Taraflar arasındaki "iptal-tespit" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Trabzon İş Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 02.05.2006 gün ve 2005/174 E- 2006/210 K. sayılı kararın incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 21.Hukuk Dairesinin 09.10.2006 gün ve 2006/7971-9675 sayılı ilamı ile;

("...1-Dosyadaki yazılara toplanan delillere hükmün dayandığı kanuni gerektirıd nedenlere göre davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine,

2-Davacının temyiz itirazlarına gelince;

Dava, davacının ilk tevkifat kesintisinin yapıldığı tarih ile 01.08.2002 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbiti istemine ilişkindir.

Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa"da 506 sayılı Yasa"nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa"nın 7.maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıklan tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum "a başvurarak kayıt ve tescıllerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa "nın 5.maddesi ile 7.madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildıkleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa"nın 2. ve 3.maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 50 yaşını dolduran kadınlarla, 55 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.

Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itıbaren 3 ay içinde Kurum"a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum"ca re"sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa "nın 36.maddesi kapsamında Kurum"un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Karan ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür.

Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur"a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum"a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur"un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re"sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yükledıği re"sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa"nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birlıği, T.Şeker Fabrikalan Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faalıyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.

Yapılan incelemede, davacının 01.08.2002 tarihi itibariyle tanm Bağ-Kur sigortalısı olarak tescil edildıği, ilk tevkifat kesintisinin 01.06.1994 olduğu, ilk tevkifat kesintisi tarihinden sonra 1994 yılı ürünün bedelinden 31.10.1995 tarihinde, 1997 yılı ürün bedelinden 01.06.1998 tarihinde 1999 yılı ürün bedelinden 01.05.2000 tarihinde 2000 yılı ürün bedelinden 01.05.2001 tarihinde 2001 yılı ürünün bedelinden 01.08.2001 tarihinde Bağ-Kur prim kesintisi yapıldığı, ziraat odası kaydının 01.09.1994 yılından itibaren devam ettiği, 1160 m2 tarlası bulunduğu görülmektedir.

Mahkemece tesis edilen sigortalılık başlangıcının 01.071994 olarak kabulü ile 1.71994-31.10.1995 ve 01.06.1998 ile 01.08.2002 tarihleri arasında davacının tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine ilişkin hüküm yerinde ise de, Ziraat oda kaydının 1994 yılından beri devam ettıği ve tarımsal faaliyetinin çay fabrikası kartı, muhtar ilmuhaberi ile kesintisiz devam ettiği halde 31.10.1995-01.061998 tarihleri arasındaki süreye ilişkin istemin reddine karar verilmesi usule ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

0 halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır...") gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

TEMYİZ EDEN : Taraf vekilleri

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

1-Davalı vekilinin ilk hükme yönelik temyiz itirazları Özel Dairece reddedilmiştir. Hüküm, bu davalı yönünden kesinleşmiş olmakla direnme kararını temyizde hukuki yararı bulunmamaktadır.

2-Davacı vekilinin temyiz itirazlarına gelince;

Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Kanunun 2.maddesi uyarınca; Kanunla veya kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan sosyal güvenlik kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın 3 üncü maddenin (b) bendinde tanımlanan tarımsal faaliyetlerde bulunanlar, bu Kanuna göre sigortalı sayılırlar. Atıfta bulunulan 3.madde ile "Tarımsal Faaliyette Bulunanlar"; "Kendi mülkünde, ortaklık veya kiralamak suretiyle başkalarının mülkünde, kamuya mahsus mahallerde ekim dikim, bakım, üretim, yetiştirme ve ıslah yollarıyla veya doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle bitki, orman, hayvan ve su ürünlerinin üretimini, avlanmasını, avcılar ve yetıştiriciler tarafından muhafazasını, taşınmasını sağlayanları veya bu ürünlerden sair bir şekilde faydalanmak suretiyle kendi adına ve hesabına faaliyette bulunanlar" olarak ifade edilmiş, 10.madde ile tescilde esas alınacak kayıtlar, "sigortalıların kayıt ve tescil işlemlerinde valilik, kaymakamlık, özel idare, belediye muhtarlık ve nüfus idareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, 21.10.1935 tarih ve 2834 sayılı Kanuna göre kurulan tarım satış kooperatifleri ve birliklerinin, 18.04.1972 tarih ve 1581 sayılı Kanuna göre kurulan tarım kredi kooperatifleri ve birliklerinin, 24.04.1969 tarih ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa göre kurulan Pancar Ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği (Pankobirlik), Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtları esas alınır." hükmüyle ifade edilmiştir.

Yargıtay"ın kararlılık kazanmış uygulaması ile, Tarım Bağ-Kur"luluğun kanıtlanması yönünde zirai kuruluşların kayıtları karine olarak kabul edilmektedir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 06.02.2002 gün ve 2002/21-69-44, 03.07.2002 gün ve 2002/21-576-584 ve 14.02.2007 gün ve 2007/21-73-71 sayılı kararları). Dava konusu olayda davacının Ziraat Odası ve muhtar kaydı ile tarımsal faaliyette bulunduğu belirgindir. Belirtilen karinelerin aksi ise kanıtlanmış değildir.

Yukarıda belirtilen maddi ve yasal olgular gözetildiğinde, Hukuk Genel Kurulu"nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

S O N U Ç :1-Davalı vekilinin temyiz dilekçesinin (1).bentte açıklanan nedenlerle REDDİNE,

2-Davacı vekilinin temyiz itirazlarının (2).Bentte açıklanan nedenlerle kabulü ile direnme kararının yukarıda ve Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı H.U.M.K.nun 429.maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının iadesine, 28.03.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.