Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2014/25787 Esas 2015/1924 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Davacı, Almanya "da ilk defa çalışmaya başladığı 13/08/1993 tarihinin Türkiye"de sigorta başlangıcı olarak kabulüne, borçlanma işleminin 5510 sayılı kanun maddesi kapsamında değerlendirilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R

Dava, davacının Almanya"da rant sigortasına girdiği 13.08.1993 tarihinin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabulü ile davacının Türk vatandaşı olduğu dönemleri 5510 sayılı Kanun"un 4/1-(a) bendi kapsamında borçlanma hakkı bulunduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının 27.12.2013 tarihinde borçlanma talebinde bulunmuş olması ancak buna karşı tahakkuk eden borcun tamamının ödenmemiş olması nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkelerde ilk defa çalışmaya başlanılan tarihin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilebilmesi için 3201 sayılı Yasa kapsamında borçlanma talebinde bulunulması veya kısmen de olsa borçlanma bedelinin ödenmesi zorunlu değildir.
Uluslararası sözleşmelere konulan bu yöndeki hükümlerin amacı; yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarının ülkemize dönmesi halinde uzun vadeli sigorta kollarından sağlanan haklar yönünden önem arz eden sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesinde ülkemizde çalışan sigortalılar ile aynı koşullara tabi tutmak olup bu hüküm 3201 sayılı Yasa"da yer alan yur tdışı borçlanma hükümlerinden bağımsız bir sosyal güvence olduğundan uygulanması için borçlanma koşulu da aranmaz.
Yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarının yurt dışında geçen hizmetlerinin borçlandırılarak ülkemiz sosyal güvenlik mevzuatına malullük, yaşlılık ve ölüm (uzun vadeli sigorta kolları) hallerinde Türkiye’de geçmiş hizmet gibi değerlendirilmesini sağlamak amacıyla yürürlüğe giren 30.05.1978 tarih ve 2147 sayılı Kanun ile 08.05.1985 tarih ve 3201 sayılı Kanun"ların kendilerinden önce yürürlüğe giren uluslararası sözleşmeler ile yabancı bir ülkede çalışan Türk vatandaşlarına tanınan sosyal güvenlik haklarını koşula bağlaması, ortadan kaldırması veya sınırlaması da Anayasa"nın 90.maddesinin açık hükmü karşısında mümkün değildir.
Somut olayda, davacının borçlanma talep tarihinden önce Türkiye"de 5510 sayılı Kanun"un 4/1-(a) bendi kapsamında sigortalılığı bulunmadığından 3201 sayılı Kanun"un 5.maddesinin 4.fıkrasına göre yurt dışı hizmet borçlanmasına ait sürelerin 5510 sayılı Kanun"un 4/1-(b) bendi kapsamında sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağına dair Kurum işlemi doğrudur. Bu nedenle davacının borçlanma talebinin 5510 SY 4/1-a maddesi kapsamında değerlendirilmesi talebinin reddi gerekir. Ancak, 05.01.1970 doğumlu davacının 18 yaşını ikmal ettikten sonra yurt dışında fiili çalışmasının bulunduğu "13.08.1993" tarihinin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak tespitine karar verilmesi gerekirken 3201 sayılı Yasa kapsamında prim ödemesi bulunmadığı gerekçesiyle istemin reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine
09/02/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.