BAM Hukuk Mahkemeleri Antalya 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/553 Esas 2022/551 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2020/553
Karar No: 2022/551
Karar Tarihi: 21.06.2022
BAM Hukuk Mahkemeleri Antalya 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/553 Esas 2022/551 Karar Sayılı İlamı
T.C.
ANTALYA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2020/553 Esas
KARAR NO : 2022/551
DAVA : Kooperatif Genel Kurul Kararının İptali
DAVA TARİHİ : 11/11/2020
KARAR TARİHİ : 21/06/2022
Mahkememizde görülmekte olan Kooperatif Genel Kurul Kararının İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı mahkememize sunduğu 11/11/2020 tarihli dava dilekçesinde özetle; ... Ticaret Sicil Memurluğunun 25 Ekim 1989 tarihinde Ticaret Sicilinin ... numarasına tescilli .... ... Konut Yapı Kooperatifi unvanı altında konut yapı kooperatifi kurulduğunu, kooperatif adına ... mevkiinde üyelere konut yapılması maksadıyla ve üyelerin eşit ortaklık hisseleri nispetinde yaptıkları ödemelerle bir tarla satın alındığını, İmar Kanunu 18. Maddesi uygulaması sonucu; taşınmazın ... parsel olmak üzere 4 ayrı parsele ayrılarak arsa olarak kooperatif adına tescilinin yapıldığını, bilahare ... ada 1 parsel sayılı arsanın genel kurul kararı ile bedeli inşaatta kullanılmak üzere satıldığını, ... ada 1 parsel olan arsada ise her üyeye 1 adet normal büyük daire (A Tipi), ayrıca tüm üyelerin müşterek ortak olduğu 8 adet küçük daire (B Tipi) ve 12 adet dükkân inşaatı yapıldığını, her üyeye normal büyük daire (A Tipi) ile 4 adet küçük daire (B tipi) tapularının verildiğini, geriye kalan 4adet küçük daire (B Tipi) ile 12 adet Dükkânın da hisseli olmak üzere üyelere tapularının verildiğini, davalı kooperatifin uhdesinde ... 1 parseldeki taşınır ve taşınmazların ortaklar pay defterinde kayıtlı olan ve Antalya 8. Noterliğince de tespit ve tasdiki ile sabit olan üyelerin ortak malı olarak kaldığını, davalı kooperatifin, yasa gereği, işletme kooperatifine çevrilmesi gerektiğinden, 25/06/2000 tarihinde yapılan, olağan genel kurulda görüşülmüş ve oy birliği ile ...konut yapı kooperatifi Aktif pasiflerinden olan ... ada 1 parsel sayılı arsa ile ... ada 2 parsel sayılı arsa ve ... ada 1 parsel üzerindeki taşınır taşınmazlar, tüm ortakları ile birlikte yeni kurulan ... ... Sitesi İsletme Kooperatifi'ne devredildiğini, yeni üyeler de dâhil olmak üzere her şey aynı, sadece isminin değişerek ... Sitesi İşletme Kooperatifi olduğunu, 28 Temmuz 2020 tarihinde ... 1. Noterliği yoluyla 28 Temmuz 2020 tarih ... numaralı ihtarname ile 3 adet ortaklığını, kooperatif yönetim kurulundan sorgulaması üzerine davalı tarafından kendisine iki ay sonra 30 Eylül 2020 tarihinde eksik imzalı olarak ortaklığının olmadığına dair tebligat geldiğini, Antalya 8. Noterliğinin 27/08/1999 tarih ... numara ile kıymetli defter mahiyetinde tasdikli, ortaklar pay defterinde 4, 12 ve ... ortaklık numarası ile kayıtlı 3 adet ortaklığının mevcut olduğunu, kendisinin ortaklıktan çıkma ve devir talebi olmadığını, işletme kooperatifindeki payları ve haklarının duruyor olması gerektiğini, ortaklıktan çıkma, çıkarılma, hisse devri veya yeni üye kaydının nasıl olacağının gerek TTK'da gerek Kooperatifler Kanununda gerekse işletme kooperatifi ana sözleşmesinde belirlendiğini, tüm yasalar düzenlemeler hilafına ... ... Sitesi İşletme