17. Hukuk Dairesi 2015/8738 E. , 2018/5083 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili ve davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Davacılar vekili, davalıların sürücüsü ve maliki olduğu araçta yolcu olan murisin iki taraflı trafik kazası sonucu vefat ettiğini, murisin kusuru olmadığını, kazada davalı aracın tam kusurlu olduğunu, murisin liseden yeni mezun olduğunu, öğretmen olmak istediğini, KTÜ eğitim fakültesine kayıt yaptırmayı hak kazanacak puanı aldığını, müvekkillerinin murisin anne ve babası olup destekten yoksun kaldığını, elem çektiğini beyanla, davacı anne ve baba için ayrı ayrı 60.000,00.-’er TL maddi, 100.000,00.-er TL manevi tazminat ile 10.000,00.-TL defin masrafının talep tarihinden işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davalılar davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacıların davasının kısmen kabulü ile; davaya konu trafik kazası neticesinde davacıların müşterek çocuğu Özlem ..."ın vefatı sebebiyle; davacı ... için, 32.906,46.-TL maddi, 10.000,00.-TL manevi, davacı baba ... için 19.070,53.-TL maddi, 10.000,00.-TL manevi tazminatın, davacı tarafın dava dilekçesi dikkate alındığında talep tarihi olan 21/03/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen davalılardan alınarak davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacı tarafın, cenaze defin masrafına ilişkin talebinin kısmen kabulü ile 200,00.-TL cenaze defin masrafının 21/03/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen davalılardan alınarak davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş; hüküm davacılar vekili ve davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde, özellikle oluşa uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranının hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına göre, davacılar vekili ve davalılar vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Dava, trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle manevi tazminat istemine ilişkindir.
Borçlar Kanunu’nun 47. maddesi (TBK md. 56) hükmüne göre hakimin özel halleri göz önüne alarak manevi tazminat adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği para tutarının adalete uygun olması gerekir. Tazminatın amacı zarara uğrayanda bir huzur duygusu doğurmaktır.
Davacı anne ve baba murisin ölümü nedeniyle ayrı ayrı 100.000,00.-er TL’den toplam 200.000,00 TL manevi tazminat talep etmiş, mahkemece davacı anne ve baba için ayrı ayrı 10.000,00.’er- TL’den toplam 20.000,00 TL manevi tazminata hükmedilmiştir. Desteğin ölümü yanında, davalı tarafın %90 oranında kusurlu oluşu, ekonomik ve sosyal durumu, ölüm tarihi (24.7.2010), duyulan acı gibi nedenler dikkate alındığında, davacılar için hükmedilen manevi tazminat miktarı, duyulan acıyı, çekilen sıkıntıyı hafifletebilecek düzeyde değildir. Hükmedilen manevi tazminat miktarı tüm davacılar için bir miktar az olup, daha üst düzeyde manevi tazminat takdiri için hükmün bozulması gerekmiştir.
3- 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1. maddesinde, “İşletenlerin, bu kanunun 85/1. maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.”; 85/1 maddesinde, “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.”; 85/son maddesinde ise, “İşleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” hükümlerine yer verilmiş, Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A-1. maddesinde de, “Sigortacı bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermesinden dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu ... limitlerine kadar temin eder.” şeklinde ifade edilmiştir.
Dava açıldıktan sonra yürürlüğe giren 6098 Sayılı TBK’nın 163. maddesinde müteselsil borçlulukla ilgili olarak ‘‘Alacaklı, borcun tamamının veya bir kısmının ifasını, dilerse borçluların hepsinden, dilerse yalnız birinden isteyebilir. Borçluların sorumluluğu, borcun tamamı ödeninceye kadar devam eder.’’ düzenlemesi, 166/1. maddesinde ise ‘‘Borçlulardan biri, ifa veya takasla borcun tamamını veya bir kısmını sona erdirmişse, bu oranda diğer borçluları da borçtan kurtarmış olur.’’ düzenlemesi yer almaktadır.
