MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 11. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada ... Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesince verilen 27/10/2016 tarih ve 2016//1 E. - 2016/150 K. sayılı kararın davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin kısmen kabulüne dair ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi’nce verilen 02/03/2017 tarih ve 2017/101-2017/204 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili; davacının 1982 yılından itibaren ... ilçesinde doktor olarak mesleğini ifa ettiğini ve özellikle tarihi, edebi ve sanatsal niteliği olan fotoğraflara ilgisi olduğunu, davalıların 2015 yılında yayınladıkları "Nostalji... Fotoğraf Albümü 2015" adlı eserde davacının 1994 yılında yayınladığı "İlkçağdan Günümüze..." eserinden 15, 2006 yılında derlediği CD"den ise toplam 95 fotoğrafın yer aldığını, davalıların fotoğrafların davacıya ait olduğunu bilmemelerinin mümkün olmadığını, davacıya ait fotoğrafların dava konusu eserde atıf yapılmadan izinsiz olarak kullanılması nedeniyle davacının mali ve manevi haklarının ihlal edildiğini ileri sürerek, davalıların davacıya ait fotoğrafları "Nostalji... Fotoğraf Albümü 2015" adlı eserde kullanarak yaptıkları tecavüzlerin ref"ine, davalılar tarafından basılan bu kitabın yayınının durdurulmasına, piyasada bulunan bu kitaplara el konulmasına, davacının 06.03.2006 tarihinde derleyerek oluşturduğu 201 fotoğrafı üzerinde eser sahipliği hakkının tespitine, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000 TL maddi tazminatın kitabın baskı tarihi olan Mart 2015"den, 10.000 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizleriyle birlikte davalılardan tahsiline, karar verilmesini talep ve dava etmiş, yargılama sırasında maddi tazminat miktarını 4.800,00 TL olarak ıslah etmiştir.
Davalılar vekili; dava konusu eserin ticari bir eser olmadığını, hiçbir maddi kazançlarının bulunmadığını, bu fotoğrafların davacı tarafından çekilmediğini, dava konusu eserde kullanılan fotoğrafların çoğunluğunun alenileşmiş 80-90 yıllık fotoğraflar olduğunu,..."ın tarihine ilişkin, aile ve kamu kurumları arşivinde bulunan, sanatsal değerinden çok, anı değeri olan bu nedenle kamuya mal olmuş, bir çok yerde basılan ve sergilenen fotoğraflarla ilgili sahiplik iddiasının, FSEK"e aykırı olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
./..




İlk derece mahkemesince iddia, savunma, bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; davalıların kullandığı fotoğrafların kökeni konusunda yeterli kaynak gösteremediği, davacının önceki tarihli basılı eserinden yola çıkılmış olduğu, bununla birlikte anılan fotoğrafların eser niteliğini taşımadıkları, ancak nostaljik nitelikte oldukları, dava konusu fotoğraflardan 4 tanesinin davacının kendisine ait, diğerlerinin derlenmiş fotoğraflar olduğunun tespit edildiği, bu durumda davalılarca hazırlanan yayındaki fotoğrafların davacının sahip olduğu ve derlediği fotoğraflar esas alınarak oluşturulmasının FSEK 84. maddesi kapsamında haksız rekabet oluşturduğu, davacının daha önce bizzat çektiği ve derlediği, nostaljik değere sahip fotoğrafların davalı tarafından izinsiz kullanılması nedeniyle bedel talep etme hakkının bulunduğu, tanıtım kitapçığının ticari amaçlarla hazırlandığı, çoğaltıldığı ve yayıldığı, davacının önceki derlemesinden sadece bir veya birkaç parça değil, bir çok unsurun kullanıldığı, bu durumda esaslı bir almanın söz konusu olduğu, bu şekilde hazırlanan kitaplarda mali hak ihlali nedeniyle haksız rekabet gerçekleşmiş bulunduğundan tazminat bedeli yanında uygun bir manevi tazminatın da takdirinin gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile davalıların "Nostalji... Fotoğraf Albümü 2015" kitabında davacıya ait fotoğraflar ve derlediği fotoğraflar bakımından ihlal oluşturduğunun tespitine, ihlalin kaldırılmasına, yayının durdurulmasına, bundan böyle basımının men edilmesine, el konularak toplanmasına, 4.800 TL maddi, 1.000 TL manevi tazminatın 10 Mart 2015"den işleyen yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken müteselsilen tahsil edilerek, davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin kısımların reddine, karar verilmiştir.