Kooperatifindeki 4, 12 ve ... ortaklık numaralı ortaklıklarından çıkarılarak mağduriyetine sebep olunduğunu ileri sürerek, yönetimin önce kendilerini yasalara uymadan ortak kaydettiğini ve devamında yasalara uymadan yeni ortaklar kaydetttiklerini, ortaklar pay defterinde tahrifat ve usulsüz değişiklikler yapıldığını ve halen bu usulsüzlükler devam etmekte olup, kendisinin ve diğer gerçek ortakların mağduriyetine sebep olunduğunu beyanla, ... ... Sitesi işletme Kooperatifindeki ortaklık numaraları 4,12 ve ... olan ortaklıklarının, ortaklıktan çıkarılma kararının iptali ile yeniden adına geçirilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili mahkememize sunduğu 06/01/2021 tarihli cevap dilekçesinde özetle; davalı .... ... Sitesi İşletme Kooperatifi, 25.10.1989 tarihinde ... Ticaret Sicil Müdürlüğü'nün onayı ile ... Sicil numarasına tescillcnerek kurulduğunu, kooperatif üyelerinin ortak kararı ile Antalya İl Konyaaltı ilçesinde üyelerin ortak hisseleri olacak şekilde bir tarla satın alındığını ve tarla üzerine toplam ... dairenin bulunduğu bir site inşa edildiğini, davalı ... kooperatifine ait olan sitede toplamda ... adet daire bulunduğunu, ... dairenin mülk sahiplerinin, kooperatife ait olan 4 küçük daire ve 12 adet dükkanda ortak hisselere sahip olduklarını, kooperatife ait olan bu yerlerde bütün hissedarların payları bulunduğunu, 4 küçük daire ve 12 dükkandan alınan gelirler site yönetimi çerçevesinde kayıt altına alınarak sitenin peyzaj düzenlemeleri, sitenin elektrik, su vs ödemeleri sitede bulunan blokların tadilat-tamirat işlemleri kısaca sitenin giderleri için kullanıldığını, davacı da davalı ... kooperatifinde hisse sahibi olduğunu, bu dava açılmadan önce bu hususla ilgili olarak Antalya Cumhuriyet Başsavcılığına başvurduğunu, 23/06/2020 tarihinde savcılık tarafından kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiğini, davacı ...'in şikayeti üzerine işletme kooperatifinde bilirkişi incelemeleri yapıldığını, yönetimde yer alan şahısların savunmalarının alındığını, bilirkişi raporunda ...'in davalı kooperatifteki bütün paylarını Konyaaltı Tapu Müdürlüğünde ... isimli şahısa devrettiğinin anlaşıldığını, Savcılık kararından sonra davacı şahıs paylarını devrettiği kişiden sitede bulunan 1 payını geri aldığını, her ne kadar dava dilekçesinde ortaklıktan çıkarıldığını ve mağdur olduğunu dile getirse de böyle bir durum söz konusu olmadığını, davacının herhangi bir hak kaybı mevzu bahis olmadığını, 24.03.2020 tarihinde davalı ... kooperatifinin karar metni incelendiği takdirde sehven kooperatif ortaklıklarından silinmiş olan isimlerin yeniden ortaklık kayıtlarının yapıldığının görüleceğini beyanla, davanın reddine, yapılan yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin karşı tarafa bırakılmasını karar verilmesini istemiştir.
Taraflara duruşma günü bildirir davetiye çıkartıldığı, usulüne uygun tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne yazılan müzekkeremize yazılarak kooperatife ait sicil dosyası dosyamız arasına alınmıştır.
... Ticaret Sicil Müdürlüğü ve Antalya Ticaret Sicil Müdürlüğüne yazılan müzekkerimize verilen cevabi yazı dosyamız arasına alınmıştır.
Antalya C.Başsavcılığı'na yazına müzekkeremize verilen cevabi yazı dosyamız arasına alınmıştır.
Konyaaltı Tapu Müdürlüğü'ne yazılan müzekkerimize verilen cevabi yazı dosyamız arasına alınmıştır.
