BAM Hukuk Mahkemeleri Antalya 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/251 Esas 2022/534 Karar Sayılı İlamı

T.C.
ANTALYA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/251 Esas
KARAR NO : 2022/534
DAVA : Alacak (Cari Hesap Veya Ticari Kredi Sözleşmesi Kaynaklı)
DAVA TARİHİ : 03/07/2020
KARAR TARİHİ: 17/06/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Alacak (Cari Hesap Veya Ticari Kredi Sözleşmesi Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ;
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin limitet şirket statüsünde olduğu dönemde davalı bankanın Kundu/Antalya şubesinden ticari nitelikte krediler kullandığı, müvekkilinin ticari yat işletmeciliği ile meşgul olup 4490 sayılı kanunla oluşturulmuş gemi siciline tescilli ve davalıdan alınan ticari kredilerde de teminat olarak üzerlerinde ipotek tesis edilen ticari yatlara sahip olduğu, 4490 sayılı 12.maddesi ikinci fıkrası gereğince gemi siciline kaydedilecek gemi ve yatlara ilişkin alım satım, ipotek, tescil, kredi, gemi kira, zaman çarteri, ve tüm navlun sözleşmeleri damga vergisi ve harçlara, bu işlemler nedeniyle alınacak paraların banka ve sigorta muameleleri vergisine ve fonlara tabi tutulamayacağı, ancak bu düzenlemeye rağmen müvekkilinin kullandığı krediler nedeniyle davalı tarafça BSMV tahsilatları yapıldığı, kredilerin geri ödenmesinde yaşanan maddi olanaksızlıklar yüzünden müvekkili aleyhine icra takibi yapıldığı, müvekkilinin de almış olduğu kredilerin tamamını davalının hesapladığı, BSMV, faiz, icra takip giderleri ve vekalet ücretiyle birlikte icra takip dosyasına ödediği ve dosyanın infaz edildiği, müvekkilinden yersiz olarak alınan BSMV’nin iadesi için davalı bankanın kayıtlı olduğu vergi dairesine başvurulmakla birlikte, mükellefin banka ve sigorta şirketleri olabileceğinden bahisle iadenin ancak başvuru halinde davalı mükellefe yapılabileceği yanıtının verildiği, davalının bu başvuruya yapmaktan kaçındığı, icra takiplerinden sonraki dönem için ve borç kapatılırken icra dairesine ödenen toplam meblağın içerisine dahil edilmiş miktarın taraflarınca bilinmediği, bu miktarın incelemeyle netleşeceğinden davalarının fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere davalarının kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı banka vekili cevap dilekçesinde özetle; yetki sözleşmesi gereğince davanın İstanbul Mahkemelerinde açılmasının gerektiği, müvekkili bankanın İstanbul Büyük Mükellefler Vergi Dairesi mükellefi olup, davaya konu edilen BSMV’nin bağlı bulunduğu vergi dairesine yatırıldığı, davanın bankaları aleyhine sonuçlanması halinde vergiyi tahsil eden vergi dairesine rücu edilmesi gerekeceğinden davanın vergi dairesine ihbarını talep ettikleri, 4490 sayılı kanunun 12.maddesi kapsamında kullanılan kredilere ait faiz gelirlerinde istisna olup olmadığı kanunun ilk uygulama yıllarında önemli uyuşmazlıklara sebep olduğu, bu uyuşmazlığın Gelir İdaresi Başkanlığının 15.09.2009 tarihli özelgeleriyle çözüldüğü, özelge ile kredilere tahakkuk eden faizlerin BSMV’ye tabi olduğu görüşünün verildiği, kabul anlamına gelmemek kaydıyla davacı şirketin tüm ürünlerinden alınan BSMV tutarının 116.070,84 TL. olduğu, davacı şirketin kullandığı kredilere karşı taşınmaz ipoteği teminatı alındığı, alınan kredilerin salt 4490 sayılı kanun kapsamındaki krediler olmadığı, alınan dört adet taşınmaz ipoteğinin tahsil edilen vergisinin istisna kapsamına girmesini engeller nitelikte olduğu, 4490 sayılı yasa metni ve gerekçeleriyle açıklandığı üzere Türk gemi siciline kazandırılacak gemi ve yatları teşvik amacıyla avantaj sağladığı, amacın gemi ve yat alımı teşviki olduğu, hesap hareketleri incelendiğinde kullandırılan kredilerin firmanın olağan ticari faaliyetlerindeki ödemelerinde kullanıldığının görüldüğü belirtilerek davanın öncelikle yetkisizlik nedeniyle, şayet mahkemenin kararı aksi yönde ise esastan reddine karar verilmesi talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, davacı şirket ile davalı banka arasındaki kredi sözleşmeleri nedeni ile davalı banka tarafından haksız olarak tahsil edildiği iddia edilen BSMV bedellerinin tahsili istemine ilişkindir.
