MAHKEMESİ : Keşan 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 18/12/2013
NUMARASI : 2012/109-2013/499


Davacılar, murisinin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davacılar ile davalılardan C....Nak. Ve Toprak Ltd. Şti. vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R


1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici nedenlere ve temyiz nedenlerine göre davacılar vekilinin tüm, davalı C.... Madencilik Ltd.Şti. vekilinin ise aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, 14.08.2005 tarihinde geçirdiği iş kazasında vefat eden sigortalının anne, baba ve kardeşlerinin maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemlerine ilişkindir.
Mahkemece, davacı anne G...için 40.980,00TL maddi-8.000,00 TL manevi, davacı baba Sabri için 8.000,00 TL manevi, davacı kardeşleri için ayrı ayrı 3.000,00"er TL manevi tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
Dosya kapsamından, Mahkemece verilen 16.06.2010 tarihli kararın davacılar ve davalılardan C.... Madencilik Ltd Şti vekillerinin temyizi üzerine Dairemizin 09.04.2012 tarih 2010/11001 Esas-2012/5456 Karar numaralı ilamı ile bozulduğu, anılan bozma ilamı sonunda “bozmanın niteliğine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının ilerde incelenmesine” hükmünün yer aldığı, davacılar vekilinin 16.06.2010 tarihli ilk kararı temyiz için sunduğu dilekçesinde yalnızca manevi tazminatların miktarlarına yönelik açık temyizinin bulunup maddi tazminat davası bakımından açıkça temyizine konu ettiği bir hususun bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Hukuk Muhakemeleri Kanununda “usuli kazanılmış hak” kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin yada tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Hemen belirtelim ki; bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay
-bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince de, sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı).
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması veya hükmün onanması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleştiği gibi onama kararı ile de mahkeme hükmü kesinleşir. Bozma kararına uymakla yada onama ile kesinleşen hususlarda mahkeme yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Kazanılmış haklar Hukuk Devleti kavramının temelini oluşturan en önemli unsurlardandır. Kazanılmış hakları ortadan kaldırıcı nitelikte sonuçlara yol açan yorumlar Anayasanın 2.maddesinde açıklanan “Türkiye Cumhuriyeti sosyal bir hukuk devletidir” hükmüne aykırılık oluşturacağı gibi toplumsal kararlılığı, hukuksal güvenceyi ortadan kaldırır, belirsizlik ortamına neden olur ve kabul edilemez.
Öte yandan 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 176. ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olan ıslah müessesesi, mahkemeye yöneltilmesi gereken tek taraflı ve açık bir irade beyanı ile tarafların dilekçelerinde belirttikleri vakıaları, dava konusunu veya talep sonucunu değiştirebilmesi imkânını sağlamaktadır. İki taraf da duruşmada hazır iseler ıslah sözlü olarak yapılabilir. Usule ilişkin işlemlerin tamamen ya da kısmen ıslahı mümkündür. Ancak, her iki durumda da usulüne uygun açılmış bir davanın bulunması şarttır. Başka bir anlatımla ıslah, açılmış bir davada taraflarca yapılmış usule ilişkin işlemlere yönelik olarak yapılmalıdır. Bu bağlamda, yargılaması devam eden bir dava içinde ıslah ile ikinci bir talepte bulunma olanağı bulunmamaktadır. Davacı isterse dava dilekçesini tamamen ıslah ederek dava konusunu değiştirebilirse de, yeni dava konusu önceki dava konusunun yerine geçer ve yine tek bir dava söz konusu olur. Ancak,aynı yasanın 177. Maddesine göre ıslahın tahkikatın bitimine kadar yapılacağının düzenlemesi karşısın da Yargıtay’ın bozma kararından sonra ıslah yapılamayacağı ortadadır. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 4.2.1948 gün 1944/10 E. 1948/3 K. Sayılı kararı da bu yöndedir.
Bunun yanında karar tarihinde geçerli olan A.A.Ü.T."ye göre manevi tazminat davalarının kısmen reddi durumunda ayrı bir kalem olarak davacılar için kararlaştırılanı geçmemek üzere vekille temsil olunan davalı yararına vekalet ücretine hükmetmek gerekir.
Bu açıklamalar sonrasında somut olayda, Mahkemece davacı anne lehine 6.845,90TL maddi tazminatın hüküm altına alındığı 16.06.2010 tarihli ilk kararın temyiz nedenleri arasında maddi tazminatın miktarına dair açık bir davacı yan temyizinin bulunmamasına göre bu noktada davalı C.... Madencilik Ltd.Şti.yararına oluşan usuli kazanılmış hak durumu dikkate alınmaksızın 18.12.2013 tarihli ikinci kararda davacı anne G... yararına ilk kararda hüküm altına alınandan daha fazla maddi tazminata karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Kaldı ki yukarıda da açıklandığı üzere bozma kararından sonra ıslah yapılamayacağı ortadadır. Bunun yanında manevi tazminat davalarının kısmen reddine karar verilmesine ve davalı Cabbar Madencilik Ltd.Şti."nin kendisini işbu davada vekille temsil ettirmesine rağmen bu davalı yararına vekalet ücretinin hüküm altına alınmaması da ayrıca hatalı olmuştur.
O halde, davalı C....Madencilik Ltd.Şti. vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm yukarıda açıklanan nedenlerle bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılardan Cabbarmadencilik Nak. Ve Toprak Ltd. Şti."ne iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edenlerden davacılara yükletilmesine, 26.01.2015 gününde oy birliğiyle karar verildi.