Mahkememiz yargılama sırasında ;
22/06/2021 tarihli oturum 2 nolu ara karar gereği dava dosyasının Ankara Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi'ne gönderilerek re'sen seçilecek kooperatif işlemlerinde uzman bilirkişiye tevdi ile davacının davalı kooperatifte hissesinin bulunup bulunmadığı, 4, 12 ve ... numaralı hisselere ilişin kooperatif üyeliğinin bulunup bulunmadığı ve dava tarihi itibari ile kooperatif üyeliğinin devam edip etmediği hususlarında mahkeme ve yargıtay denetimine elverişli rapor tanziminin istenmesine karar verilmiş, Ankara 12.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... Talimat sayılı dosyasına bilirkişi tarafından sunulan 13/01/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle; "1) Davacının davalı kooperatifin ortaklar pay defterinde 4, 12 ve ... ortaklık numarası ile kayıtlı 3 adet ortaklığının mevcut olduğunu ve bu ortaklıklarının ortaklık senetlerinin de elinde mevcut olduğunu ileri sürmüş ise de;
- İşletme Kooperatifine ait olan Ortaklar Pay Defterlerinde davacının kendisine ait olduğunu belirttiği (4) nolu ortaklığın ...'e, (12) nolu ortaklığın ...'e ve (...) nolu ortaklığın da ...'na ait olduğu tespit edilmiştir.
- Davacı tarafın sözünü ettiği ortaklık numaralarının ise, davalı site işletme kooperatifi tarafından devir alınmak suretiyle dağılan Yapı Kooperatifindeki ortaklık numaraları olduğu tespit edilmiştir. Haliyle de, konut inşaatlarını yapan yapı kooperatifini devralan davalı kooperatifinin ortak sayıları ve bunların ortaklık numaraları da dikkate alınarak ortaklık numaraları değişmiş olmaktadır. Örneğin, davacının davalı ... kooperatifinin 10 kurucu ortağından biri olmasından dolayı ilk ortaklık numarası 3 olmuş olup, davacı tarafın bu durumu bilmediği söylenemez. Kısacası, devredilerek dağılan Konut Yapı Kooperatifindeki aynı ortaklık numaralarının, devir alan davalı ... Kooperatifinde de aynı olması düşünülemez.
2) İşletme kooperatifinin Ortak Pay Defterleri ile Yönetim Kurulu Karar Defterlerine göre davacının davalı kooperatifin halen 3 ve ... nolu olmak üzere iki adet üyeliğinin bulunduğu sonucuna varılmıştır. Ancak, 3. bir ortaklık payından çıkarıldığına ilişkin herhangi bir kararın ve belgenin de olmadığı tespit edilmiştir.
3) İster yapı kooperatifi olsun, ister site işletme kooperatifi olsun ortağın kooperatif üyeliğinin bulunduğu taşınmazı 3. bir kişiye tapudan devri ile kooperatif ortaklığının devri ayrı ayrı sonuç doğuran işlemlerdir.
4) İncelenen yönetim kurulu karar defterlerinde davacının ortak yerlere ilişkin ortaklık payını devir ettiğine ilişkin kararlar bulunmadığı gibi, davalı taraf da davacının bu paylardan kaynaklı ortaklık paylarını devir ettiği iddiasında bulunmamış, varsa bunlarla ilgili devir dilekçesini dosyaya sunmamıştır.
5) Davacı taraf sahibi bulunduğu 3/... hisseden ibaren olan üç ayrı ortaklığını birine, ikisine veya üçüne isabet taşınmazları sattığı takdirde, her birinden ayrı ayrı kooperatif ortaklığından çıkarılması anasözleşmenin bir gereği olup, ara kararında geçtiği üzere, davacının üyeliğinin bulunduğu taşınmazları 3. kişilere tapu devrini yapması, kooperatiften çıkarılabilmesi için yeterli olabilecektir.
