10. Hukuk Dairesi 2018/5688 E. , 2019/6159 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Asıl dava, aksine Kurum işleminin iptali ile kesilen ölüm aylığının kesildiği tarihten itibaren yeniden bağlanması ile Kuruma karşı borçlu olmadığının tespiti, birleşen dava ise, yersiz alındığı iddiası ile ödenen aylıkların istirdadı için yapılan takipte davalının itirazının iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilamında belirtilen şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı-karşı davada davalı ... avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı).
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Prof. Dr. Baki Kuru, Usuli Müktesep Hak (Usule İlişkin Kazanılmış Hak) Dr. A. Recai Seçkin’e Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No. 351 Ankara, 1974, sayfa 395 vd.)
Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur. (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK)
Eldeki davada, mahkemece verilen 17.11.2016 günlü hüküm, özetle; Davacı-karşı davada davalı ...’nun temyiz itirazlarının reddi ile somut uyuşmazlıkta, asıl ve birleşen dava mevcut olmasına rağmen birleşen dava hakkında olumlu ya da olumsuz bir hüküm kurulmaması” nedeniyle bozulmuş ve mahkemece bozma ilamına uyulmuş ise de; davacı karşı davada davalı ...’nun davasının reddine dair karar verilmiş iken, davalı-karşı davaada davacı Kurumun açtığı ve birleştirildiği anlaşılan itirazın iptali ve icra inkar tazminatı istemine ilişkin dava hakkında olumlu veya olumsuz bir karar verilmemesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı/karşı davada davalı avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları nazara alınmalı ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı/karşı davada davalı"ya iadesine, 17.09.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.