Antalya Ticaret Sicil Müdürlüğü'nden davacı şirket kayıtları, davalı banka kredi sözleşmeleri ve ekleri, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın cevabi yazıları dosya arasına alınarak incelenmiştir.
Bilirkişi ... 08/04/2020 tarihli raporunda sonuç olarak;" 4490 sayılı Yasanın 1.fıkrasında, Türk Uluslararası gemi siciline kayıtlı gemi ve yatların işletilmesinden ve devrinden elde edilen kazançların gelir ve kurumlar vergileriyle fonlardan istisna hükmü tamamen işletme faaliyetiyle ilgili olup gider vergisiyle ilişkili olmayıp, maddenin ikinci fıkrasında ise işletme faaliyeti değil satın alma ve kiralamaya yönelik daha çok yatırım faaliyetleri nedeniyle alınacak paraların gider vergisinden muaf olduğu hükmü yer almakta olup, bu tür faaliyetlerde ise gider vergisinin kredileme ve sigortalama işlemleri sonucu ortaya çıkacağı, açıktır.
Tüm kredileme işlemlerinde davacı şirketin kredi hesaplarına işletilen faizler üzerinden tahakkuk ettirilen gider vergileri taksitli kredilerde 2014 yılından itibaren kredi ödeme planlarında geniş bir zaman dilimi içinde aylık taksit tutarı üzerinden, borçlu cari hesap kredisinde ise 01.01.2019, 29.03.2019, 01.04.2019 ve 27.06.2019 tarihlerinde işleyen faizlerden tahakkuk ettirilen ve davacı şirkete yansıtılan gider vergileri anlık tekil hatalı işlem olarak değil zincirleme olarak davacı şirketin kabulünde gerçekleşmiş olup, ticari yat işletmeciliği ile faaliyet gösteren davacı şirketin dava dilekçesi ekinde sunduğu Gelir İdaresi Başkanlığı yazısına göre istisna ve istisna uygulanması talepleri 26.09.2019 tarihinde gündeme getirilmiştir.
Ancak, uyuşmazlık konusu davacı şirketin kullandığı kredilere uygulanan ve davalı bankanın yükümlüsü olduğu gider vergilerinin taraflar arasındaki kredi sözleşmesi uyarınca davacı şirkete yansıtıldığı, davacı şirketin faaliyet konusu nedeniyle istisna uygulanıp uygulanmayacağı hususunda Maliye Başkanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının yetkili ve görevli kamu mercii olması yanı sıra, davalı bankanın vergi yükümlüsü olarak kredi müşterilerinden tahsil ettikleri gider vergisini yatırdıkları bağlı bulundukları vergi dairesinden vergi usul yasası uyarınca geri iadesi talebinde bulunmalarının gerektiği, yapılan talep üzerine Vergi Dairesince iade talepleri dahil beş yıllık zaman aşımı süresinin her bir işlem yönüyle ve istisna uygulanması gereği iade edilebilecek bir tutara karar verilmesi halinde, davalı bankanın vergi dairesinden fiilen iade edilen tutarı davacı şirkete aktarması gerekmektedir. Zira, davacı şirketin 2014 yılından bu yana kabulünde olan ve bir kısmı 5 yıllık vergi zaman aşımına giren gider vergilerinin davalı bankada uhdesinde olmadığı dikkate alındığında, yukarıda açıklandığı üzere toplamı 114.742,45 TL. olarak belirlenebilen gider vergisi tutarının doğrudan davacı şirkete banka kaynağından iade edilmesinin yerinde olmayacağı" kanaat ve sonucuna varmıştır.