6) Davacı tarafın 20 yılı aşkın bir süre davalı kooperatifle iletişime geçmediği anlaşılmaktadır. Yerleşik içtihatlara göre; aidat yükümlülüğü bulunan bir kooperatifte ortağın uzun süre kooperatife uğramaması, aidat borcunun bulunup bulunmadığını takip etmemesi halinde üyeliğinin sona erdiğini, ortağın zımnen kabul ettiğinin, diğer anlatımla üyelik haklarından zımnen vazgeçtiğini benimsediğinin, eylemli olarak ortaklıktan çıkma iradesini yansıttığının kabulü gerekebilecektir..." sonuç ve kanaatine varıldığı belirtilmiştir.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE; Dava, kooperatif ortaklığından çıkarılma kararının iptali istemine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın, Kooperatif ortaklığından çıkarılma kararının iptali itemine ilişkin olduğu, davacı üye tarafından davalı kooperatifte 3 hissesinin bulunduğu ancak davalı kooperatifin usulsüz olarak kendisini kooperatif üyeliğinden çıkardığını, kooperatif üyeliğinin bulunduğu taşınmazların 3.kişiye tapudan devrinin kooperatif üyeliğinden çıkarılması için yeterli sebep olmadığını beyan ettiği görülmüştür.
Dava konusu somut olayda, davacının .... ... Sitesi İşletme Kooperatifi tarafından devir alınarak dağılan .... ... Yapı Kooperatifine ilişkin ortaklık senedine göre davacının ilk olarak 12/04/1986 tarihinde ortaklık başvurusunda bulunduğu ve 08/05/1986 tarihinde 4 nolu ortak olarak kabul edildiği, devamında 24/11/1994 tarihinde ... nolu ortak, 06/07/1996 tarihinde de 12 nolu ortak olarak yapı kooperatifine kabul edildiği görülmüştür. Davacının 27/08/1999 tarihinde tescil edilerek tüzel kişilik kazanan işletme kooperatifinin de kurucu ortakları arasında yer aldığı ve ilk yönetim kurulu üyelerinden olduğu anlaşılmıştır.
Davalı kooperatifin devir aldığı yapı kooperatifinin imza sirkülerine göre yöneticilerinin müracaatı üzerine yapılan kura çekiminde davacının 4 nolu ortaklık payını kura zabtına göre F Blok 24 nolu dairenin, 12 nolu ortaklık payını B Blok 5 nolu dairenin ve ... nolu ortaklık payına da B Blok 12 nolu dairenin isabet ettiği görülmüştür.
İşletme kooperatifine ait olan ortaklak pay defteri üzerinde yapılan incelemede: Davacının 4 nolu ortaklığının ...'e, 12 nolu ortaklığının ...'e ve ... nolu ortaklığında ...'na ait olduğu anlaşılmıştır.
Davacının belirttiği ortaklık numaralarının ise davalı site işletme kooperatifi tarafından devir alınmak suretiyle dağılan yapı kooperatifindeki ortaklık numaraları olduğu, birleşme sonucunda devralan davalı kooperatifin ortak sayıları ve bu ortaklığın numaraları da dikkate alınarak ortaklık numaralarının değiştiği, davacının davalı ... kooperatifinin on kurucu ortağından birisi olmasından dolayı ortaklık numarasının 3 olduğu anlaşılmıştır.
İşletme kooperatifinin ortaklık pay defteri ile yönetim kurulu karar defterine göre davacının davalı kooperatifin halen 3 ve ... nolu ortak haklarının bulunduğu, bunun dışında ortaklık payının bulunmadığı görülmüştür. Ancak üçüncü bir ortaklık payından çıkarıldığına ilişkinde belge olmadığı anlaşılmıştır.
Davacı ...'in konut yapı kooperatifi davalı kooperatifçe devir alınmadan önce, “diğer tahsisler-birleş.” den dolayı yapı kooperatifindeki 3 adet hissesi ve ortaklık payı olması sebebiyle kooperatifin müşterek taşınmazlarının (Ki, 4 adet küçük daire ile 12 adet dükkan olduğu anlaşılmaktadır) 29.08.1997 günlü, ... yevmiye no ile 3/... oranın- da hissesine malik olduğu, bu hisselerinin 1/... hissesini 09.01.2008 günlü ... yevmiye no ile ... isimli kişiye, kalan 2/... hissesini ise 15.09.2011 günlü ... yevmiye no ile ... isimli kişiye sattığı, böylece üzerinde taşınmaz hissesi kalmadığı, yönetim kurulunun 23.03.2012 günlü 2012/04 sayılı kararıyla ...'ın belirtilen konut ile dükkan ve daire hisselerinin 2/...'ünü ...'den satın aldığından bahisle tapularını ibraz ederek, 21.03.2012 tarihli dilekçesiyle ortaklık başvurusunun kabul edilerek, ... ortaklık numarası ile ortaklığa kabul edildiği, fakat davacının/satıcının ortaklık payını devir aldığına / devir edildiğine ilişkin kararda bir açıklama bulunmadığı, (Koopereratif anasözleşmesinin yukarıda sözü edilen 10. maddesine göre, devir alma suretiyle olmasa dahi, konut/taşınmaz sahibi olunmakla da doğrudan ortak olunabilmektedir) ...'ın da vefatı üzerine 29.11.2016 günlü ... yevmiye no ile 1/... hissesinin ...'a 1/... hissesinin ise ...'a intikal ettiği; davacı ...'in sonrasında “satış” tan dolayı 09.03.2020 günlü ... yevmiye no ile de ... isimli şahıstan 1/... oranında hisse satın aldığı tespit olunmuştur.
