BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 9. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : İŞ KOLU TESPİTİNE İTİRAZ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı ... davalılardan ... Büro İş Sendikası vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 31.01.2015 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2015/6 sayılı kararı ile ... Tarımsal Yapı Mühendisliği Müteahhitlik San. ve Tic. Ltd. Şti."nin ... Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü işyerinde yapılan “antrenörlük hizmet alımı” ve “gençlik lideri hizmet alımı” işlerinin İşkolları Yönetmeliğinin 18 sıra numaralı “Konaklama ve eğlence işleri” işkoluna girdiğinin tespit edildiğini, tespit kararının yasaya, işkolları yönetmeliğine, Yargıtay kararlarına ve maddi gerçeklere aykırı olduğunu, spor eğitimi faaliyetinin yönetmelikte “Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar” işkolunda yer aldığını, Gençlik ve Spor İl Müdürlüğünün kuruluş amacını gerçekleştirmek üzere antrenörlük ve gençlik lideri hizmet alımlarını alt işverenden temin ettiğini, dolayısıyla hizmet alımı kapsamındaki işlerin hangi işkoluna gireceği belirlenirken Gençlik ve Spor İl Müdürlüğünün amaç ve faaliyetlerinin araştırılması gerektiğini, hizmet alımı yolu ile temin edilse dahi amacın eğitim olduğunu ileri sürerek Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 31.01.2015 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2015/6 sayılı kararında yer alan ... Tarımsal Yapı Mühendisliği Müteahhitlik San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından hizmet alımı yolu ile yapılan “antrenörlük” ve “gençlik lideri” hizmet alımı işlerinin “Konaklama ve eğlence işleri” işkoluna girdiğine ilişkin tespit kararının iptaline, söz konusu işlerin 10 sıra numaralı “Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar” işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Cevap veren davalılar, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
İstinaf başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına ... Tez Koop İş Sendikası ile ... Büro İş Sendikası istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Bölge Adliye Mahkemesinin kararına ... Tez Koop İş Sendikası ile ... Büro İş Sendikası temyiz başvurusunda bulunmuştur.
Gerekçe:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 4 ve 5. maddeleri kapsamında işkolu tespitine itiraza ilişkindir.
Türk toplu iş hukukundaki normatif düzenlemelerde işkolu kavramı önemli bir yer tutmaktadır. 6356 sayılı Kanun"un 3. maddesine göre, sendikalar kuruldukları işkolunda faaliyette bulunurlar. İşkolunun belirlenmesi konusunu düzenleyen 6356 sayılı Kanun"un 5. maddesine göre, işkolu tespiti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yapılacaktır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yapılan tespit ile ilgili kararın Resmi Gazete"de yayımlanmasını müteakip, bu tespite ... ilgililer, onbeş gün içinde dava açabilir. Belirtilen süre hak düşürücüdür.
6356 sayılı Kanun"un 4. maddesinin birinci fıkrasına göre, işkolları, Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde gösterilmiştir. Maddenin ikinci fıkrasına göre ise, bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır. Yine aynı maddede, bir işkoluna giren işlerin neler olacağının, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak, yönetmelikle düzenleneceği belirtilmiştir.
İşkolu kavramı sendikaların faaliyet alanlarını belirleyen temel bir öğedir. Birbirine benzer işler bir hukuki kalıp altında toplu iş hukukuna sunulmaktadır.
İşkolu tespitinde birim olarak işyerinin esas alınacağı normatif düzenlemelerin tartışmasız bir sonucudur. 4857 sayılı İş Kanunu"nun 2. maddesinin gerekçesinde, işyeri, teknik bir amaca, diğer bir deyişle mal ve hizmet üretimine yönelik ve değişik unsurlardan meydana gelen bir birim olarak belirtilmiştir. İşyerinin sınırlarının saptanmasında “işyerine bağlı yerler” ile “eklentiler” ve “araçların” bir birim kapsamında oldukları belirtildikten sonra özellikle bir işyerinin mal ve hizmet üretimi için ayrı bir alanı da kullanması halinde bunların tek işyeri mi yoksa birbirinden bağımsız işyerleri mi sayılacağı konusunda “amaçta birlik”, aynı teknik amaca bağlı olarak üretimde bulunma, nitelik yönünden bağlılık ile “yönetimde birlik”, aynı yönetim altında örgütlenmiş olma koşullarının aranacağı düzenlenmiştir.