Bilirkişi ...ek raporunda sonuç olarak;" TC Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İIdaresi Başkanlığınca dosyaya gönderilen güncel görüş esas alındığında, yukarıda tabloda gösterilen 2014 ve 29.06.2016 tarihli ilk beş sırada açılan ve kullandırılan kredilere tahakkuk ettirilecek faizler üzerinden gider vergisi hesaplanması gerektiği zaten açık olup, 6770 sayılı yasanın 14.maddesinde yapılan değişiklikle, 27.01.2017 yürürlük tarihinden sonra açılan ve kullandırılan 29.08.2017 tarihli ...numaralı taksitli kredi, ...numaralı borçlu cari hesap kredisi ve Takip hesabına aktarılan kredilerin diğer kredilerde olduğu üzere işletme kredisi mahiyeti taşıdığının (davacı şirketin işlettiği gemi 2011 yılında iktisap edilmiş ve 31.07.2019 tarihli ipotek sözleşmesiyle ...Bankası lehine ipoteklidir.) dosyaya sunulan raporlarımızda açıklandığı, dolayısıyla Bakanlık Gelir İdaresi Başkanlığı görüşleri doğrultusunda davacı şirkete açılan ve kullandırılan işletme kredilerine tahakkuk ettirilen faizlere BSMV (gider vergisi) istinası uygulanmasının mümkün olmadığı" sonuç ve kanaatine varmıştır.
Bilirkişi ...raporunda sonuç olarak;" Davacının; ... Bankası A.Ş. Kundu Şubesi'nden ticarı nitelikte krediler kullandığını, 4490 sayılı kanunun 12 nci maddesinin ikinci fıkrası gereğince kullanılan kredilerin vergiden muaf olduğunu, ancak yasanın emredici hükmüne rağmen müvekkil şirketin kullandığı krediler nedeniyle davalı tarafça müvekkil şirketten haksız BSMV tahsilatları yapıldığını iddia ederek ödediği BSMV'lerinin iadesini talep ettiği. davalının ise; davacının 4490 sayılı kanunun 12.maddesine konu olmayan ve gemi alımı ya da satımı İle bir ilgisi bulunmayan ürünlere ait BSMV/'lerinde iadesini istediğini, uyuşmazlık konusu işlemlerin BSMV”'ne tabi olup olmadığına dair Gelir İdaresi Başkanlığı'na müzekkerc gönderilmesini talep ettiği, Taraflar arasındaki ana ihtilafın kullanılan / kullandırılan kredi faizleri üzerinden BSMV tahsil edilip edilemeyeceğine ilişkin olduğu, taraflar arasındaki ihtilafa konu kredi işlemlerin ve dava konusu BSMV tahakkuklarının 05.06.2014 22.06.2020 tarih aralığında yapıldığı, mahkemece de uygun görülmesi halinde, taraflar arasındaki ana ihtilaf olan kullanılan / kullandırılan kredi faizleri üzerinden hangi tarihten itibaren BSMV istisnası uygulanacağı ve öteden beri devam eden kredi sözleşmeleri üzerinden istisna uygulama tarihinden sonra da aynı kredi sözleşmesine dayanılarak BSMV tahsil edilip edilemeyeceğine ilişkin olarak Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan görüş / mukteza istenmesinin yerinde olacağı / gerektiği, Öte yandan, tarafımızdan davacı şirket adıma davalı banka tarafından tahakkuk ettirilen ve tahsil edilen BSMV'lerinin ne kadar olduğunun somut şekilde ortaya konarak dava konusu alacak iddiasının belirlenmesi / hesaplanması istendiği, Dava konusu BSMV'ne ilişkin olarak davalı banka tarafından gönderilen belge