5. Hukuk Dairesi 2017/23685 E. , 2019/1535 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili, ecrimisil ve uğranılan zararın tazmini davasının kabulüne dair verilen yukarıda tarih ve numaraları yazılı hükmün Yargıtayca incelenmesi taraf vekillerince verilen dilekçelerle istenilmiş; davalı idare vekili de temyiz dilekçesinde duruşma isteminde bulunmuş olmakla, duruşma için belirlenen 07/02/2019 günü temyiz eden davalı idare vekilinin yüzüne karşı; usulüne göre çağrı kağıdı gönderilmesine rağmen gelmediğinden temyiz eden davacı vekilinin yokluğunda duruşmaya başlanarak davalı idare vekilinin sözlü açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki kağıtlar okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü.
- K A R A R -
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili, ecrimisil ve uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
Mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme ve işlem yapılarak hüküm kurulmuş; karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Yargılama sırasında ...... uygulamasına tabi tutulan dava konusu ...... ili, ...... ilçesi, ...... mahallesi, 1240 ada 108 parsel sayılı taşınmazın mutat kullanım durumuna göre dava tarihinden geriye doğru 5 yıl için hesaplanan ecrimisil bedeli ile zarar gören ......ların bedeline hükmedilmesinde bir isabetsizlik görülmemiş ise de; taşınmazın zemin bedeli yönünden rapor geçersizdir. Şöyle ki;
1)Dava konusu taşınmaz mal arsa niteliğindedir. Kamulaştırma Kanununun kıymet takdir esaslarını belirten 11. maddesinin 1. fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca arsaların değerinin değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması zorunludur. Bu itibarla, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerekir.
Hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınan emsale göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle karşılaştırma yapılmadan, soyut ifadelerle değer biçildiğinden bu rapora göre hüküm kurulması mümkün değildir.
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re"sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibariyle, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibariyle ...... ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili ......... Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; ...... planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların resen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
2)Yapılan incelemede; yol geçirmek suretiyle fiilen el atılan dava konusu 1240 ada 108 parsel sayılı taşınmazın yargılama sırasında ...... uygulamasına tabi tutularak yeni ...... ada ve parsellerin oluştuğu anlaşılmıştır.
Bu durumda, mahkemece dava konusu taşınmazdaki davacıya ait hissenin ...... uygulaması ile hangi parsellere şuyulandırıldığı belirlenip, yeni oluşan ...... parsellerinin ...... kayıtları, ...... krokileri ve ...... durumları da getirtildikten sonra yeniden keşif yapılarak, ...... uygulaması sonucu oluşan parsellere fiilen el atılıp atılmadığı belirlenip, el atmanın varlığının tespiti halinde veya yeni parsellerin fiilen el atılmamakla birlikte kamu hizmetine tahsis edilen parseller olduğu belirlenirse işin esasına girilerek karar verilmesi gerekirken taşınmazın ...... uygulamasına tabi tutulmadan önce yol olarak el atılan kısmının bedeline hükmedilmek iptal hükmünün ise ...... uygulaması sonucu oluşan 7032 ada 1 parsel üzerinden kurulmak suretiyle yazılı şekilde karar verilmesi,
3)Dava konusu taşınmaza fiilen hangi tarihte el atıldığı (ay, gün ve yıl olarak) taraflardan sorularak ve el atma tarihine ilişkin tüm belgeler getirtilerek tespit edilecek el atma tarihinin 09.10.1956 ile 04.11.1983 tarihleri arasında olduğunun anlaşılması halinde maktu, 04.11.1983 tarihinden sonra olduğunun anlaşılması halinde ise nisbi vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği düşünülmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması,
Kabule göre de;
4)Dava konusu taşınmazın ...... uygulamasına tabi tutulmadan önce yol olarak el atılan kısmından arta kalan 4.172,19 m2"lik bölümün yüzölçümü ve geometrik durumu dikkate alındığında bu bölümde değer kaybı ve değer artışı olmayacağı gözetilmeden yazılı şekilde hesap yapan bilirkişi raporu hükme esas alınmak suretiyle fazlaya hükmedilmesi,
Doğru görülmemiştir.
Taraf vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K’nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harçlarının ......ye irad kaydedilmesine, temyiz eden davalı idare yararına yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 2.037,00-TL. vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, 07/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.