22. Hukuk Dairesi 2017/12568 E. , 2018/12158 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı ve davalılar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, müvekkilinin iş sözleşmesinin haklı sebep olmaksızın feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, taraflar süresinde temyiz etmiştir.
1- Taraflar arasında, davacının Sosyal Güvenlik Kurum Kayıtlarında çalıştığı görünen şirketler ile davalı şirketler arasındaki bağlantının tespiti noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Somut olayda, davacı, davalı şirket sahip ve ortaklarının aynı olup, çalışmalarının haberi olmaksızın davalı şirketler ve başka isimli işyerlerinde gösterildiğini iddia etmiş, davalılar ise davacının davalı şirketler bünyesinde çalıştığına dair bir kayda rastlanılmadığını, davacı ile davalı şirketler arasında herhangi bir hizmet sözleşmesi bulunmadığını savunmuşlardır. Her ne kadar mahkemece, davacının aynı yerde ve organik bağ içindeki davalı şirketle ve dava... ... Alüminyum Ltd. Şti ile şahıs işletmesi... nezdinde birlikte istihdam sureti ile çalıştırıldığı gerekçesiyle birlikte istihdam eden işverenlerin her birinin davacıya ... müşterek ve müteselsilen sorumlu olduğu sonucuna ulaşılmışsa da, yeterli araştırma yapılmadığı görülmektedir. Nitekim, ... kayıtlarında davacının çalıştığı görünen ... Alüm. Mek. İşç. İnş …Ltd. Şti. ve Abdullah Koçer ile davalılar ... ve ... arasındaki hukuki ilişki ve aralarında organik bağ olup olmadığı titizlikle araştırılmalı, ilgili tüm ticaret sicil kayıtları ve mevcutsa hizmet alım sözleşmeleri ile ekli şartnameleri getirtilmeli, deliller hep birlikte değerlendirilerek söz konusu şirketler arasında birlikte istihdam olup olmadığı netleştirilmelidir. Anılan hususlar gözetilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
2- Taraflar arasında iş sözleşmesinin istifa dilekçesi ile sonlandırılıp sonlandırılmadığı uyuşmazlık konusudur.
Genel olarak...sözleşmesini fesih hakkı hak sahibine ... tarafa yöneltilmesi gereken tek taraflı bir irade beyanı ile...sözleşmesini derhal veya belirli bir sürenin geçmesiyle ortadan kaldırabilme yetkisi veren bozucu yenilik doğuran bir haktır. İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı 4857 sayılı İş Kanunu"nun 24. maddesinde düzenlenmiştir. İşçinin önelli fesih bildiriminin kanuni düzenlemesi ise aynı Yasanın 17. maddesinde ele alınmıştır. Bunun dışında İş Kanunu"nda işçinin istifası özel olarak düzenlenmiş değildir.
İşçinin haklı bir nedene dayanmadan ve bildirim öneli tanımaksızın iş sözleşmesini feshi, istifa olarak değerlendirilmelidir. İstifa iradesinin ... tarafa ulaşmasıyla birlikte iş ilişkisi sona erer. İstifanın işverence kabulü zorunlu değilse de, işverence dilekçenin işleme konulmamış olması ve işçinin de işyerinde çalışmaya devam etmesi halinde gerçek bir istifadan söz edilemez. Bununla birlikte istifaya rağmen tarafların belirli bir süre daha çalışma yönünde iradelerinin birleşmesi halinde kararlaştırılan sürenin sonunda iş sözleşmesinin ikale yoluyla sona erdiği kabul edilmelidir.
İşçinin istifa dilekçesindeki iradesinin fesada uğratılması da sıkça karşılaşılan bir durumdur. İşverence tazminatların derhal ödenmesi ve benzeri baskılarla işçiden yazılı istifa dilekçesi vermesini talep etmesi ve işçinin buna uyması gerçek bir istifa iradesinden söz edilemez. Bu halde feshin işverence gerçekleştirildiği kabul edilmelidir.
Somut olayda, dosyaya sunulan matbu hazırlanmış ve davacı tarafından imzalanmış 21.10.2013 tarihli istifa talep dilekçesinde, “kendi istek ve rızamla baskı olmadan ayrılmak istiyorum. Gerekli işlemlerin yapılmasını rica ederim.” şeklinde yazı bulunmaktadır. Ayrıca yazının altında ihbar sürenizi kullanmadan belirttiğiniz istifa tarihinizin kabulüne yazılı istifa talep onayı yer almaktadır. Davacı, söz konusu dilekçesinin baskı altında işveren tarafından imzalatıldığını, ayrıca çalıştığı dönem içerisinde tüm işçilere üç ayda bir okutulmadan bir takım belgeler imzalatıldığını...sözleşmesinin feshinde de yine bir takım belgeler imzalatıldığını, imzalamaması halinde 15 günlük ücretinin ödenmeyeceğinin söylendiğini iddia etmiştir. Her ne kadar mahkemece, davacının işçilik alacaklarının ödenmemesi sebebiyle eylemli olarak iş sözleşmesini feshettiği değerlendirilmişse de, davacı tanık beyanından ve aynı gün Dairemizce incelemesi yapılan emsal 2017/11454 Esas sayılı dosya kapsamından istifa dilekçesinin davalı işveren tarafından davacı işçiye dikte edilerek alındığı anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca, davalılar arasındaki hukuki ilişkide netlik kazandırıldıktan sonra ihbar tazminatına da hükmedilmesi gerekirken reddi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine 17/05/2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.