(Kapatılan)16. Hukuk Dairesi 2018/4817 E. , 2021/2367 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., kesinleşmiş mahkeme ilamına, satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, Buharkent İlçesi Feslek Mahallesi çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmazın bir bölümünün adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece, usule ilişkin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 05.05.2014 tarihli teknik bilirkişisinin krokisinde (A) harfi ile belirtilip kırmızı renkle boyalı olarak gösterilen 111,00 metrekare alanın davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davacının taşınmaz bölümündeki hakkını ispatladığı gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Davacı ..., çekişmeli taşınmaz bölümünü ...’ndan 15.05.1970 tarihinde açık artırma yolu ile satın aldığını, Kuyucak Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 1983/523 Esas, 1985/37 Karar sayılı kararı ile bu bölümün adına tesciline karar verilip, ... bu kararın kesinleştiğini, ancak Mahkeme dosyasına ve kararın eki krokiye ulaşılamadığı gibi bu kararın tapuya tescil de edilmediğini ileri sürerek, temyize konu taşınmaz bölümünün adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece, davacının dayandığı dava dosyası ile kararın eki krokinin dosyaya celbi için müzekkereler yazılmakla birlikte, dosyanın akıbeti hususunda yeterli sonuca ulaşılamadığı halde başkaca araştırma yapılmamış, bu kapsamda özellikle Kuyucak Asliye Hukuk Mahkemesi’nin kapatılması üzerine Mahkeme arşivinin hangi Mahkeme’ye devredildiği belirlenmemiş ve arşivin devredildiği Mahkeme’den araştırma yapılarak dosyanın ya da karar kartonundan kesinleşmiş karar örneği ile karara ekli krokinin celbi sağlanarak bir değerlendirme yapılmamış, diğer taraftan, mahkemenin zilyetlik hukuki nedenine dayalı kabulü yönünden de yeterli araştırma yapılmamış, bu kapsamda taşınmazın niteliği ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklinin belirlenebilmesi bakımından ... ve inşaat mühendisi bilirkişilerden rapor alınmamış, ayrıca davalı tarafın dayandığı men"i müdahale ve kal dosyası da karar yerinde tartışılıp değerlendirilmemiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; Mahkemece öncelikle, Kuyucak Asliye Hukuk Mahkemesi arşivinin hangi Mahkemeye devredildiği ilgili yerlerden sorulup saptanılmalı, Kuyucak Asliye Hukuk Mahkemesi arşivinin devredildiği Mahkeme belirlendikten sonra bu mahkemeden davacının dayandığı Kuyucak Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 1983/523 Esas, 1985/37 Karar sayılı dosya aslı, bulunamaması halinde ise karar eki kroki gerekçeli karara eklenmiş olabileceğinden karar kartonundan araştırma yapılması istenilerek gerekçeli karar ve eki kroki dosyaya celbedilmeli, bulunamamaları halinde bu husus tutanakla tevsik edilmeli, bundan sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, ... ve inşaat mühendisi bilirkişi ile fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, bu keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın öncesinin ne olduğu, kadim yol olup olmadığı, kim tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı ve taşınmaz üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri arasında doğabilecek çelişkilerin gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle yöntemince giderilmesine çalışılmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri, komşu taşınmazların kadastro tutanakları ve varsa dayanaklarını oluşturan kayıtlarla denetlenmeli; ... mühendisi bilirkişiden, dava konusu taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını içerir; inşaat mühendisi bilirkişiden ise dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan bina ve muhdesatların yaşlarını ve niteliklerini bildirir şekilde somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisine, keşfi takibe ve bilirkişi sözlerini denetlemeye elverişli ve özellikle bulunması halinde davacının dayandığı karar eki krokinin kadastro paftası ile çakıştırılmış durumunu gösterir şekilde krokili rapor düzenlettirilmeli, bundan sonra davalı tarafın dayandığı men"i müdahale dosyası da karar yerinde tartışılıp değerlendirilmek sureti ile sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden Belediye"ye iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 11.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.