ve bilgilerin tam olarak gönderilmediği, gönderilen belgelerin noksan olduğu, Davalı bankadan davacı şirkete kullandırılan kredilerin ve kredi hesapları üzerinden tahakkuk ettirilerek davacı şirketten tahsil edilen /alınan BSMV'lerinin tarih ve tutar olarak tek tek tablo halinde dökümünün istenmesi gerektiği, dosyanın bu şekli ile dava konusu alacak iddiasının değerlendirmesi ve takdiri Mahkemeye ait bulunmakta olup, Mahkemece'de uygun bulunması ve noksanlıkların tamamlatılması halinde tarafımızca ek rapor tanzim edilebileceği" Kanaat ve sonucuna varmıştır.
Bilirkişi ...ek raporunda sonuç olarak ; "gelir İdaresi Başkanlığı'nın mukteza yazısında belirtilen bu tarihten önce kullanılan kredilerin devam eden faiz ödemelerine BSMV istisnası uygulanmasının mümkün olmadığı hususu göz önünde bulundurulduğunda; davalı banka tarafından davacının kullandığı kredilere ilişkin olarak gönderilen toplam 7 adet kredi hesabının 5 adedinin 27.01.2017 tarihi öncesine ait olduğu ve bu kredilere ilişkin BSBV iadesinin söz konusu olmadığı, Davacı tarafından kullanılan kredilerden sadece 2 adet kredinin (...) kullanım tarihinin 27.01.2017 tarihinden sonrası olduğu, 4490 sayılı kanunun 12 nci maddesinde değişikliğin yapıldığı 27.01.2017 tarihinden sonrasına ait olan ait (...) numaralı kredilerin, 4490 sayılı kanunun 12 nci maddesi kapsamında olup olmadığının takdiri Mahkemeye ait bulunmakta olup, Mahkemece (...) numaralı kredilerin 4490 sayılı kanunun 12 nci maddesi kapsamında olduğu kanaatine varılması halinde, ...nolu kredi kapsamında davacı tarafından ödendiği tespit edilen 15.752,95 TL BSMV'nin davalı ... A.Ş. tarafından davacı şirkete tazmin edilmesi gerektiği" sonuç ve kanaatine varmıştır.
Uyuşmazlık davalı bankanın kullandırdığı krediler nedeniyle davacı şirketten BSMV tahsilatının yasal mevzuata uygun olup olmadığına ilişkindir.
Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığı İstanbul Liman Başkalığı'nın 12/08/2020 tarihli cevabi yazılarından davacı şirkete ait gemilerin Türk Gemi Siciline kayıtlı ve 4490 sayılı yasaya tabi oldukları anlaşılmıştır.
6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu'nun, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi başlıklı 28/1. Maddesinde "(Değişik birinci fıkra: 3/6/1986 - 3297/16 md.) Banka ve sigorta şirketlerinin 10/6/1985 tarihli ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, her ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine tabidir." düzenlemesi;
4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu'nun 12/2. Maddesinde; "(Değişik ikinci fıkra: 18/1/2017-6770/14 md.) Türk Uluslararası Gemi Siciline kaydedilecek gemilere ve yatlara ilişkin alım, satım, ipotek, tescil, kredi, gemi kira, zaman çarteri ve tüm navlun sözleşmeleri damga vergisine ve harçlara; bu işlemler nedeniyle alınacak paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine ve fonlara tabi tutulmaz." düzenlemesi mevcuttur.
