MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki istirdat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın (usulden) reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; ...... numaralı elektrik abonelikleri nedeniyle geçmişe dönük 10 yıllık sürede ödemiş olduğu kayıp kaçak, iletim, dağıtm, parakende satış hizmeti ve sayaç okuma bedelleri ile kayıp kaçak bedeli üzerinden alınan enerji fon,.... payı, Belediye Tüketim Vergisi ve KDV bedellerinin iadesi için işbu belirsiz alacak davasını açtığını, talep edilen bu bedellerin bilirkişi marifetiyle hesaplanmasını ve dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalıya dava dilekçesinin tebliğine dair tebligat çıkarılmadığı anlaşılmıştır.
Mahkemece, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, davacının işbu davayı belirsiz alacak davası olarak açmakta hukuki yararı olmadığı gerekçesiyle davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafça temyiz edilmiştir.
Savunma hakkı Anayasada güvence altına alınmış haklardandır. Buna göre herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia, savunma ve adil yargılanma hakkına sahiptir. (1982 Anayasası m. 36)
Karar tarihinde yürürlükte bulunan HMK"nın 27.maddesi hükmüne göre, davanın tarafları, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Bu hak; tarafların yargılama konusunda tam bilgi sahibi olmalarını, açıklama ve ispat hakkını eşit olarak kullanabilmelerini, yargı organlarının tarafların açıklamalarını dikkate alarak gereği gibi değerlendirme yapıp karar vermelerini zorunlu kılmaktadır.
Bu bağlamda hakim, tarafları dinlemeden, açıklama ve ispat hakkını kullanmaları için onları kanuna uygun biçimde duruşmaya davet etmeden karar veremez. ....
./..
-2-


Taraf teşkili dava şartı olup, davanın her aşamasında mahkemece kendiliğinden dikkate alınması gerekmektedir. Mahkemenin, dava dilekçesini ve duruşma gününü taraflara kendiliğinden tebliğ edip taraf teşkilini sağlaması, Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun amir hükmü gereğidir.
Yargılamanın sağlıklı bir biçimde sürdürülebilmesi, iddia ve savunma ile ilgili delillerin eksiksiz toplanıp tartışılabilmesi, itirazların yapılabilmesi, davanın süratle sonuçlandırılabilmesi, öncelikle tarafların davadan ve duruşma gününden haberdar edilmesi ile mümkün olur. Kişinin hangi yargı merciinde duruşması bulunduğunu, hakkındaki iddia ve isnatların nelerden ibaret olduğunu bilmesi, 7201 Sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine uygun şekilde tebligat yapılması ile sağlanabilir.
Somut olayda, davalıya dava dilekçesi tebliğ edilerek davadan haberdar edilmeden ve ön inceleme için duruşma açılarak taraflar duruşmaya usulüne uygun davet edilmek suretiyle savunma hakkı kullandırılmadan, dosya üzerinden karar verilmesi doğru görülmemiştir.
O halde mahkemece; öncelikle davalıya dava dilekçesi tebliğ edilerek, karşılıklı dilekçeler aşaması tamamlandıktan sonra, ön inceleme işlemlerini yapmak üzere tarafların ön inceleme duruşmasına davet edilmesi, ön inceleme duruşmasında gerekli usul işlemleri yapıldıktan sonra gerekli görülmesi halinde tahkikat duruşmasına geçilerek hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, tüm bu hususlar göz ardı edilmek suretiyle tarafların hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilerek yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı görülmüş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
2-Bozma nedenine göre davacının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenlerle diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek olmadığına ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.09.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.


......