19. Hukuk Dairesi 2018/1554 E. , 2019/1033 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki asıl alacak ve teminat mektubunun iadesi karşı davası ile birleşen alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davada davanın reddine karşı davanın kabulüne, birleşen davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı-karşı davalı ... Petrol Ofisi A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- KARAR -
Asıl davada davacı-karşı davalı vekili, davacı ile davalılar ... Petrol Koll. Şti.-..., ... arasında akdedilen bayilik sözleşmesinin Rekabet Kurulu’nun 05/03/2009 tarih 09-09/187-56 ve 187-57 sayılı kararları ile sona erdiğini ileri sürerek, istasyon zemin betonu, istasyon bina inşaatı ve bunlarla sınırlı olmak üzere benzeri ayrılmaz parça niteliğindeki yapıların ödeme kalemlerinden geçersiz kalan bakiye süreye isabet eden kısmının güncelleştirilmiş değeri olan 34.822,93 TL"nin iktisap tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ve KDV’si ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada davalılar-karşı davada davacılar vekili, 1992-2004 yılında intifa resmi senedi tanzim edildiğinde intifaya konu taşınmazın davalılardan ... adına kayıtlı olduğu için ... dışındaki davalılar açısından husumet itirazında bulunduklarını, ayrıca müvekkillerinin adreslerinin ... İlçesinde bulunması sebebiyle yetkili mahkemesinin ... Mahkemeleri olduğunu, davacı tarafın iadesini talep ettiği bedelin 18 yıl karşılığında ödendiğini, davacının kendi karlılığını devam ettirebilmek için ön yatırım yaptığını, bu nedenle yatırım bedellerinin iadesini talep edemeyeceğini, ayrıca davalının istasyona hiçbir yatırım yapmadığını, bu nedenle açılan davanın reddine karar verilmesini talep ederek, karşı davasında; Türkiye İş Bankası ... Şubesince hazırlanan ve 12/11/2001 tarih ve 10.000 TL bedelli teminat mektubunun taraflar arasındaki ticari münasebetin 19/10/2010 tarihi itibari ile sona ermesi ile karşılıksız kaldığını belirterek teminat mektubunun iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davacı-karşı davalı vekili, akaryakıt istasyonu için yapılan protokolün Rekabet Kurumu"nun 05/03/2009 tarih, 09-09/187-56 ve 09-09/187-57 sayılı kararları ile muafiyet dışında kaldığı, taşınmaza ilişkin olarak davacı tarafça Rekabet Kurulu kararı nedeniyle süresinden önce sonlandırılan bayilik sözleşmesi ve bağlı intifa sözleşmesi kapsamında ödenen 30.758,40 TL tutarındaki intifa terkin giderinin davalı ..."ndan tahsili ile ayrıca davalı şirketin faaliyet gösterdiği akaryakıt istasyonuna yapılan istasyon zemin betonu masrafı olan 23.189,92 TL"nin avans faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama, toplanan deliller ve hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre, dava dışı ... Otomasyon ve Akaryakıt Sistemleri A.Ş tarafından düzenlenen 26/12/2010 tarihli istasyon pompa/tank otomasyon demontaj formunda davaya konu edilen sabit yatırımların davacıya iade edildiği, davaya konu yerde benzinlik bulunmadığı sadece restoran bulunduğu, davalının sabit yatırımları kullanarak ticari faaliyette bulunmadığı gerekçesiyle davacının sabit yatırımlarla ilgili asıl davasının reddine, celp edilen tapu kaydına göre ... adına kayıtlı taşınmaz üzerindeki intifa hakkının 24/09/2010 tarihinde terkin edildiği ve 15.681,60 TL tapu terkin harcı ve 54,00 TL döner sermaye masrafının davacı tarafından ödendiği gerekçesiyle birleşen davanın kısmen kabulüne, sözleşmenin 18/09/2010 tarihi itibari ile sonlandırıldığı ve davacının davalı-karşı davacı şirketten herhangi bir alacağının bulunmadığı dolayısıyla karşı davacı ... Petrol Kool. Şti ... ve ... lehine düzenlenen Türkiye İş Bankası ... Şubesine ait 12/11/2001 tarih 171239 nolu 10.000 TL bedelli kesin teminat mektubunun teminat özelliğinin kalmadığından bahisle karşı davacı şirkete iade edilmesi gerektiği gerekçesiyle karşı davacı ... Petrol Koll. Şti-...ve ... tarafından açılan karşı davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm davacı-karşı davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Asıl ve birleşen davada davalı sıfatını taşıyan ...’nun 20/01/2014 tarihinde vefat ettiği ve mahkemece yasal mirasçıları davaya dahil edilmeksizin yargılamaya devam edilerek hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır.
Taraf ehliyeti dava şartı olup mahkemece yargılamanın her aşamasında re’sen nazara alınması gerektiğinden, vefat eden davalı ...’nun yasal mirasçılarının davaya dahil edilmeleri sağlanarak işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacı-karşı davalı ... Petrol Ofisi A.Ş. iadesine, 20/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.
