BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ...Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : İŞE İADE

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; davalı ..."nün asıl işlerinde, işçi alımı yoluyla çeşitli firmalarda çalıştırıldığı, davacının 31/08/2012 tarihinde işe başladığı, çalıştığı tüm işlerin planlamasının davalı Kurum tarafından yapıldığı, emir ve talimatların davalı Kurum tarafından verildiği, görev yerlerinin davalı Kurum tarafından belirlendiği, puantajların davalı tarafından tutulduğu, işçi çıkarma işlemlerinin davalı direktifleri doğrultusunda yapıldığı, yüklenici firmaların sadece kağıt üstünde işveren göründüğü, yüklenici firmalar değişmesine rağmen asılişveren davalı Kurumun değişmediği, bu işlemin muvazaalı bir işlem olduğu, 2013 - 2014 yılları Sayıştay denetiminde de davacının asılişverenin işçisi olduğunun tespit olunduğu belirtilerek, işlem muvazaalı olduğu için, davacının başından beri davalı ... Müdürlüğünün işçisi olduğunun tespitine karar verilmesini, talep ve dava etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; idarede işçi istihdamının ancak ve yalnızca kadro ihdasıyla mümkün olduğunu, yargı kararıyla idari işlem tesis edilemeyeceğini, davanın yüklenici firmaya teşmil edilmesini ve belgelerin yüklenicilerden istenmesini belirterek davanın reddini savunmuştur.


Mahkeme Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesi tarafından, ..."ne ait asıl işlerin yüklenici şirketler aracılığı ile yürütüldüğü, ihale süresi ile gördürülen işlerin 6001 sayılı Yasa ile ..."ne verilen asıl işler olduğu ve Kurumun uzmanlık alanı içinde bulunduğu, yüklenici şirketlerin sadece kağıt üzerinde ve resmi prosedürde devrede olduğu, işin yürütümü için tüm araç ve gerecin ve yedek parçaların davalı Kurumca temin edildiği, işin yürütümündeki tüm iş planlarının davalı Kurumca yapıldığı, yüklenici işçilerin davalı Kurumun işçileri ile birlikte eş zamanlı olarak hareket ettiği ve çalıştığı, yapılan iş ile ilgili tüm emir ve talimatların davalı kurum amir ve personeli tarafından verildiği, görev yerlerinin yine kurum amir ve işçileri tarafından değiştirilebildiği, yüklenici şirketlerin iş yerinde temsilci veya yetkilisinin dahi bulunmadığı, ihale döneminde yeni şirketlerde çalışan personelin davalı Kurumca belirlendiği, çalışmaları ve davranışlarından dolayı memnun olunmayan yüklenici şirket işçilerinin iş akitlerinin davalı Kurum tarafından yüklenici şirketlere verilen talimat doğrultusunda yüklenici tarafından işine son verildiği, iş yerinin sevk ve idare yetkisinin davalı Kuruma ait olduğu, çalışma şekillerinin de davalı Kurum tarafından belirlendiği anlaşılmakla davacının yüklenici şirkette geçen çalışmalarının davalı ... arasında altişveren-asılişveren ilişkisinin muvazaalı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, davacının talebinin tamamen geçmiş dönemdeki çalışmalarına yönelik yapılmış olduğu davacı tarafından muvazaa tespitinin gelecekteki bir hakkını etkileyeceğine dair somut bir iddiada bulunulmadığı gibi talep sonucunun da buna uygun olmadığı, davacının güncel hukuki yararı bulunduğuna yönelik bir ispat da yapılamadığı gerekçesi ile başvurunun kabulü ile davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 106. maddesinde tespit davası yoluyla mahkemeden, bir hakkın veya hukuki ilişkinin varlığının ya da yokluğunun yahut bir belgenin sahte olup olmadığının belirlenmesinin talep edilebileceği, tespit davası açanın, kanunlarda belirtilen istisnai durumlar dışında, bu davayı açmakta hukuken korunmaya değer güncel bir yararı bulunması gerektiği ve maddi vakıaların, tek başına tespit davasının konusunu oluşturamayacağı hususları düzenlenmiştir.
Tespit davasında, sadece tespit hükmü verilebilir. Tespit davasında verilen karar ile hukuki ilişkinin varlığı veya yokluğu kesin olarak tespit edilir.
Bir tespit davasının kabule şayan olabilmesi için, kanunla belirtilen istisnalar dışında bu davanın konusunu oluşturan hukuki ilişkinin var olup olmadığının mahkemece hemen tespit edilmesinde davacının güncel bir hukuki yararının bulunması gerekir.
Davacının hukuki ilişkinin derhal tespitinde hukuki yararının varlığı için öncelikle davacının bir hakkı veya hukuki durumu güncel halihazır ve ciddi bir tehditle karşı karşıya olması gerekir. Bu tehdit çoğunlukla davalının davranışları ile ortaya çıkar. Bu tehdidin davacı için bir tehlike oluşturabilmesi, bu tehdit sebebiyle, davacının hukuki durumunun tereddüt içinde olmasına ve bu hususun davacıya zarar verebilecek nitelikte bulunmasına bağlıdır.
Bu açıklamalara göre, inceleme konusu davada işçilerin muvazaalı çalıştırılıp çalıştırılmadığının tespitine göre davacının davalı ... Müdürlüğünün tarafı olduğu toplu iş sözleşmesinden yararlanma imkanının doğabileceği, taraf sendikaya üye ise iş sözleşmesinin devamı sırasında yıllık ücretli izin süresinin belirlenmesi ve kullandırılmayan yıllık ücretli izin alacağı konusunda eda davası açma imkanı bulunmayan davacının Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 106 çerçevesinde bu tür bir dava açmakta güncel hukuki yararının mevcut olduğunun kabulü gerekir. Mahkemece davanın esasına girilerek hüküm kurulması gerekirken yazılı gerekçe ile davanın usulden reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgilisine iadesine, 21.05.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.