MAHKEMESİ : İş Mahkemesi

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 01/05/2007-14/03/2012 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R

Dava, davacının 01.05.2007- 14.03.2012 tarihleri arası davalı işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 16.03.1991 doğumlu olan davacının Kartal Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğü" ne 01.02.2008 tarihinde kayıt olduğu, 01.04.2011 tarihinde kalfa olarak mezun olduğu ve 25.02.2011 tarihinde ustalık eğitimin başladığı, Kartal Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğü" nün 11.06.2013 tarihli 469 sayılı yazısı ile davacının 01.02.2008 tarihli işe giriş bildirgesi ile SGK girişinin yapıldığı iş bu tarihten mezun olduğu 28.02.2011 tarihi arasındaki SGK primleri Devletçe ödeneceğinden merkezleri tarafından yapılarak yatırıldığının belirtildiği, davacının davalı işyerinde 28.06.2011- 03.10.2011 tarihleri arasında sigortalı çalıştığı, işyerinin 04.08.2010 tarihinden itibaren kanun kapsamında olduğu, davacı, davalı ve bordro tanıklarının dinlendiği anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan hizmetin geçtiği tarihte yürürlükte bulunan 506 sayılı Yasa"nın 3/II-B maddesine göre “Özel kanunda tarifi ve nitelikleri belirtilen çıraklar hakkında çıraklık devresi sayılan süre içinde analık, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile bu kanunun 35’inci maddesi hükümleri uygulanmaz” yine 5.6.1986 tarihli 19.6.1986 tarihinde yürürlüğe giren 3308 sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu’nun 10.maddesinde "çırak olabilmek için 14 yasını doldurmuş olmak 19 yaşından gün almamış olmak gerektiği", 13. Maddesinde çıraklık sözleşmesinin, çırağın sözleşme süresi içinde reşit olması halinde, çırağın rızası ile devam edeceği, bu Kanunun çıraklık sözleşmesine dair hükümleri ile onsekiz yaşını doldurduktan sonra sözleşmesi devam eden çıraklar hakkında 1475 sayılı İş Kanunu hükümlerinin uygulanmayacağı, 29.6.2001 tarihli 4702 sayılı Yasa ile yapılan değişiklikten önceki ve uyuşmazlık tarihinde yürürlükte bulunan 14. maddesindeki düzenleme de ise çıraklık süresinin 3-4 yıl olduğu bildirilmiştir.
Bu davada çözümlenmesi gereken hukuki sorun, hangi durumda gerçek bir çıraklık ilişkisinden söz edileceği noktasında toplanmaktadır. Çıraklık Kanunu"na göre kurulan çıraklık okullarında okuyanlar çırak sayılır. Taraflar arasındaki ilişkinin niteliğini belirlemede, bir başka ifade ile davacının dava konusu dönemde çırak olup olmadığına karar verirken çıraklık sözleşmesi hükümlerine göre değil, çalışma ilişkisine bakarak bir sonuca varmalıdır. Gerçekten Çıraklık Sözleşmesinde akdi ilişkinin üstün niteliği çalışma değil, bir meslek ve sanatın öğretilmesidir. Çırak işyerinde üretimle ilgili çalışmalara bilfiil katılıyor, meslek ve sanat eğitimi arka planda tutuluyor ise bu durumda, çıraklık ilişkisinden söz edilemez. Zira burada gerçekleşen; işçinin emeğiyle işyeri ve işverene katkıda bulunmasıdır ki bu da ancak bir hizmet ilişkisi ile söz konusu olur.
Öte yandan, davanın yasal dayanaklarından biri 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Somut olayda, davacının çıraklık ve kalfalık döneminin bittiği ve Kartal Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğü tarafından davacının SGK primlerinin ödenmesine son verildiği 28.02.2011 tarihi öncesi için mahkemece verilen red kararı yerinde ise de, toplanan delillere göre 28.02.2011 tarihinden sonraki dönemin reddedilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş; davacının çıraklık ve kalfalık eğitiminin bittiği ve Kartal Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğü tarafından SGK primlerinin ödenmesine son verildiği 28.02.2011 tarihinden sigortalı bildiriminin yapıldığı 28.06.2011 tarihine kadar davalı işyerinde hizmet akdi ile çalıştığınının kabulüne karar vermekten ibarettir.
Mahkemece yukarıda açıklanan bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmadan yazılı olduğu şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 27/01/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.