Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, fiili çalışmaya dayalı olmadığı gerekçesi ile iptal edilen sigortalılık döneminde davalı ... ve bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleri için yersiz olarak yapılan sağlık harcamasının ve geçici iş göremezlik ödeneğinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne; Davacı SGK"nın sağlık harcaması olarak talep ettiği 16.263,08 TL"nin tahsilinin reddine, Geçici İş göremezlik ödeneği olarak talep edilen 1.767,35 TL"nşin davalılar ... ve ..."ten müştereken ve müteselsilen tahsiline, davalılar ..., ... ve ..."e karşı açılan davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum vekili ile davalılardan ... tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerekçelere göre sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Mahkemece, ... Mirasçılarından davalılardan ..., ..., ... yönünden mirası reddetmeleri nedeni ile davacının talebi ret edilmiş ise de, yine ... mirasçılarından davalı ...’in de, Sarıoğlan Sulh Hukuk Mahkemesinin 29.12.2014 günlü 2014/425 Esas, 2014/460 Karar sayılı kararı kapsamında, mirası kayıtsız şartsız reddettiği ve hükmün 06.02.2015 tarihinde kesinleştiği anlaşılmakla, mirası ret nedeniyle dava konusu borç tutarından sorumlu olmayacağı dikkate alındığında, yerel Mahkemece davalı ... yönünden davanın kabulüne karar verilmiş olması isabetsiz olmuştur.
3-Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinde, davalı ..."nun, diğer davalıların murisi ..."a ait, 1091521 sicil sayılı dosyada işlem gören iş yerinden bildirilen, 2012/07 ayında 12 günlük, 2012/08-09-10-11. aylarına ilişkin tam gün üzerinden bildirilen sigortalı çalışmaları ile dava dışı Abdulkadir Kösemez"e ait, 1085558 sicil sayılı dosyada işlem gören işverenlikte, 01.03.2013 -30.03.2013 tarihleri arasında geçen çalışmalarının, 31.03.2013 tarihli, 2013/MİP-57 sayılı Sosyal Güvenlik Denetmen Raporuna istinaden fiili olmadığı gerekçesiyle iptal edildiği, sahte sigortalılık nedeniyle kurumun zarara uğratıldığından bahisle, bu dönemlere ait yersiz yapılan 16.263,08 TL sağlık harcaması ve 1.767,35 TL Geçici İş Göremezlik Ödeneğinden oluşan toplam 18.030,43 TL tutarın, ödeme ve sarf tarihlerinden itibaren işlemiş faiziyle 5510 sayılı Kanunun 96. maddesi gereğince yasal faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilinin talep edildiği anlaşılmaktadır.
Sahte sigortalılığa dayanan davalar hizmet tespiti içerikli olmakla, davanın yasal dayanağını oluşturan 5510 sayılı Yasa’nın 86. maddesinde bu tür hizmet tespiti davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında resmi belge ve yazılı delillerin bulunması sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması halinde somut bilgilere dayanması inandırıcı olmaları koşuluyla bordro tanıkları veya iş ilişkisini bilen komşu işyeri çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen diğer tanıklarla dahi sonuca gitmek mümkündür. Bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunlu olup mahkemece, tarafların sunduğu deliller ile yetinilmemeli, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri esas alınarak kendiliğinden araştırma ilkesi benimsenmeli, sigortalılığın kabulü ve hüküm altına alınabilmesi için hizmet akdinin ve eylemli çalışmanın varlığı ortaya konulmalıdır.
Yukarıda anlatılanlar nazarında mahkemece, öncelikle, davalı sigortalı ..."nun, davalı ... ait işverenlik nezdinde iptal edilen çalışma süreleri ile bu dönemde yapıldığı belirtilen tedavi masraflarının tarih ve tutarları gözetilmek suretiyle, sigortalılık süresinde fiili ve gerçek çalışma olgusu, hizmet tespiti davası gibi araştırma yapılmalı, söz konusu işyerinden sigortalılığı iptal edilmeyen ve ihtilaflı dönemde bordrolu hizmeti bulunan sigortalıların beyanlarına başvurulmalı, sahte sigortalılığa ilişkin ceza dava dosyası getirtilip o dosyadaki tanık beyanları irdelenmeli, çelişki oluşması durumunda ilgili tanıkların beyanlarına başvurulmalı, Kurum denetmen raporunda beyanlarına başvurulan tanıklar dinlenilerek uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir. Fiili çalışmanın tespit edilememesi halinde ise; 5510 sayılı Kanunun geçici 45"nci maddesi kapsamında irdeleme yapılarak karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı Kurum vekilinin ve davalı ...’in bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ..."e iadesine, 17.09.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.