İster yapı kooperatifi olsun, ister site işletme kooperatifi olsun ortağın kooperatif üyeliğinin bulunduğu taşınmazı 3. bir kişiye tapudan devri ile kooperatif ortaklığının devri ayrı ayrı sonuç doğuran işlemlerdir.
Kooperatife ait karar defterlerinde davacının 3. Kişilere tapu devri suretiyle satışını yaptığı, hissesine isabet eden ortaklık payını da devrettiğine ilişkin de herhangi bir karar bulunmamaktadır.
Konut yapı kooperatiflerinde konutunu satan ortakların istifa etmedikleri sürece kooperatif ve ortaklığından çıkarılmaları mümkün olmamakla birlikte işletme kooperatiflerinde durum farklıdır. İşletme kooperatiflerinde ana sözleşmenin 10. Maddesine göre ortaklık şartlarından biride site dahilinde konut maliki, oturma hakkı sahibi, genel hizmet tesislerinden birinin maliki veya kiracısı olmak gerekir. Ana sözleşmenin 14. Maddesinde de 10 madde de yazılı ortaklık şartlarını kaybedenlerin yönetim kurulu kararı ile ortaklıktan çıkartılacağı hükme bağlanmıştır. Davacı tarafın dağılan konut yapı kooperatifinde edinip de davalı ... kooperatifinin faaliyet alanı içerisinde bulunan taşınmazlarını satmakla ortaklık sıfatı doğal olarak sona ermemekte, bunun için yönetim kurulu kararının alınıp davacı tarafa tebliği gerekmektedir.
İncelenen Yönetim Kurulu Karar defterinde; davacının ortak yerlere ilişkin ortaklık payının devir ettiğine ilişkin karar bulunmadığı gibi davalı taraf da davacının bu paylardan kaynaklı ortaklık paylarını devir ettiği iddiasında bulunmamıştır. Davacı taraf 20 yılı aşkın bir süre davalı kooperatifle iletişime geçmemiştir.
Yerleşik Yargıtay içtihatlarına göre aidat yükümlülüğü bulunan bir kooperatifte ortağın uzun süre kooperatife uğramaması, aidat borcunun bulunup bulunmadığını takip etmemesi halinde üyeliğinin sona erdiğini, ortağın zımnen kabul ettiğini, üyelik haklarından zımnen vazgeçtiğini benimsediğinin eylemli olarak ortaklıktan çıkma iradesini yansıttığı kabul edilmekle birlikte davacının ortaklıktan çıkarılmasına ilişkin karar bulunmamakla açılan davanın reddine karar vermek gerekmiş, açıklanan gerekçelerle aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda anlaşılacağı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar kanunu uyarınca alınması gerekli 80,70 TL harçtan peşin olarak alınan 54,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 26,30 TL harcın davacıdan tahsili ile HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
3-Davalı kendini vekil ile temsil ettiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap edilen 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya VERİLMESİNE,
4-Davacı tarafından yapılan dava ilk masrafı ve yargılama giderlerinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
5-Kullanılmayan gider avansının kalan kısmının karar kesinleştiğinden istek aranmaksızın davacıya İADESİNE,
Dair; davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 6100 Sayılı Kanunun 345.maddesi gereğince 2 hafta içerisinde ilgili İstinaf Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 21/06/2022
Başkan ...
¸E- İmzalı
Üye ...
¸E- İmzalı
Üye ...
¸E- İmzalı
Katip ...
¸E- İmzalı
