıları feshin sendika üyeliği veya sendikal faaliyet nedeniyle yapıldığı iddiasını artırıyor ise sendikal fesih karinesinin varlığı kabul edilmelidir şeklinde karar vermiştir.
Dosya içeriğine göre, mahkemece feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmiş olması isabetlidir. Ancak, davacı iş sözleşmesinin sendikal sebeple feshedildiğini iddia etmiştir. Dosya kapsamında yer alan bilgi ve belgelerden davacının sendika üyesi olmadığı, işyeri bakımından herhangi bir yetki tespit başvurusunda bulunulmadığı, işyerinde fesih tarihine kadar sadece bir sendikalı işçinin istifasının bulunduğu anlaşılmış olup tanıklar tarafından işyerinde sendikal faaliyet icra edilmediği belirtilmiştir. Hal böyle olmakla birlikte, davalı işyerinde sendikalaşma sürecinin başlangıç aşamasında olduğu, davacı, ...ve... isimli çalışanların işyerinde sendikal örgütlenmede öncü rol oynadıkları, diğer iş arkadaşlarını sendikaya üye olma konusunda teşvik ettikleri, sendikal faaliyetlerin, toplantıların işyeri dışında gerçekleştirildiği davacı ... olarak dinlenen ... Sendikası ... şube başkanı .... ve diğer ...’ün beyanı ile sabittir. Davacının bu eylemlerinin işyerinde bilindiğinin ise davacı ... ile davalı tanık ...’ın beyanları ile kısmen doğrulandığı kabul edilmelidir. Her ne kadar dinlenen tanıklar tarafından somut bir sendikal baskı bulunduğu ifade edilmemiş ise de, davacı ile birlikte öncü rol üstlenen çalışanların işyerinde bu faaliyetlerin bilinmesinden, isimlerinin işverenlikçe öğrenilmesinden çekindikleri dosya kapsamında yer alan....ve Tuğba Çil arasındaki mesaj tutanaklarından anlaşılmaktadır. Üstelik davalı vekili tarafından verilen cevap dilekçesinde, davacının,....isimli... ile birlikte işyeri sükununu bozduğu ifade edilmiş ise de, sükun bozan davranışa ilişkin başkaca somut bir olgunun ileri sürülmediği hususu göz önünde bulundurulduğunda, davalı işverenin işyerinde örgütlenme sürecinin başlangıcına ilişkin faaliyetleri sükun bozan bir durum olarak nitelendirdiğini ve sendikalaşma sürecinin baştan önüne geçebilmek adına bu süreçte öncü rol oynayan davacının iş akdine son verdiğini kabul etmek gerekir.
Benzer gerekçelerle emsal nitelikteki, davalı işyerinde davacı ile birlikte sendikal örgütlenmede öncü rol üstlenen çalışan Ahmet İnan’ın davalı aleyhine işe iade ve sendikal tazminat talepleri ile açmış olduğu dava, Düzce 2...Mahkemesinin 2016/611 Esas ve 2017/282 Karar sayılı ilamı ile feshin sendikal nedenle yapıldığı gerekçesiyle kabul edilmiş olup, davacı lehine sendikal tazminata hükmedilmiş, karar Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 14/11/2017 tarih, 2017/3729 esas ve 2017/2798 karar sayılı ilamı ile kesinleşmiştir.
Açıklanan nedenlerle 4857 sayılı İş Kanunu"nun 20/3. maddesi gereği İlk Derece Mahkemesi ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. HD. kararının bozularak ortadan kaldırılmasına, feshin geçersizliğine, davacının işe iadesi ile feshin sendikal nedene dayandığının kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Hüküm:
1- Bölge Adliye Mahkemesi ve İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-İşverence yapılan FESHİN GEÇERSİZLİĞİNE, ve davacının İŞE İADESİNE,
3-Davacının başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın tazminat miktarının sendikal fesih sebebi dikkate alınarak takdiren davacının bir yıllık ücreti tutarında belirlenmesine,
4-Davacının işe iade için işverene süresi içinde başvurması halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar doğmuş bulunan en çok dört aylık ücret ve diğer haklarının davacıya ödenmesi gerektiğinin belirlenmesine,
5-Karar tarihi itibariyle alınması gerekli olan 35,90 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 29,20 TL harcın mahsubu ile bakiye 6,70 TL karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
6-Davacı vekille temsil edildiğinden, karar tarihinde yürürlükte olan tarifeye göre 2.180,00 TL vekâlet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 327,10 TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
8-Yatırılan gider avanslarından varsa kullanılmayan bakiyelerinin ilgili tarafa iadesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 24.05.2018 tarihinde oybirliği ile kesin olarak karar verildi.