10. Hukuk Dairesi 2018/7211 E. , 2019/6177 K.
"İçtihat Metni"Bölge Adliye
Mahkemesi : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
Dava, 20.06.1986 tarihinde 1 gün çalıştığının tespiti ile sigorta başlangıç tarihinin ise 18 yaşını doldurduğu 10.02.1988 olarak tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı 20.06.1986 tarihinde 1 gün çalıştığının tespiti ile sigorta başlangıç tarihinin ise 18 yaşını doldurduğu 10.02.1988 olarak tespitini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum, hak düşürücü sürenin geçtiği, davacının o tarihte 16 yaşında olduğu, fer"i müdahil olmaları gerektiği, davacının iddia ettiği tarihler arasında çalıştığını gösterir belgelerin tespit edilemediği, Kurum kayıtlarının esas olduğu, davacının bunun aksini aynı değerdeki yazılı belgelerle ispatlayabileceği, bu tür hizmet tespiti davalarının kamu düzenini ilgilendirdiğinden davanın hiç kuşkuya yer bırakmayacak şekilde ispatlanması gerektiği savunmasıyla davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Davacının davasının KABULÜNE, Davacı ..."un sigorta giriş tarihi olan 20/06/1986 tarihinde 4/a kapsamında (1) gün süreyle asgari ücret karşılığı sigortalı işçi olarak çalıştığının tespitine, davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 18 yaşını doldurduğu 10/02/1988 tarihi olduğunun tespitine, karar vermiştir.
B-BAM KARARI
Denizli 4. İş Mahkemesi tarafından verilen 08.02.2018 tarih, 2016/384 Esas ve 2018/79 Karar sayılı kararına yönelik davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353"üncü maddesinin 1"inci fıkrasının (b) bendinin 1"inci alt bendi uyarınca esastan reddine, karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili, toplanan deliller ışığında dava ispatlanamadığından davanın reddi gerekirken kabulüne karar verilmiş olmasının usul ve yasaya uygun olmadığını, dosyada delil olarak talimat ile 2 tanık dinlenildiği, davacı tarafça bildirilen bu tanıkların konuya ilişkin ifadelerinin eksik alındığı, tanıkların 1986 yılını bu kadar net hatırlıyor olmasının da kuşku verici olduğu, Kurum aleyhine verilen kabul kararının taraflarınca kabulünün mümkün olmadığı belirtilerek kararın bozulması talep edilmiştir
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
506 sayılı Kanunun 108. maddesi gereğince sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesine ilişkin açılan her dava, sigortalılığın saptanması istemini de içerdiğinden, aynı Kanunun 79/10 maddesi kapsamında bir günlük çalışmanın belirlenmesi davasıdır. Bu nedenle hizmet tespiti davalarındaki kanıtlama yöntem ve ilkeleri benimsenip uygulanmalı, başka bir anlatımla, sigortalılıktan söz edilebilmesi için, çalışmanın varlığı, hizmet tespiti davaları yönünden kabul edilen yöntem ve ilkelere uygun biçimde saptanmalıdır.
Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinde; davacı hakkında, ...unvanlı, ... sicil sayılı dosyada işlem gören, karo imalatı iş yerinden, 20.06.1986 günü çalışmaya başladığı yönünde hakkında düzenlenen işe giriş bildirgesinin davalı Kuruma verilmesine karşın, anılan tarihte herhangi bir sigortalılık bildirimi ve adına prim ödemesi gerçekleştirilmediği anlaşılmakla, anılan işverenliğe ait 1986/01-02-03 dönemlerine ait dönem bordrolarının bulunmadığı, 1987/01-02 dönemlerine ait bordrolarda sadece davacı ile davacı tanığı olarak dinlenen ...’a ait sigortalı bildirimlerin olduğu görülmektedir.
Kamu düzenine ilişkin eldeki davada re"sen araştırma ilkesi uygulandığı gözetilerek, talep döneminde, dava dışı iş yeri ile aynı yörede komşu veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler emniyet araştırması ve kurumdan sorulmak sureliyle saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak, elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi"nin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 17/09/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.