MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş)Mahkemesi
FER"İ MÜDAHİL : Sosyal Güvenlik Kurumu Vek.Av. ...

TÜRK MİLLETİ ADINA


Davacı, davalı işverene ait işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, davacının 1997-2000 yılları arasında profesyonel futbolcu olarak Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının ilk işe giriş bildirgesinin verildiği 22.10.1999 tarihinden tarihinden çıkış bildiriminin yapıldığı 11.07.2000 tarihine kadar geçen hizmetlerinden kuruma bildirilen 180 gün dışında eksik bildirilen 81 prim gününde toplam 321,75-TL prime esas gelir elde ettiğinin tespitine, davacının davalı işyerinden ilk işe giriş bildirgesinin verildiği 22.10.1999 tarihinden öncesi sigortalılık iddialarının 5 yıllık hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
506 sayılı Yasa"nın 79/10. maddesi gereğince; yönetmelikle tespit edilen belgeler işveren tarafından verilmeyen sigortalıların çalıştıkları hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde dava açacakları hükmü öngörülmüştür. Maddede belirtildiği üzere, yönetmelikle tespit edilen belgelerin verilmesi durumunda 5 yıllık hakdüşürücü süreden bahsedilemeyeceği açıktır. Yerleşik Yargıtay görüşü; birden ziyade işe giriş bildirgesi verilmesi halinde çıkış yok ise ilk işe giriş bildirgesi ile son işe giriş bildirgesinin verildiği tarihler arasında geçen çalışmaların hak düşürücü süreye uğramayacağı, çıkış varsa hak düşürücü sürenin her kesim çalışma için ayrı ayrı hesaplanacağı, çıkış tarihinden sonra işçinin aynı işyerinde çalışmasını sürdürmesi veya hak düşürücü süre içerisinde tekrar aynı işyerine girerek çalışmasının hak düşürücü sürenin işlemesine engel olmayacağıdır.
./..

İşverenin, çalıştırmış olduğu sigortalılara ait hangi belgeleri Kuruma vermesi gerektiği Kanun"un 79/1.maddesinde açıkça ifade edildiği üzere yönetmeliğe bırakılmıştır. Atıf yapılan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği"nin dördüncü kısmında işverence verilecek belgeler düzenlenmiştir. Bunlar, aylık sigorta primleri bildirgesi (SSİYön.Madde16) , dört aylık sigorta primleri bordrosu (SSİYön. Madde 17), sigortalı hesap fişi (SSİY. Yön. Madde 18) vs.dir. Yönetmelikte sayılan bu belgelerden birisinin dahi verilmiş olması halinde artık Kanun"un 79/10 (eski 8) maddesinde yer alan hak düşürücü süreden söz edilemez. Yargıtay uygulamasında anılan maddenin yorumu geniş tutulmakta; eğer sayılan belgelerden birisi işveren tarafından verilmişse burada Kurumun işçinin çalışmasından haberdar olduğu ve artık hizmet tespiti davası için hak düşürücü sürenin varlığından söz edilemeyeceği kabul edilmektedir.
Maddede belirtildiği üzere yönetmelikle tespit edilen belgelerin (işe giriş bildirgesi) verilmesi durumunda hak düşürücü süreden bahsedilemeyeceği gibi çalışmaların sigorta müfettiş raporu ile saptanması durumunda da hak düşürücü sürenin geçtiğinden sözedilemeyeceği açıktır. Bir sigortalının askere gitmeden önce çalıştığı işyerini askerliğe müteakip girmesi durumunda hizmet akdi mecburi hizmet nedeniyle kesilmiş olduğundan artık hak düşürücü sürenin oluştuğundan bahsedilemez.
Davacının sigortalı çalışmalarının Kuruma kısmen bildirildiği hallerde, eksik bildirimlere yönelik olarak açılan davada hak düşürücü süre işlemeyecektir. (Hukuk Genel Kurulunun 23.06.2004 gün ve 2004/21-369 E, 2004/371 K. sayılı kararı )
Ayrıca çalışmanın blok çalışma niteliğinde olması yani kesintisiz devam etmesi halinde hak düşürücü süreden bahsedilemeyeceği gibi, mevsimlik çalışmanın bulunması ve bu çalışmanın yıllar itibariyle kesintisiz sürdüğünün kabulü halinde de çalışılmayan dönemde hizmet akdi askıda olduğundan hükme esas alınan 5 yıllık hak düşürücü sürenin başlangıcı olarak, mevsimlik çalışmanın sona erdiği yılın sonu esas alınması gerekir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 21.11.1975 doğumlu davacının 6354 sicil sayılı Adana Bayındırlık Kozan Belediyesi işyerinde 22.10.1999 tarihinde işe başladığına dair 22.10.1999 tarih ve 325850 varide sayılı işe giriş bildirgesi, davacının 6354 sicil sayılı ... Bayındırlık Kozan Belediyesi işyerinde ile 07.01.2000 tarihinde işe başladığına dair 06.01.2000 tarih ve 4877 varide sayılı işe giriş bildirgesi ile davacının 1021626 sicil sayılı Onay inş.San.Tic.Ltd.Şti.işyerinde 15.04.1997 tarihinde işe başladığına dair 14.05.1997 tarih ve 134620 varide sayılı işe giriş bildirgesinin Kuruma intikal ettirildiği, Kozan Sosyal Güvenlik Merkezi’nin 31.12.2004 tarihli yazısında 6354 sicil sayılı dosyada işlem gören işverenin Kozan Belediye Başkanlığı olarak bildirildiği, davacının 1021626 sicil sayılı Onay İnş.San.Tic.Ltd.Şti. işyerinden 1997/02. dönemde 120 gün, 1997/03.dönemde 32 gün bildirimi olduğu, davacının 6354 sicil sayılı işyerinden 2000/01.dönemde 120 gün, 2000/02. dönemde 60 gün bildirimi bulunduğu, davacının Kozan Belediyespor"un esame listelerini sunduğu, davalı ... Kulubü tarafından Mahkemeye 02.05.2016 tarihli yazıda, 1997-1998, 1998-1999 ve 1999-2000 yılı futbol sezonlarında takımda oynayan futbolcuların listesinin verildiği, tanıkların dinlendiği, ancak ifadeleri hükme dayanak alınan ve çalışmayı doğrulayan davacı tanıkları, davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlarına geçmiş bordro tanıkları olup olmadığı hususları tanıkların beyanlarına dayalı olup, bu yönde araştırma yapılmadığı anlaşılmaktadır.

