MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ-TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali-tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;


-KARAR-


Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali-tescil isteğine ilişkindir.
Davacı, mirasbırakan babasının davaya konu 4 parça taşınmazdaki paylarını ölünceye kadar bakım koşuluya davalı oğluna temlik ettiğini, işlemin mirastan mal kaçırma amacıyla yapıldığını ileri sürerek tapu iptali-tescile karar verilmesini istemiştir.
Davalı, bakım görevini yerine getirdiğini, temlikin muvazaalı olmadığını belirtip davanın reddini savunmuştur.
Getirtilen kayıt ve belgelerden, davaya konu 21 parsel (2600 m. tarla) sayılı taşınmazın 1/2 payı, 221 parsel (1420 m2. tarla) sayılı taşınmazın 1/2 payı, 222 parsel (6200 m2. tarla) sayılı taşınmazın 1/3 payı ve 492 parsel (705 m2. arsa - üzerinde 114 m2. ev ve 67 m2. ardiye binası mevcut) sayılı taşınmazın 1/4 payı mirasbırakan adına kayıtlı iken; mirasbırakanın bu taşınmazlardaki paylarının tamamını 21.03.1996 tarihli resmi akitte davalı oğlu ...t"e "ölünceye kadar bakım şartıyla" temlik ettiği görülmektedir.
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda, mirasbırakanın mal kaçırma amacı bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Ne var ki, mahkemenin hükme yeterli bir araştırma yaptığını söyleyebilme olanağı yoktur.
Bilindiği üzere, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun (TBK) 611. maddesine göre ölünceye kadar bakıp gözetme sözleşmesi, taraflarına karşılıklı hak ve borçlar yükleyen bir akittir (818 s. Borçlar Kanununun (BK) m. 511). Başka bir anlatımla ivazlı sözleşme türlerindendir. Bu sözleşme ile bakım alacaklısı, sözleşme konusu malın mülkiyetini bakım borçlusuna geçirme; bakım borçlusu da bakım alacaklısına yasanın öngördüğü anlamda ölünceye kadar bakıp gözetme yükümlülüğü altına girer. (TBK m. 614 (BK) m. 514)).
Hemen belirtmek gerekir ki, bakıp gözetme koşulu ile yapılan temliki işlemin geçerliliği için sözleşmenin düzenlendiği tarihte bakım alacaklısının özel bakım gereksinimi içerisinde bulunması zorunlu değildir. Bu gereksinmenin sözleşmeden sonra doğması ya da alacaklının ölümüne kadar çok kısa bir süre sürmüş bulunması da sözleşmenin geçerliliğine etkili olamaz.
Kural olarak, bu tür sözleşmeye dayalı bir temlikin de muvazaa ile illetli olduğunun ileri sürülmesi her zaman mümkündür. En sade anlatımla muvazaa, irade ile beyan arasında kasten yaratılan aykırılık olarak tanımlanabilir. Böyle bir iddia karşısında, asıl olan tarafların akitteki gerçek ve müşterek amaçlarının saptanmasıdır. (TBK m. 19 (BK m. 18)). Şayet bakım alacaklısının temliki işlemde bakıp gözetilme koşulunun değil de, bir başka amacı gerçekleştirme iradesini taşıdığı belirlenirse (örneğin mirasçılarından mal kaçırma düşüncesinde ise), bu takdirde akdin ivazlı (bedel karşılığı) olduğundan söz edilemez; akitte bağış amacının üstün tutulduğu sonucuna varılır. Bu halde de Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu"nun 1.4.1974 gün ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı olayda, uygulama yeri bulur.
Miras bırakanın, ölünceye kadar bakıp gözetme karşılığı yaptığı temlikin muvazaa ile illetli olup olmadığının belirlenebilmesi için de, sözleşme tarihinde murisin yaşı, fiziki ve genel sağlık durumu, aile koşulları ve ilişkileri, elinde bulunan mal varlığının miktarı, temlik edilen malın, tüm mamelekine oranı, bunun makul karşılanabilecek bir sınırda kalıp kalmadığı gibi bilgi ve olguların göz önünde tutulması gerekir.
Somut olayda, mirasbırakanın dava konusu taşınmazları dışında başkaca taşınmaz mal ve haklarının bulunup bulunmadığı kayden araştırılmamıştır.
Hal böyle olunca, taraflardan da sorulmak suretiyle mirasbırakanın dava konusu taşınmazları dışındaki tüm mal ve haklarının araştırılması, bulunduğunun saptanması halinde kayıtlarının dosyaya getirtilerek değerlerinin belirlenmesi; ondan sonra, dava konusu taşınmazlardaki temlike konu payların tüm mameleke oranının makul karşılanabilecek bir sınırda kalıp kalmadığının tartışılması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ile yetinilerek yazılı biçimde hüküm kurulması doğru değildir.
Davacının temyiz itirazı açıklanan nedenden ötürü yerindedir. Kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun geçici 3. maddesi yollamasıyla) 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 22.11.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.