Karara karşı davalılar vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi"nce; ilk derece mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik görülmediği ancak davacı tarafça maddi tazminata kitabın baskı tarihinden, manevi tazminata ise dava tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasının talep edildiği, mahkemece, taleple bağlılık ilkesine aykırı davranılarak talep aşılmak suretiyle hüküm altına alınan manevi tazminata da baskı tarihi olan 10 Mart 2015"den itibaren faiz yürütülmesinin re"sen incelendiği ve HMK.nın 353/1-b-2. maddesi uyarınca davalılar vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak manevi tazminata uygulanacak yasal faizin dava tarihinden itibaren uygulanmasına karar verilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
Kararı, davalılar vekili temyiz etmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, davalılarca yayınlanan "Nostalji... Fotoğraf Albümü 2015" isimli eserde davacıya ait 96 adet fotoğrafın izinsiz olarak kullanıldığı gerekçesiyle FSEK 84. maddesi uyarınca tazminata karar verilmiştir. 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun işaret, resim ve ses başlıklı 84. maddesi "Bir işareti, resim veya sesi, bunları nakle yarıyan bir alet üzerine tesbit eden veya ticari maksatlarla haklı olarak çoğaltan yahut yayan kimse, aynı işaretin, resmin veya sesin 3 üncü bir kişi tarafından aynı vasıtadan faydalanılmak suretiyle çoğaltılmasını veya yayımlanmasını menedebilir. Tecavüz eden tacir olmasa bile birinci fıkra hükmüne aykırı hareket edenler hakkında haksız rekabete mütaallik hükümler uygulanır. Eser mahiyetinde olmayan her nevi fotoğraflar, benzer usullerle tesbit edilen resimler ve sinema mahsulleri hakkında da bu madde hükmü uygulanır." düzenlemesini içermektedir. Davacıya ait olduğu anlaşılan 4 adet fotoğrafa yönelik mahkemece verilen karar isabetli ise de; geriye kalan 92 adet fotoğraf yönünden FSEK 84. madde uyarınca haksız rekabet sebebiyle tazminata karar verebilmek için davacının ya kendisinin doğrudan tespitini yaptığı fotoğraf olması ya da başka yerlerde bulunamayacak ancak büyük emek ve mesai sonucu bulunabilecek olan ve bir ortamda tespiti yapılan fotoğrafların izinsiz olarak çoğaltılmış olması gerekir. Oysa somut olayda davacı taraf geriye kalan 92 fotoğrafı bir CD içinde tespit ettirdiğini (Aksak Vakfında taratarak) iddia etmiş olduğuna göre Türk Medeni Kanunu"nun 6. maddesindeki genel ispat kuralı uyarınca bu fotoğrafların sadece kendisinin kişisel emek ve mesaisi ile elde edilen fotoğraflar olduğunu ve bu fotoğrafların davalılarca haksız olarak ele geçirilip kullanıldığını davacının ispat etmesi gerekirken mahkemece ispat yükü hatalı şekilde değerlendirilerek ispat yükünün davalılara yükletilmesi doğru olmamış ve hükmün davalılar yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davalılar vekilinin temyiz istemlerinin kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA, HMK"nın 373/2. maddesi uyarınca dava dosyasının Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine, ödedikleri peşin temyiz harcının istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 05/12/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.