1. Hukuk Dairesi 2015/14480 E. , 2018/14844 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TENKİS
Taraflar arasında görülen tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ... "ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, tenkis isteğine ilişkindir.
Davacılar, ortak mirasbırakanları ...’ın bedelini ödemek suretiyle satın aldığı dava konusu 194 ada 2 parsel sayılı taşınmazın ( 4 dükkanlı kargir bina ) ¼ payını ikinci eşinden olma davalı oğlu ... adına tescil ettirdiğini, davalının temlik tarihinde alım gücü bulunmadığı gibi esnaflık yapan murisin terekesinden hiç bir şey çıkmadığını, muris tarafından davalıya gizli bağış yapıldığını ileri sürerek, saklı payları oranında tenkise karar verilmesini istemişlerdir.
Davalı, dava konusu taşınmazdaki çekişmeli payı bedelini bizzat vererek satın aldığını, mirasbırakanın temlik tarihinde alım gücü bulunmadığını, gizli bağış iddiasının doğru olmadığını bildirip, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile her bir davacı için 73.797,05 TL olmak üzere toplam 221.391,15 TL’nin davalıdan alınarak davacılara verilmesine karar verilmiştir.
Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve özellikle, muris ...’ın bedelini ödemek suretiyle satın aldığı dava konusu 194 ada 2 parsel sayılı taşınmazın ( 4 dükkanlı kargir bina ) ¼ payını ikinci eşinden olma davalı oğlu ... adına tescil ettirdiği, murisin saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla hareket ettiği ( TMK 565/4. maddesi ) iddiasının kanıtlandığı gözetilerek tenkise karar verilmesinde kural olarak bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Davalı vekilinin bu yöne ilişkin temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddine.
Davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince;
Hükme esas alınan 09.02.2015 tarihli tenkis raporunun ( ve dayanak 21.07.2014 tarihli bilirkişi kurul raporu ) doğru olduğunu söyleyebilme olanağı yoktur.
Şöyle ki, davacılar, ortak mirasbırakanları ...’ın gerçekte bedelini bizzat ödeyip, üçüncü kişiden satın aldığı çekişmeli taşınmazdaki ¼ payı saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla tapu siciline yarar sağlamak istediği davalı adına kaydettirdiği iddiasında bulunmuşlar, davalı ise bu iddiayı kabul etmemiştir.
Mahkemece, davalıya kazandırıldığı iddia olunan payın murisin ölüm tarihindeki değeri keşif neticesinde 21.07.2014 tarihli bilirkişi kurul raporu ile belirlenmiş, belirlenen bu değer üzerinden yapılan tenkis hesabı ile ( 09.02.2015 tarihli rapor ) davacıların saklı paylarının ihlal edildiği gerekçesiyle tenkis isteğinin kabulü yoluna gidilmiştir.
Ne var ki, gizli bağış iddiası olduğundan, murisin davalıya para bağışladığı gözetilerek bağışlanan bu paranın murisin ölüm tarihinde ulaşacağı miktarın denkleştirici adalet ilkesi uyarınca tespit edilmesi ve tespit edilen bu değer üzerinden tenkis hesabının yapılması gerekmektedir.
Öte yandan, davacılar tarafından davalıya kazandırıldığı iddia olunan payın akitte gösterilen bedelden daha yüksek bir bedel ödenerek temlik alındığı hususu ispatlanamadığından akitte gösterilen satış bedelinin dikkate alınması ve murisin ölüm tarihine güncellenmesi gerekmektedir.
Hal böyle olunca, yukarıda açıklandığı üzere aksi ispat edilemediğinden 15.10.1993 tarih ve 4135 yevmiye no’lu akitte davalı ...’in ¼ payı 100.000.000 ETL’ye edindiği gözetilerek, 100.000.000 ETL’nin murisin ölüm tarihinde ulaşacağı miktarın denkleştirici adalet ilkesi uyarınca tespit edilmesi, tespit edilen miktar üzerinden tenkis raporunun alınması, sabit tenkis oranının saptanması ve hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
Davalı vekilinin yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan harcın temyiz edene geri verilmesine, 22.11.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
