21. Hukuk Dairesi 2014/24425 E. , 2015/1583 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Diyarbakır 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 19/09/2014
NUMARASI : 2013/254-2014/894
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Sosyal Güvenlik Kurumu, A.. B.. ve Dicle Üniversitesi vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalılar Sosyal Güvenlik Kurumu, A.. B.. ve D.. R.."nün aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan tüm temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava, davacıların murisinin Ocak 1990-11.10.2006 tarihleri arasında davalı D.. R.."nün asıl işverenliğinde ihaleyle iş alan dahili davalılara ait şirketlerde geçen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece,bozma ilamına uyularak, davanın kısmen kabulü ile, davacının 15/01/1990 – 11/10/2006 tarihleri arasında ( 23/11/1999 – 30/05/2001 tarihler arası hariç olmak üzere ) davalı işverenler nezdinde hizmet akti ile 6026 gün çalıştığı, bu hizmetlerinin 3891 gününün davalı kuruma bildirilmediği, bilidirilmeyen 1990 yılından 1. dönemden 105, 2. dönemden 120, 3. dönemde 120 gün olmak üzere 345 gün, 1991 yılında 360, 1992 yılında 360, 1993 yılında 1. dönemde 120, 2. dönemde 50, 3. dönemde 80 gün olmak üzere 250 gün, 1994 yılında 1. dönemde 120, 2. dönemde 32, 3. dönemde 32 gün olmak üzere 184 gün, 1995 yılında 1. dönemde 100, 3. dönemde 120, olmak üzere 220 gün, 1996 yılında 1. dönemde 30, 2. dönemde 24, 3. dönemde 20, olmak üzere toplam 74 gün, 2000 yılında 2. döneminde 60, 2004 yılında 7. ayda 30, 8. ayda 30, 9. ayda 30 olmak üzere 90 gün, 2005 yılında 7. ayda 30, 8. ayda 30, 9. ayda 30, 10. ayda 2 gün olmak üzere 92 gün, 2006 yılında 7. ayda 30, 8. ayda 30, 9. ayda 30, 10. ayda 10 gün olmak üzere 100 hizmet günün ve genel toplamda 2135 gün hizmet gününün davalı SGK ya bildirilmesi gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 4. maddesinde bu Yasa"nın uygulanmasında 2. maddede belirtilen sigortalıları çalıştıran gerçek veya tüzel kişilerin "işveren" olduğu bildirilmiştir.
Davacının ücretini, sosyal haklarını, sigorta primlerini ödeyen,kendi adına kapsama alınmış işyerinden işe giriş bildirgesini ve prim bildirgelerini veren, ihale suretiyle davalı D.. R.."nden sözleşme kapsamında tanımlanan işi alan diğer davalı işverenlerdir.
“Çalıştıran” olgusu, tesbiti istenen sürelere ilişkin hizmet akdinin tarafı konumunda olan ve hizmet akdini düzenleyen “işvereni” ifade etmektedir. Davacı sigortalının taraf olduğu hizmet akdinin davalı alt işveren Baytekin İnş. Tem. Gıda Yemek Ürt Güv. Ve Bilgi Hizm San ve Tic. Ltd. Şti, İntursa Ltd. Şti., Abhan İnş. Taah. San ve Tic. Ltd. Şti, A.. B.. tarafından düzenlenmiş olması karşısında ise hizmet tespitine yönelik davanın da sadece bu işverenlere karşı husumet yöneltilerek açılması gerekir.
506 sayılı Yasa’nın 87. maddesinde “bu kanunun işverene yüklediği ödevlerden dolayı, aracı olan üçüncü kişi ile birlikte asıl işverenin de sorumlu olacağı” bildirilmiştir.
506 sayılı Yasa’nın 87. maddesi ile asıl işveren ile alt işveren arasındaki ekonomik ve mali yönden sorumluluk hukukunun sınırlarının belirlendiği, maddede geçen “bu kanunun işverene yüklediği ödevler tanımlamasının asıl işverene, alt işverenin taraf olduğu hizmet sözleşmeleri nedeniyle açılacak hizmet tesbiti davalarında” pasif husumet ehliyetini amaçlamadığı anlaşılmaktadır.
506 sayılı Yasa’nın 79/10. maddesinde ifadesini bulan hizmet tespiti davaları kural olarak bu ödevi yerine getirmeyen işverene karşı açılmalıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın davalılardan Dicle Üniiversitesi Rektörlüğü yönünden davanın husumet yokluğundan reddi yerine yazılı şekilde karar verilmesi ve hüküm altına alınan sürelerin hangi işveren yanında geçtiği belirtilmeksizin infazda tereddüt oluşturur şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Kabule göre de; davanın kısmen kabul edilmiş olmasına rağmen davalılar lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi hatalı olmuştur.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılardan A.. B.."e iadesine 29.01.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.