MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, ayakta dik pozisyonlandırma cihazı bedeli olan 18.390.00. Euro"nun fiili ödeme tarihinde geçerli olan döviz satış kuru üzerinden Tük lirası karşılığının, dava tarihinden itibaren 3095 sayılı Yasa"nın 4/A maddesi uyarınca Devlet Bankalarınca Euro için açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı üzerinden işletilecek yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Davacı ...nin düzenlediği 21.11.2006 tarih 5705 sayılı Sağlık Kurulu raporundaki görüş uyarınca alınan”ayakta dik pozisyonlandırma cihazı (motorlu sürüş-motorlu kalkış)’nın bedeli olan 18.390.00 Euro’nun fiili ödeme tarihinde geçerli olan döviz satış kuru üzerinden Türk Lirası karşılığının dava tarihinden itibaren 3095 sayılı Yasa’nın 4/A maddesi uyarınca Devlet Bankalarınca Euro için açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı üzerinden işletilecek yasal faizi ile birlikte davalı Kurumdan tahsilini istemiştir.
Mahkemece istemin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Somut olayda faturadaki cihazın gerçekten davacı tarafından kullanılıp kullanılmadığına ilişkin inceleme ve araştırma yapılmadığı, alınan raporlardan kullanılması hasta için faydalı ve gerekli olduğu belirtilmesine rağmen hastanın bu cihazı kullanıp kullanamadığı hususunun anlaşılmadığı anlaşılmaktadır.
Bu cihaz yönünden yapılacak iş; a) Cihazın sigortalı tarafından kullanılıp kullanılmadığı hususu ile ilgili yaşadığı çevrede ayrıntılı bir zabıta araştırması yaptırmak, sonra davacının üniversite veya eğitim araştırma hastanelerinin fiziksel tıp ve rehabilitasyon kliniklerinde yatırılarak cihazın uygulama ve eğitimi yaptırılıp bu cihazı kullanıp kullanamayacağını belirleyen bir rapor almak, b) Cihazın ödemeye esas bedelinin tespiti yönünden davalı Kurum ile protokollü firmaların protokolü dahilinde olmayan veya Kurumla protokolü olmayan firmalardan temin edilen cihazların Kurum tarafından karşılanabilecek değerinin tespiti konusundaki yöntem gereğince, ...ndan davaya konu hareket terapisi cihazının başkaca ithalatçı firmasının bulunup bulunmadığı sorularak bu firmalardan davaya konu cihazın alınış tarihindeki satış bedelini sormak, raiç bedel araştırması yapılarak, ticari örnekseme olması yönünden aynı teknik donanım ve pratik kullanım ile "iyileştirmeye" yarayacak başkaca cihazların dava konusu cihaz ile karşılaştırılmasının yapılıp, faturayı düzenleyen şirketten ithalat belgelerini getirtip ticari defterlerinden sözkonusu cihazın firmaya giriş fiyatı ve fatura tarihine yakın tarihlerdeki satış fiyatları ile ilgili uzman bilirkişiye inceleme yaptırılıp tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Kabule görede; cihaz bedelinin Euro cinsinden ödenmesine ilişkin karar isabetsiz olmuştur.
Bu yönüyle davanın yasal dayanağını oluşturan 818 sayılı Borçlar Kanununun 83. (6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 99.) maddesine göre: “Mevzuu para olan borç memleket parasıyla ödenir. Akit tediye mahallinde kanuni rayici olmayan bir para üzerine varit olmuş ise akdin harfiyen icrası "aynen ödemek" kelimeleri veya buna muadil sair tabirat ile şart edilmiş olmadıkça borç vadenin hulülü günündeki rayici üzerinden memleket parasiyle ödenebilir. (Ek fıkra: 14/11/1990 - 3678/29 md.) Yabancı para borcunun vadesinde ödenmemesi halinde alacaklı, bu borcu vade veya fiili ödeme günündeki rayice göre Türk parası ile ödenmesini isteyebilir.
Öğretide çoğunlukla benimsendiği gibi, 818 sayılı Borçlar Kanununun 83. maddesi, ifası gereken yabancı para borcunun ödenmesi konusunda iki yol benimsemiştir. Borçlu borcun ödenmesinde henüz temerrüde düşmemiş ise, doğrudan doğruya sözleşmede açıklanan yabancı parayı aynen ödeyerek borcundan kurtulacak; sözleşmede borç miktarının yabancı ülke parası üzerinden ifade edilmesi ile yetinilmemiş, ayrıca ödemenin efektif dövizle yapılması "aynen ödenecektir" denilerek veya bu anlama gelen sözlerle ifade edilmişse, borçlu Türk parası ile ödemede bulunamayacak, borcunu yabancı ülke parası ile ödemek zorunda kalacaktır. Bu durum dışında, borçlu ödemeyi yüklendiği yabancı para miktarını Türk parasına çevirerek, Türk parası ile ödeyecektir. Burada borçluya teknik anlamda bir seçim hakkı değil, alternatif yetki tanınmıştır. İkinci yol olarak, borçlu temerrüde düşerse, 818 sayılı Borçlar Kanununun 83. maddesine 3678 sayılı Yasa ile eklenen 3. fıkra uyarınca, borçlu 83/II. fıkranın öngördüğü seçim yetkisini kaybetmekte, bu yetki alacaklıya geçmektedir. Alacaklının seçim yetkisi iki yönlüdür. Sözleşmede kararlaştırılmışsa, yabancı para borcunun aynen efektif olarak veya bunun Türk parasına çevrilerek ödenmesini isteyebilir. İkinci seçeneği tercih ettiği takdirde, çevirme tarihi olarak ya vade gününü ya da fiili ödeme gününü seçebilecektir. Alacaklıya tanınan bu olanak, doğrudan doğruya kanundan doğan özel bir tercih hakkı olarak kabul edilmelidir.
Somut olayda taraflar arasında dava konusu cihaz bedelinin yabancı para ile ödenmesi konusunda bir anlaşma yoktur. Hal böyle olunca alacağın Türk Lirası olarak hükme bağlanması yerine Euro cinsinden alacağa karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuştur.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA, 10.02.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.