Somut olayda davacıların murisinin yolcu olarak bulunduğu, davalıların sürücüsü ve maliki olduğu aracın karıştığı iki taraflı trafik kazası sonucu yolcu muris vefat etmiştir. Davalı aracın dava dışı zorunlu trafik sigortacısı olan ... ... ... A.Ş. tarafından işbu dava davacıları olan murisin anne ve babasına 15.9.2010 tarihinde 28.150,00 TL destek tazminatı ödemesi yapılmıştır. Davacı anne ve baba tarafından daha sonra ödemenin yetersiz olduğundan bahisle 23.5.2011 tarihinde Safranbolu Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2011/207 Esas, 2012/187 Karar sayılı dosyası ile davalı aracın zorunlu trafik sigortacısı olan ... ... ... A.Ş. aleyhine destekten yoksun kalma tazminatı talepli dava açılmış, mahkemece alınan ve davacı anne ile baba tarafından rapordaki hesabın yapılış şekline bir diyeceklerinin olmadığı belirtilen 9.2.2012 tarihli hesap bilirkişi raporunda ... ödemesinin güncellenerek tenzili ile toplam destek zararı 8.313,63 TL olarak hesaplanmış, davacı anne ve baba tarafından fazlaya dair haklar saklı tutulup bilirkişi raporundaki meblağlara göre dava ıslah edilmiş, mahkemece 16.5.2012 tarihinde davanın kabulü ile 8.313,63.-TL destekten yoksun kalma tazminatına hükmedilmiş, hüküm temyiz edilmeden 11/09/2012 tarihinde kesinleşmiştir. İlamın davacılar tarafından icraya konulması üzerine davalı ... ... ... A.Ş. tarafından Karabük 1. ... Müdürlüğü’nün 2012/2501 Esas sayılı ... dosyasına 3.10.2012 tarihinde toplam 14.783,00 TL ödendiğine dair dosyada dekont bulunmakta olup, ilgili ... dosyası dosya içerisinde bulunmamakta ise de, ödeme hususu Safranbolu Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2011/207 Esas, 2012/187 Karar sayılı davasındaki aynı davacıların da kabulündedir.
Murisin anne ve babası tarafından 21.3.2012 tarihinde ise bu kez murisin yolcusu olduğu aracın sürücü ve malikine karşı işbu manevi tazminat ve destekten yoksun kalma tazminatı talepli dava açılmış, hesap bilirkişi raporunda desteğin geliri daha ... olduğu kabul edilip tazminat hesabı yapılmış, davalı aracın dava dışı zorunlu trafik sigortacısı olan ... ... ... A.Ş. tarafından davacılar için yapılan tüm destek tazminatı ödemeleri mahsup edilerek, mahkemece davacı anne Havva için 32.906,46.-TL destek tazminatı, davacı baba Orhan için 19.070,53.-TL destek tazminatına hükmedilmiştir.
İlk davada mahkemece tek hesap bilirkişi raporu aldırılmış, davacılar tarafından rapora destek tazminatı bakımından açıkça itiraz edilmemiş, rapordaki hesabın yapılış şekline bir diyeceklerinin olmadığı belirtilmiş, ıslahla fazlaya dair haklar saklı tutulsa da bilirkişi raporuna göre davanın kabulü talep edilmiş, mahkemece davanın bilirkişi raporuna göre kabulüne karar verilmiş ve davalı ... ... ... A.Ş. de aleyhine hükmedilen tazminatın tamamını ... dosyasına ödemiştir. Davacılar ... şirketi aleyhine dava açtıktan sonra, malik ve sürücü aleyhine de ayrı dava açmış, ikinci davada yeniden tazminat hesabı yapılmış, bu kez daha ... çıkan tazminattan ilk davada hükmedilip ödenen tazminat ve ... şirketince daha önce yapılan ödemeler güncellenip mahsup edilmiş, mahkemece sürücü ve malik aleyhine bakiye destek tazminatına hükmedilmiştir. Esasen somut olayda davacılar ... şirketine tazminat davası açtıktan sonra malik ve sürücü aleyhine de ikinci bir tazminat davası açabilir ise de (ilk davada açıkça itiraz etmedikleri bilirkişi raporunda belirlenen miktarı geçmemek ve tahsilde tekerrüre yol açmamak kaydıyla), ikinci davadaki yargılama sırasında ilk davadaki hüküm kesinleşmiş ve ilk davada kabulüne karar verilen tazminat tutarının tamamı ... şirketince ödenmiştir. Zorunlu trafik ... şirketinin borcu ifasıyla, diğer müteselsil sorumlular olan davalı araç maliki (sigortalı) ve sürücüsü de 6098 Sayılı TBK’nın 166/1. maddesi gereği alacaklılara karşı borçtan kurtulmuştur. Bu durumda mahkemece açıklanan nedenlerle işbu davada davacıların destek tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesi gerekirken, kısmen kabulüne hükmedilmesi doğru görülmemiştir.
4-Bozma neden ve şekline göre davalılar vekilinin maddi tazminata yönelik sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekili ve davalılar vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile manevi tazminata ilişkin hükümlerin davacılar lehine, maddi tazminata ilişkin hükümlerin davalılar lehine BOZULMASINA, (4) nolu bentte açıklanan nedenlerle bozma neden ve şekline göre davalılar vekilinin maddi tazminata yönelik sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar ve davalıya geri verilmesine 15.5.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.