./..

Somut olayda, davacı adına işe giriş bildirgesinin verildiği 22.10.1999 tarihinde çalışmalarının bildirildiği 1999 döneminden önceki çalışmalarının bildirgenin verildiği tarihi de kapsar şekilde kesintisiz olarak devam etmiş olması halinde, hak düşürücü sürenin geçtiğinden söz edilemeyecektir. Ancak, davacının 1997 yılında bildirimi bulunan dava dışı Onay İnş.San.Tic.Ltd.Şti. ile davalı işveren ve Belediye ile arasındaki hukuki ilişkinin açıkça ortaya konulmadığı, bu hususta yeterince araştırma yapılmadığı, giderek Türkiye Futbol Federasyonu’ndan resmi tek tip sözleşme ve resmi esame listeleri ile Kurumdan dava dışı ve davalı işyerine ait dönem bordroları celp edilmediği, davacının askerlik yaptığı süreler belirlenmeden, davacının çalışmasının blok çalışma olup olmadığı tespit edilmeden, çalışmanın devamlı ve kesintisiz olması halinde hak düşürücü süreden söz edilemeyeceği değerlendirilmediği anlaşılmakla eksik araştırma ve inceleme sonucu verilen karar isabetsiz olmuştur.
Yapılacak iş, davalı işyeri ile davacının ihtilaflı dönemde bildirimi yapılan dava dışı işyerine ait dönem bordrolarını getirtmek, dinlenen tanıkların nizalı dönemin tamamında kayıtlara geçen kişilerden olup olmadığını tespit etmek, gerekirse dinlenen tanıkların hizmet cetvelleri alınarak davalıya ait işyerinde çalışmalarının olup olmadığını tespit etmek veya bunların tanıklığıyla yetinilmediği taktirde, SGK ilgili il müdürlüğünden, gerekirse zabıta, vergi dairesi ve meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu iş yeri çalışanlarının; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, davacının bildirimi yapılan dava dışı Onay İnş.San.Tic.Ltd.Şti. işyerinin Belediye’ye ait veya bağlı olup olmadığını veya davalı ile arasında hukuki bağlantı olup olmadığını tespit etmek, Türkiye Futbol Federasyonu"ndan; davacı ile Kozan Belediye Spor Kulübü arasında imzalanan tek tip profesyonel futbolcu sözleşmelerinin, fesih işlemlerine ilişkin yazıları, esame listeleri ve ilgili tüm evrakların onaylı örnekleri istenerek, davacının askerlik yaptığı süreler de tespit edilerek, davacının işe giriş ve çıkış sürelerini net belirlemek ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2,6,9 ve 79/10 maddeleri gereğince kanıtladıktan sonra dava dışı işyerleri arasında bağlantı olması halinde veya çalışmanın kesintisiz olduğunun tespit edilmesi halinde hak düşürücü sürenin söz konusu olmayacağı nazara alınarak sonucuna göre infazı kabil olacak şekilde karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ile davalıya iadesine, 03.02.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.