İşkolu tespit davalarında, her işverenin işyerinin bağımsız işyeri olarak kabul edilip, o işyerinde yapılan işlerin niteliği itibarıyle işkolu tespiti gerekir. Alt işverenin işkolu tespiti asıl işverenin yaptığı işe göre belirlenmez. Alt işverenin işkolu tespitinin, asıl işverenden ayrı olarak yapılması gerektiği gibi, alt işverene ait işyerinde yapılan işlerin, asıl işverene ait işyerinde yapılan işlere yardımcı iş olarak değerlendirilmesi de doğru olmaz. 6356 sayılı Kanun"un 4/2. maddesinde öngörülen, bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işlerin de, asıl işin dâhil olduğu işkolundan sayılacağı kuralı, bir işyeri sınırları ve organizasyonu içerisinde yürütülen işler için önem taşır. Yoksa birbirinden ayrı işyerlerinde farklı işkoluna giren işler yapılıyorsa asıl iş yardımcı iş kavramı geçerli olmaz. Alt işveren işçileri ise, alt işverene ait bağımsız işyeri çalışanları olduklarından, bağlı bulundukları işkolunun, asıl işverenden ayrı olarak belirlenmesi gerekir. Nitekim 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 4. maddesinin gerekçesinde “Bir işyerinde yürütülen yardımcı işin alt işveren tarafından üstlenilmesi halinde, bu iş artık asıl işveren yönünden yardımcı iş olarak kabul edilemez. Bu işler alt işveren bakımından asıl iş kabul edilir ve işkolu buna göre belirlenir” şeklinde anılan durum açık olarak belirtilmiştir.
Bu genel açıklamalar ışığında temyiz itirazlarının değerlendirilmesi gerekmektedir.
Somut uyuşmazlıkta, ... tarafından 31.01.2015 tarihli Resmi Gazete"de yayımlanan tespite göre, ... Tarımsal Yapı Mühendisliği Müteahhitlik Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. tarafından ...Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü (antrenörlük hizmet alımı) ile ...Gençlik ve Spor İl Müdürlüğünde (gençlik lideri hizmet alımı)hizmet alımı yolu ile yürütülen işlerin İşkolları Yönetmeliğinin 18 sıra numaralı “Konaklama ve eğlence işleri” işkolunda yer aldığına dair işkolu tespit kararı verilmiştir.
İnceleme konusu davada, dosya içeriğine göre ilk olarak, ... Tarımsal Yapı Mühendisliği Müteahhitlik Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. ile ...Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü arasında 01.01.2013 ilâ 31.12.2013 tarihleri arasında geçerli “vasıflı personel hizmet alımı...tanımlı ve antrenörlük faaliyetine dair hizmet alım sözleşmesi imzalanmıştır. İkinci olarak ise yine aynı taraflar arasında 01.01.2013 ilâ 31.12.2013 tarihleri arasında geçerli “gençlik lideri hizmet alımı...tanımlı hizmet alım sözleşmesi imzalanmıştır. İşkolu tespitine konu alt işveren işçileri de belirtilen sözleşmeler kapsamında çalıştırılmışlardır. Teknik şartnamelerde de, yapılacak işler ayrıntılı olarak belirtilmiştir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, mahkemece ... bilirkişinin düzenlendiği yetersiz rapor ile sonuca gidilmesi isabetsiz olmuştur.
İlk Derece Mahkemesince, hizmet alım sözleşmesinin konusu ve teknik şartnamede yer alan düzenlemeler ile yapılması öngörülen işlerin niteliği gözetildiğinde, aralarında üniversite spor bilimleri fakültesi öğretim üyesi ve eğitim fakültesi eğitim bilimleri bölümü öğretim üyesi uzmanlarının da yer alacağı üç kişilik bilirkişi heyeti aracılığı ile, öncelikle hizmet alımı kapsamında çalışan işçilerin somut olarak hangi işleri yaptığının duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmesi, yapılan işlerin niteliği ile hizmet alım sözleşmeleri ve Gençlik Spor İl Müdürlüğünün mevzuat hükümlerinde öngörülen görevleri de nazara alınarak denetime elverişli somut tespitler yapılması, bu suretle oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekmektedir.
Anılan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme sonucunda İlk Derece Mahkemesince yazılı şekilde hüküm tesisi ve bu karara ... yapılan istinaf başvurusunun esastan reddi kararı hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 24.05.2018 tarihinde oybirliğiyle olarak karar verildi.