Bölge Adliye
Mahkemesi : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi


Dava, geçirdiği kazanın iş kazası olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle; “ Davanın kısmen kabulü ile; Müteveffa..."ın 29/06/2011 tarihinde davalı iş yerindeki çalışması sırasında geçirmiş olduğu kazanın iş kazası olduğunun tespitine, davacının geçici iş göremezlik ödeneği ile iş kazası geliri bağlanması taleplerine ilişkin davalı kurum ile aralarında henüz bir ihtilaf oluşmamış olması nedeniyle bu konuda karar verilmesine yer olmadığına, ” dair verilen karara karşı, davalılar vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, muris...’ın 29/06/2011 tarihinde davalıya ait işyerinde geçirdiği kazanın iş kazası olduğunun tespiti ile gelir bağlanması ve yasal faizi ile ödenmesini istemiştir.
II- CEVAP:
Davalı vekili; davacının eşi müteveffa...’ın müvekkili şirketin sigortalısı olmadığı gibi herhangi bir vasıfla müvekkile ait işyerinde çalışmadığını, SGK müfettişi tarafından düzenlenen inceleme raporunda da benzer sonuca varıldığını, zamanaşımı nedeniyle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Kurum vekili; Kurum müfettiş raporunda...’ın sigortalı sayılamayacağı ve buna bağlı olarak kazanın 5510 sayılı Yasanın 13. maddesine göre iş kazası olarak kabul edilemeyeceği sonucuna varıldığını belirterek haksız ve yersiz açılan davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesince; "Davanın kısmen kabulü ile; Müteveffa..."ın 29/06/2011 tarihinde davalı iş yerindeki çalışması sırasında geçirmiş olduğu kazanın iş kazası olduğunun tespitine, davacının geçici iş göremezlik ödeneği ile iş kazası geliri bağlanması taleplerine ilişkin davalı kurum ile aralarında henüz bir ihtilaf oluşmamış olması nedeniyle bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,” karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davalı vekili; müfettiş raporu ve mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesine göre kazalının çalışan bir işçi olmayıp ihtiyaç duyulduğunda iyilik yapmak için traktörünün mazotunun doldurulduğu bir kişi olduğunu, mahkemece tespit edilen hususların devamlılık arzeden işler için geçerli olduğunu, davanın reddinin gerektiğini,
Davalı Kurum vekili, müfettiş raporu ve mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesinde olayın iş kazası olmadığı sonucuna varıldığını, davanın ret edilmesinin gerektiği belirterek istinaf başvurusunun kabul edilmesini talep etmiştir.
B- BAM KARARI
Davalılar vekillerinin istinaf başvurularının Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 353"üncü maddesinin 1"inci fıkrasının b bendinin 1"inci alt bendi uyarınca ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı vekili; Kurum müfettişince düzenlenen rapor ile mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesinde olayın iş kazası olmadığının belirlendiğini, iş aktinin unsuru olan bağımlılık unsurunun kazazede de bulunmadığını, müteveffanın yurt dışı Bağ-Kur borçlanması ile emekli olan bir çifçi olduğunu meydana gelen olayın iş kazası olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığını, kararın hukuka aykırı olduğunu ve bozulmasını talep etmiştir.
Davalı Kurum vekili; Kurum müfettişince düzenlenen rapor ile mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesinde olayın iş kazası olmadığının tespit edilmesine rağmen aksine verilen kararın bozulmasını talep ediyor.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davaya konu olan ve tespiti istenen "iş kazası" mevzuatımızda 506 sayılı Kanunun 11-a ve 5510 sayılı Kanunun 13. maddesi ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olup, her iki kanunda da iş kazası tanımlanmamış, kazanın hangi hal ve durumlarda iş kazası sayılacağı yer ve zaman koşulları ile sınırlandırılarak belirlenmiştir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 13. maddesinde İş Kazası;
"a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b)İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır." şeklinde belirlenmiştir.
İş kazası nedeniyle sosyal sigorta yardımlarının yapılabilmesi öncelikle Kurumun zararlandırıcı sigorta olayının iş kazası olduğunu kabul etmesine bağlıdır. İş kazası olgusu Kurumca kabul edilmezse somut olayda olduğu gibi sigortalının ya da hak sahiplerinin olayın iş kazası olduğunu dava yolu ile tespit ettirmesi gerekmektedir.
Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında incelemeye konu dava değerlendirildiğinde, Kurum Müfettiş raporunda ifadesi alınan tanık ifadeleri de gözetilerek ve ayrıca şirket çalışanlarının bordroları da celbedilip ilgileri belirlenmek suretiyle aradaki ilişkinin hizmet akdimi yoksa istisna akdimi olduğu irdelenmeli ve toplanan ve toplanacak delillere göre karar verilmelidir.
O hâlde, temyiz eden davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ :Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan Eren İnşaat Madencilik San. Tic. Ltd. Şti."ne iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,18/09/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.