15. Hukuk Dairesi 2012/3320 E. , 2012/6454 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili gelmedi. Davalı vekili Avukat... geldi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan davalı avukatı dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, fiyat farkı, imalât, işçilik, malzeme ve nakliye bedelleri ile manevi tazminatın tahsili istemleriyle açılmış, mahkemece manevi tazminat isteminin reddine, ıslah da dikkate alınarak alacak isteminin kısmen kabulüne karar verilmiş, karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı yüklenici şirketin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davalı iş sahibi idarenin temyiz itirazlarına gelince; taraflar arasında 04.02.2002 tarihinde ... Köyünün içme suyu inşaatı ile ilgili sözleşme imzalanmıştır. Sözleşmenin 2/F maddesine göre ... İşleri Genel Şartnamesi sözleşme eki olarak kabul edilmiştir. Sözleşme konusu iş nedeniyle 8 adet hakediş düzenlenmiştir. Bu hakedişlerden ilk 7 tanesine karşı herhangi bir itiraz ileri sürülmemiştir. 8 numaralı hakedişi davacı yüklenici şirket temsilcisi “ileride doğacak yasal haklarını alma kaydıyla” imzalamıştır. Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi"nin 39. maddesinde ara hakedişlere itiraz şekli düzenlenmiştir. Bu maddeye göre itirazın ekli dilekçeyle yapılması ve hakedişin itiraz kaydıyla imzalanması zorunludur. Dosyada bulunan 8 numaralı hakedişe itiraz dilekçesi eklenmediğinden yüklenici tarafından bu hakedişe geçerli şekilde itiraz edildiği kabul edilemez. Bu nedenle tüm hakedişler itirazsız olarak kesinleştiğinden, davacı yüklenici şirketi bağlayıcı nitelik kazanmıştır.
Davacı yüklenici şirket, hakedişe girmeyen ve bedelini tahsil edemediği imalâtı varsa, bunların bedelini Borçlar Kanunu"nun 410 ve devamı maddeleri gereğince işin yapıldığı yıl mahalli rayiçlere göre iş sahibinden isteyebilir. Kontrol Mühendisi ... dosyaya giren “8 Hakediş Durum Raporu” başlıklı yazısında, ... borunun 137 metrelik kısmı ile PVC boru fersiyatının kesin hesapta ödeneceğini bildirmiştir. Ayrıca davalı iş sahibi
idare kanal genişliği 60 cm olduğu halde ilk 5 hakedişte bunun 40 cm olarak hakedişe girip ödendiğini kabul etmiştir. Yukarıda belirtilen bu işlerin hakedişlere girmediği, bu şekilde sabit olduğuna göre bunların bedellerinin ayrıca yüklenici şirkete ödenmesi gerekir.
Davacı yüklenici şirket hakedişlerden tahsil etmediği alacakları olduğunu da iddia etmiştir. Dosyada bulunan ve itirazsız kesinleşen 8 adet hakedişten ödenmeyen iş bedeli varsa, davacı yüklenici şirket ödenmeyen hakediş bedellerinin tahsili isteminde haklıdır.
Mahkemece yargılama sırasında alınan bilirkişi raporları çelişkili olduğu gibi, mahkemece karara dayanak yapılan 21.02.2007 hakim havalesi bulunan bilirkişi raporuna göre davacı yüklenici alacağının nasıl hesaplandığı da anlaşılamamıştır. Raporlar arasındaki çelişki üzerinde durulmadan ve denetime elverişli olmayan bilirkişi raporuna dayanılarak hüküm kurulması doğru olmamıştır.
Yapılacak iş, gerekirse yerinde keşif yapılarak, konunun uzmanı inşaat mühendisi, makine mühendisi ve mali müşavirden oluşturulacak bilirkişi kurulundan rapor alınarak, bilirkişi kurulu raporları arasındaki çelişkinin giderilmesinden, davacı yüklenici şirketin kesinleşen 8 adet hakediş nedeniyle ödenmeyen iş bedeli varsa miktarının açık şekilde belirlenmesinden, yukarıda açıklanan işlerin sözleşme dışı iş olarak kabul edilmesinden, bunun dışında yüklenici tarafından yapılıp hakedişe girmeyen iş varsa bunların açık şekilde fazla iş sayılma nedenleri ile açıklanmasından, fazla işlerin bedellerinin yapıldığı yıl mahalli rayiçlerine göre hesaplanmasından, ödenmeyen hakedişlere girmeyen iş bedellerinin gösterilmesinden, sonucuna göre değerlendirme yapılıp hüküm oluşturulmasından ibarettir.
Kararın bu nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacı yüklenici şirketin temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle kararın davalı idare yararına BOZULMASINA, 900,00 TL vekâlet ücretinin davacı şirketten alınarak, Yargıtay"daki duruşmada vekille temsil olunan davalı idareye verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya, fazla alınan temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, 15.10.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.