Bölge Adliye
Mahkemesi : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden esas hakkında karar verilmesine dair hüküm verilmiştir.
Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, davacının sigortalı olarak gösterildiği günler hariç olmak üzere 01.10.2002 - 17.11.2008 tarihleri arasında aralıksız çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
II-CEVAP:
Davalı ... vekili, davacının iddia edilen dönemde davalı işverenlere ait işyerleri dışında da çalışmasının kesintili çalışmanın karinesi olmasından ve 05.05.2005 tarihinden önceki dönemin hak düşürücü süreye uğramış bulunmasından dolayı davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalılar ... İnşaat Taahhüt Turizm Sanayi Tarım ve Ticaret Ltd. Şti. ile ..., ... ve ... (adi ortaklığı) vekili, müvekkilleri ile davacının çalıştığı diğer işverenlere ait işyerleri arasında herhangi bir bağlantı olmaması, davacının sıva ve izolasyon işçisi olması nedeni ile aralıksız çalışmasının mümkün bulunmamasından dolayı davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
“Davanın KABULÜ ile;
1-Davacının davalı ... inşaat san, ltd şti nezdinde 01/10/2002 - 17/11/2008 tarihleri arasında hizmet akdi ile kesintisiz olarak çalışmalarının tespitine,
2-Tespitine karar verilen dönem itibariyle dahili davalılar ... ve ortakları (sgk kurum no : 1043486 iş yeri sicil nolu) ile dahili davalı ... ile davalı ... inş. Ltd. Şti. arasında organik bağ olduğunun tespitine,
3-Buna göre bildirim dışı bırakılan 01/10/2002-04/05/2005, 18/06/2005-04/09/2005, 23/10/2005-30/10/2005, 02/02/2006-10/04/2006, 16/01/2008-31/01/2008, 01/11/2008-13/11/2008 tarihleri arasında davalı ... inş. Ltd. Şti"inde sürekli ve kesintisiz olarak çalışmalarının tespitine,” şeklinde karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Kesintili çalışma savunmasına itibar edilemeyeceği, hak düşürücü sürenin somut olayda gerçekleşmediği ancak, 01.10.2002 - 17.11.2008 tarihleri arasında geçen davacı çalışmalarının kesintisiz olduğu kabul edildikten sonra, Kuruma bildirimi yapılan ve yapılmayan bir kısım süreler karıştırılmak suretiyle (23.10.2005 - 29.11.2005 tarihleri arasındaki sürenin de kabulü gerekir iken 23.10.2005 - 30.10.2005 tarihleri arasındaki sürenin kabulü sureti ile davacı yönünden eksik ve aleyhe hüküm verildiği, 16.01.2008 - 31.01.2008 tarihleri arasındaki döneme ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına bildirimde bulunulmuş ve davacı tarafın talebinin bildirimsiz bırakılan süreye ilişkin olmasına "hukuki yarar yokluğuna" rağmen bu sürenin de kabulüne karar verilmiş olması karşısında yeniden hüküm verilmesinin mümkün ve gerekli olduğu gerekçesiyle istinaf isteminin kabulüne karar verilerek;
""A-)Davalı ... vekilinin, Hatay İş Mahkemesinin 27.09.2016 tarih ve 2008/309 Esas - 2016/562 Karar sayılı kararına yönelik istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile, mahkeme kararının kaldırılarak 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 353/1-b maddesinin (2) numaralı alt bendi uyarınca ESAS HAKKINDA YENİDEN KARAR VERİLMESİ suretiyle,
B-1)Davacının, davalı ... İnşaat Taahhüt Turizm Sanayi Tarım ve Ticaret Ltd. Şti. nezdinde 01/10/2002 - 17/11/2008 tarihleri arasında davalı Kuruma bildirimi yapılan sigortalı çalışmaları dışında kalan sürelerde de hizmet akdi ile kesintisiz olarak çalıştığının TESPİTİNE,
2-)Davacının çalışmalarının tespitine karar verilen dönem itibariyle dahili davalılar ... ve ortakları (SGK Kurum no : 1043486 iş yeri sicil nolu) ile dahili davalı ... ile davalı ... İnşaat Taahhüt Turizm Sanayi Tarım ve Ticaret Ltd. Şti. arasında organik bağ olduğunun TESPİTİNE, ” dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili, davacının iddia edilen dönemde davalı işverenlere ait işyerleri dışında da çalışmasının kesintili çalışmanın karinesi olmasından ve 05.05.2005 tarihinden önceki dönemin hak düşürücü süreye uğramış bulunmasından dolayı davanın reddine karar verilmesi gerektiğini bildirerek hükmün bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasa"nın 79/10. maddesi ve 5510 sayılı Kanunun 86. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar, kamu düzeni ile ilgili olduğundan, özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
506 sayılı Kanunun 4. Maddesinde de, “sigortalıları çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler” işveren olarak tanımlanmıştır. ”Çalıştıran” olgusu, tespiti istenen sürelere ilişkin hizmet akdinin tarafı konumunda olan ve hizmet akdini düzenleyen “işvereni” ifade etmektedir. Hizmet tespitine yönelik davalarda, çalışma ilişkisinin nitelik ve süresinin belirlenmesinde, bu yöndeki işyeri bilgi ve belgelerine ulaşılmada, kısacası, davanın sübutu ve verilen kararın infazı açısından, işverenin kim olduğunun bilinmesinde yasal zorunluluk vardır. Hizmet tespitine yönelik davanın, anılan Yasanın 79/10. maddesine göre, sigortalıyı fiilen çalıştıran işverenlere yöneltmesi gerekir.
Somut olayda, davanın davalı ... İnşaat Taahhüt Turizm Sanayi Tarım ve Ticaret Ltd. Şti. ile dahili davalılar ... ve ortakları (SGK Kurum no : 1043486 iş yeri sicil nolu) ile dahili davalı ..."na karşı 01/10/2002 - 17/11/2008 tarihleri arasında davalı tüzel kişi şirkette çalışma iddiası ile açıldığı, dosyada dinlenen tanıkların davacının tüzel kişi şirkette çalışmadığı zamanlarda dahili davalı ..."na ait özel işlerde ve ona ait çiftlikte çalıştığı yönünde beyanda bulundukları, davacı adına dahili davalı ... ve ortakları tarafından hizmet tespiti istenilen süre içerisinde verilen işe giriş bildirgesi ve bildirilen hizmet süresinin olmadığı anlaşılmıştır.
Yukarıda maddi ve hukuki olgular ışığında talep edilen çalışma dönemindeki gerçek işveren/işverenler ve sıfatları ile çalışmaların hangi işveren/işverenler nezdinde ve hangi sürelerde geçtiği belirlenmeli, davalılar arasındaki organik bağın tespitinin hak düşürücü sürenin incelenmesi yönünden önemli olup, organik bağın tespitine ilişkin hüküm tesisinin hatalı olduğu nazara alınarak yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Gazinatep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden hüküm tesisine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının, HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine ve kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 23.09.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.