14. Hukuk Dairesi 2015/18537 E. , 2017/3324 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı tarafından, davalılar aleyhine 02/04/2013 gününde verilen dilekçe ile mirası reddin iptali istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 25/12/2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, mirasçının alacaklısı tarafından açılan, alacaklıları zararlandırmak amacıyla (kötüniyetle) yapılan reddin iptali isteğine ilişkin olup, Türk Medeni Kanununun 617. maddesine dayanmaktadır.
Davacı vekili, davalılardan ... ve ...’nun müvekkiline borçlu olduğunu, davalıların mirasbırakanları ...’nun mirasını reddetmesinin icra takiplerini sonuçsuz bırakmaya yönelik olduğunu, alacaklarını tahsil edememeleri nedeni ile Fethiye 1. Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2013/347 Esas, 2013/346 Karar sayılı mirasın reddi kararının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar, davanın reddini talep etmişlerdir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir.
1) .... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/347 Esas, 2013/346 Karar sayılı ilamı ile mirasbırakan ...’nun mirasını sadece davalılar ... ve ... reddetmiştir. Diğer davalılar ..., ... ve ...’nun mirası reddettikleri iddia ve ispat edilmediğinden aleyhlerine mirası reddin iptali davası açılamaz. Bu durumda, ..., ... ve ... yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeni ile reddine karar verilmesi gerekirken, bu hususun göz ardı edilmesi doğru görülmemiştir.
./..
2) Malvarlığı borcuna yetmeyen mirasçı, alacaklılarına zarar vermek amacıyla mirası reddederse, alacaklıları veya iflas idaresi, kendilerine yeterli bir güvence verilmediği takdirde ret tarihinden başlayarak altı ay içinde reddin iptali hakkında dava açabilirler. (TMK. m. 617/1) Şu halde, kötüniyetle redden söz edilebilmesi için reddeden mirasçının malvarlığının borcunu karşılamaya yetmediğinin sabit olması gerekir. (TMK. m. 617) Onun için her şeyden önce davalı durumunda bulunan mirasçının malvarlığının borcunu karşılamaya yeterli olup olmadığı hususunun etraflı şekilde araştırılıp tespit edilmesi zorunludur. İcra takibinin uzun süre devam etmesi, tek başına acze delalet etmez. Zira aczin ne suretle gerçekleşeceği İcra İflas Kanununda gösterilmiştir. (İc.İf.K. m. 105 ve 143) Davacı tarafından borçlu mirasçı hakkında “aciz vesikası” alınmamış olduğuna göre, mahkemece, davalının şahsi malvarlığının ret tarihindeki değeri tespit edilip, bu malvarlığının borcunun karşılamaya yeterli olup olmadığının usulünce araştırılıp saptanması; yeterli ise talebin reddi, yeterli olmadığının görülmesi halinde ise, davalı da yeterli güvence göstermediği takdirde reddin iptaline karar verilmesi gerekir. Açıklanan yönde araştırma yapılmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
3) Öte yandan, mirasçının, mirası reddetmekteki amacını belirleyebilmek için başvurulacak bir diğer yol da mirasbırakanın ölüm tarihi itibari ile terekesinin tespiti olmalıdır. Ölüm tarihi itibariyle, miras bırakanın tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Mirasbırakanın malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler ve tapu müdürlüğü v.b. kurum ve kuruluşlardan sorulması, mirasbırakanın alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi gerekmektedir.
Açıklanan hususlar üzerinde durulmadan yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.04.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.