14. Hukuk Dairesi 2016/14302 E. , 2017/3743 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 06.05.2013 gününde verilen dilekçe ile inançlı işleme dayalı tapu iptali ve tescil talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın açılmamış sayılmasına dair verilen 04.05.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, inanç sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Davacı, dava konusu 2254 parsel sayılı taşınmazın 1/3 payını satın aldığını ancak tapuyu kendi adına değil, eşinin kardeşi olan davalı adına tescil ettirdiğini, dava dışı...tarafından davalı ..."a karşı satış vaadi sözleşmesine dayalı olarak açılan davada davalının bu hususu ikrar etmesi üzerine dava dışı ..."in davasından feragat etmiş olup davalının ise aynı gün dava konusu payı diğer davalı ...e sattığını, her iki davalının da gerçek durumu bildiğini ileri sürerek davalı adına kayıtlı payın iptali ile adına tescilini talep etmiştir.
Davalı... davanın reddini savunmuş; diğer davalı, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, davanın açılmamış sayılmasına dair verilen kararın davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 07.05.2014 tarihli 2014/2282 Esas, 5907 Karar sayılı ilamıyla dava konusu olan ve iptali istenen taşınmazın değerinin mahkemece yapılacak keşif ile belirlenerek bu değer üzerinden eksik harcın tamamlanması için davacı tarafa süre tanınması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken davalı ..."ın diğer davalı ..."e temlik ettiği bedel üzerinden harç yatırılmasına karar verilmesi ve bu bedel üzerinden harç tamamlanmadığı için davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak keşif sonrası alınan bilirkişi raporunda dava konusu payın değerinin 1.333.901,00 TL olarak belirlendiği, 15.03.2016 tarihli celsede davacı vekiline bu değer üzerinden harcı tamamlaması için bir sonraki celse tarihi olan 04.05.2016 gününe kadar süre verildiği, buna rağmen eksik harcın tamamlanmadığı gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş; hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir.
Kamu düzenine ilişkin olan 492 sayılı Harçlar Kanununun 27 ve devamı maddelerinde, dava açılırken ödenmesi gerekli olan harçlar ile eksik harcın yatırılmamış olması halinde yapılacak işlemler açıklanmıştır. Anılan Yasanın 27. maddesinin son fıkrasında, "Harç peşin veya süresinde ödenmemiş ise, müteakip muamelelere ancak harç ödendikten sonra devam olunur" hükmü, 30. maddesinde de "Muhakeme sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. HUMK"un 409. (HMK"nın 150.) maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır” hükmü yer almaktadır. Söz konusu açık yasal düzenlemeler gereğince dava açılırken dava değerine göre peşin olarak yatırılması gereken karar ve ilam harcının eksik alındığının tespiti halinde bu hükümlere göre işlem yapılması zorunludur.
Somut olaya gelince, davacı tarafından eksik yatırılan harcın verilen süre içerisinde tamamlanmamış olması nedeniyle 6100 sayılı HMK"nın 150. maddesi uyarınca öncelikle dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi gerekmekte olup dosyanın işlemden kaldırıldığı tarihten itibaren üç ay içerisinde yenilenmemesi halinde davanın açılmamış sayılmasına karar verilebilir. O halde mahkemece, eksik harcın tamamlanmaması nedeniyle öncelikle dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken doğrudan davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 04.05.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.