Tüm dosya kapsamının incelenmesi neticesinde; davacı ile davalı banka Kundu şubesi arasında 11/12/2014 tarihli ...-TL limitli Genel Kredi Sözleşmesi imzalandığı, bu çerçeve sözleşme kapsamında nakdi krediler, borçlu cari hesap kredisi, ticari kart kredisi, ve gayri nakdi teminat mektubu kredilerinin kullandırıldığı, Antalya ... Noterliği'nin ... tarih, ...yevmiye sayılı ihtarnamesi ile ödenmeyen borçların talep edilerek, kredi sözleşmesinin fesh edildiği, davalı banka tarafından kullandırılan kredilerden toplam ...-TL tahakkukun yapıldığı anlaşılmıştır. 4490 yasa gereği 2017 yılında yapılan değişiklik öncesinde bankaların BSMV tahsilatlarının yapılabileceği, nitekim davalı banka tarafından kullandırılan kredilerin bir kısmının 2014-2016 yılları arasında oluğu görülmüştür. Yasal değişiklik sonrasında ise, bankalar tarafından kullandırılan krediler nedeniyle tahakkuk ettirilecek BSMV'den istisna olduğu anlaşılmaktadır. Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı'nın 21/02/2022 tarihli cevabi görüş yazısında kredinin banka tarafından münhasıran 4490 sayılı yasanın 12. Maddesi kapsamında kullandırılması ve işletme kredisi mahiyetini taşımaması ve bankaca alınan gerekli teminatlarla bu hususların tevsik edilebilmesi gerektiği bildirilmiştir. Buradan hareketle davalı bankanın 29/08/2017 tarihinde kullandırdığı cari hesap kredisi, taksitli kredi ve takip hesabına aktarılan kredilerin işletme kredisi olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak davacı şirket tarafından kullanılan kredilere tahakkuk ettirilen faizlere BSMV istisnasının uygulanmasının mümkün olmadığı, davacı tarafça sunulan görüş yazılarının 2017 tarihinden öncesine ait olduğu, Antalya Vergi Dairesi'nin davacı şirket adına düzenlediği 06/03/2014 tarihli özelgenin yasa değişikliği öncesine ait olduğu böylece itibar edilemeyeceği anlaşılmakla davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Ayrıntıları yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar kanunu uyarınca alınması gerekli 80,70-TL harçtan, peşin olarak alınan 2.055,35.-TL'den mahsubu ile bakiye 1.974,65.-TL harcın kararın kesinleşmesine müteakip talep halinde davacıya iadesine,
3-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 15.383,62.-TL maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/13 ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 26/2. Maddeleri, 6100 sayılı HMK 297/1-ç, 326.maddeleri uyarınca, arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların anlaşamamaları halinde iki saatlik ücret tutarı tarifenin birinci kısmına göre ileride haksız çıkan taraftan tahsil olunmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden ödeneceği öngörüldüğünden 1.320,00-TL'nin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
6-Taraflar tarafından yatırılan gider avansından kullanılmayan bakiye kısmın HMK 333. maddesi gereğince karar kesinleştikten sonra masrafı kendisine ait olmak üzere davacının göstereceği bir IBAN/hesap numarasına yatırılmasına ancak hesap numarası bildirilmemiş veya bildirilmez ise masrafı avanstan karşılanmak suretiyle PTT merkez ve işyerleri vasıtasıyla adreste ödemeli olarak gönderilmesine veya davacıya iadesine,
Dair, davacı vekili ...'in yüzüne karşı davalının yokluğunda verilen kararın tebliğinden itibaren 6100 Sayılı Kanunun 345.maddesi gereğince 2 hafta içerisinde ilgili İstinaf Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.17/06/2022
Katip ...
E imzalı


Hakim ...
E imzalı