Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Yükleniciler aleyhine açılan asıl dava eser sözleşmesi hükümlerine dayalı maddi ve manevi tazminat istemine, belediye görevlileri hakkında açılan birleşen dava ise haksız fiil hükümlerine dayalı maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Asıl davada, dava değeri 320.000.000.000 TL (yeni parayla 320.000,00 TL) olup, dava açılırken 2.080.000 TL (yeni parayla 2,08 TL) başvurma harcı, 2.080.000 TL (yeni parayla 2,08 TL) peşin harç yatırılmıştır. Birleşen davada ise dava değeri 1.187.890.000.000 TL (yeni parayla 1.187.890,00 TL) olup davanın açılması sırasında 10.100.000 TL (yeni parayla 10,10 TL) başvurma harcı yatırılmış, peşin harç ise yatırılmamıştır. Her iki davada da deprem nedeniyle adli yardım talebinde bulunulmuş, harç ve masraflardan muaf tutulması istenmiştir.
Mahkemece 14.12.2005 tarihli celsede davacının adli müzaheret talebi reddedilerek dava değeri üzerinden hesaplanan 25.486.515.000 TL (yeni parayla 25.486,51 TL) peşin harcı ikmâl etmesi için davacıya kesin süre verilmiş, verilen sürede eksik harç tamamlanmadığından 13.03.2006 tarihli celsede Harçlar Kanunu"nun 30 ve 32. maddeleri ile HUMK"nın 409. maddesi uyarınca dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmiştir. Yenileme talebi üzerine yapılan 05.07.2006 tarihli celseye davacı mazeret bildirmeksizin katılmamış, eksik harcı da yatırmamış, bu nedenle HUMK"nın 409. maddesi uyarınca davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir. Davacı 17.07.2007 tarihli dilekçeyle eski hale getirme talebinde bulunarak yeniden duruşma günü verilmesini istemiş, 11.09.2006
tarihli ek kararla eski hale getirme talebi reddedilmiştir. Asıl ve ek karar davacıya 04.04.2011 tarihinde tebliğ edilmiş, davacı süresi içinde kararı temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere göre davacının eski hale getirme talebinin reddine dair ek karara yönelik temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2- Davacının asıl karara yönelik temyiz itirazlarına gelince;
Adli yardım 1086 sayılı HUMK"nın 465-472. maddeleri arasında, 6100 Sayılı HMK"nın da 334-340. maddeleri arasında düzenlenmiştir. HUMK"nın 465. maddesine göre kendisiyle ailesinin geçimini önemli ölçüde sıkıntıya düşürmeksizin yargılama giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücü bulunmayan kimseler haklı olduklarına dair delil gösterirlerse adli yardım alabilirler. 466. maddeye göre de adli yardım yapılacak tüm yargılama harç ve giderlerinden dava sonuna kadar geçici muafiyet sağlar. Adli yardımla ilgili olarak HUMK ve HMK"daki genel düzenleme yanında 4539 Sayılı Doğal Afet Bölgelerinde Afetten Kaynaklanan Hukuki Uyuşmazlıkların Çözümüne ve Bazı İşlemlerin Kolaylaştırılmasına İlişkin Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabulü Hakkındaki Kanunda da özel düzenleme bulunmaktadır. 4539 Sayılı Kanun"un 3. maddesinde “Doğal afete maruz kalanların istemleri halinde, afetten kaynaklanan hukuki uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin her türlü dava ve işlemlerde adli müzaheret hükümleri uygulanır. Ancak, doğal afete maruz kaldığını beyan edenler bakımından 1086 Sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 465 ve 468. maddelerindeki delil gösterme ve şehadetname verme şartları aranmaz.” düzenlemesine yer verilmiştir. Bu maddeye göre adli yardım talebinde bulunan kimsenin doğal afete maruz kalması ve uyuşmazlığın doğal afetten kaynaklanması halinde delil gösterme ve şehadetname verme şartları aranmaksızın adli yardım talebinin kabulü zorunludur. Temyize konu davalar 17.08.1999 tarihinde vuku bulan depremden sonra 16.02.2000 ve 16.08.2004 tarihlerinde açılmıştır. Davalarda eser sözleşmesine konu binaların deprem sonucu hasara uğradığı ve yıkıldığı ileri sürülerek uğranılan maddi ve manevi zararların yükleniciler ile sorumlu belediye görevlilerinden tahsili istenmiştir. Uyuşmazlık doğal afetten kaynaklandığından davacının adli yardım talebinin 4359 Sayılı Yasa kapsamında değerlendirilmesi ve şartları oluştuğundan kabulü gerekirken, verilen kesin süre içinde eksik harcın tamamlanmadığından bahisle davaların açılmamış sayılmasına karar verilmesi doğru olmamıştır.
Mahkemece yapılacak iş; davacının adli yardım talebinin kabulüne karar verilerek davaların esasının incelenmesinden, varılacak sonuca göre hüküm tesisinden ibarettir. Açıklanan nedenlerle asıl kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ :Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle davacının ek karara yönelik temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca 05.07.2006 tarihli kararın temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, fazla alınan temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, 02.11.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.