MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA

Taraflar arasında görülen davada ... . Asliye Ticaret Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 14/06/2016 tarih ve 2014/1204-2016/510 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş olduğu anlaşılmakla, duruşma için belirlenen 20.11.2018 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davacı vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili şirketin malik/donatanı bulunduğu ... Oylum gemisinin davalıya 24/11/2002 tarihinde düzenlenen ""tekne sigorta poliçesiyle"" sigortalı olduğunu, sigorta bedelinin 600.000 USD olarak kararlaştırıldığını bu bedelin mutabakatlı değer olduğunu, sigorta süresi içinde sigortalı geminin 20/12/2002 tarihinde ... - ... limanı açığında ... isimli gemiyle çatıştığını, çatma nedeniyle oluşan hasara ilişkin ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2003/200 Değişik iş dosyasında tespit yaptırdığını, geçici tamir tutarı da dahil olmak üzere 66.155 USD"lik hasar tespit edildiğini ancak gemideki hasarların sadece bundan ibaret olmadığını, hasarın tam olarak belirlenmesi için kuru havuza alınması ve üzerinde her yönüyle inceleme yapılmasının gerektiğini, ... gemisinin daha sonra 110.000 USD karşılığında ... dışına satıldığını, gemiyi satın alan yeni malikin gemiyi kuru havuza çıkartarak esaslı şekilde tamir yaptırdığını, bu kapsamda harcanan tamir bedelinin yaklaşık 400.000 USD olduğunu, yapılan tamirlerin tamamının çatma hasarlarına ilişkin olmadığını, çatma nedeniyle oluşan hasarlar için yapılan tamiratın en az 250.000 USD olduğunu, davalı şirketin poliçe kapsamında 50.000 USD muafiyeti bulunmasına göre bu muafiyet miktarı düşüldükten sonra kalan 200.000 USD"nin ödenmediğini ayrıca yine davalı sigortanın 50.000 USD muafiyet karşılığı olarak müvekkilinden aldığı 30/06/2005 keşideli ... Şubesi muhataplı çeki de iade etmediğini ileri sürerek, muafiyet bedelinin düşülmesinden sonra kalan 200.000 USD"nin hasar tarihinden itibaren faiziyle davalıdan tahsiline, 50.000 USD"lik çek yönünden bu çekin bedelsizliği nedeniyle iptaline ve müvekkiline iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, talep edilen miktarın fahiş olduğunu, davacıyla yapılan sigortanın geminin kullanılmamasından doğan kullanım kaybına ilişkin zararları içermediğini, gemide çatma sonrasında meydana gelen tamirlerin geçici tamir olmayıp nihai tamir niteliğinde olduğunu, davacının ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nde yaptırdığı tespite süresinde itiraz edildiğini, teminat mektubu karşılığı alınan çekin tesliminin mümkün olmadığını bildirerek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece uyulan bozma ilamı doğrultusunda, gemilerin denize elverişli halde bulundurulması yükümlülüğünün donatanlarına ait olduğu, donatanların bu yükümlülüklerinin sınıflama kuruluşları tarafından denetlendiğini ve belgelendirildiğini, gemiye bayrağını verdiğini ve onu siciline tescil etmiş olan bayrak devletlerinin de sınıflandırma kuruluşlarının düzenlediği belgeye istinaden o geminin denize elverişli halde bulunduğunu/denize elverişliliğini koruduğunu bildiğini, ... gemisinin de bu doğrultuda ... isimli klas kuruluşuna kayıtlı bulunduğundan bu kuruluş tarafından düzenlenmiş olan sertifikalar kapsamında geminin hasar onarımı sonrasında yeniden denize elverişli hale geldiğinin tartışmasız olduğunu, her ne kadar ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2009/199 D.iş ve 2003/200 D.iş dosyalarından alınan bilirkişi raporlarında, geminin karinasından çekilen fotoğraflarda ezilmeler bulunduğunun tespit edildiği belirtilerek 15.450,00 USD ve 42.600,00 USD tutarlarında onarım masrafı gerektiği yönünde görüş bildirilmiş ise de, klas kuruluş tarafından ... Limanında yapılan onarımların kalıcı onarım olduklarının belirtilmiş olması, geminin tarifi yapılan bölgelerinin dışında başka bir bölgesinde de hasar olabileceği yönünde klas raporu ve kayıtlarında ve keza ... Ltd.Şti tarafından düzenlenen eksper raporunda herhangi bir kayıt bulunmamasının yanı sıra sigortalı teknenin çatışma nedeni ile kuru havuza girme zorunluluğunun doğrduğuna ilişkin bir tespite yer verilmemiş olması ve ayrıca ... gemisinin ... gemisi ile çatıştığı bölgenin su kesiminin hayli üzerinde olması sebebi ile bu çatışmanın geminin su altında kalan bölgesinde bir hasara yol açmasının mümkün olamayacağı, dolayısı ile geminin havuzlanması ihtiyacı bulunmadığı hususları birlikte değerlendirildiğinde Haifa-İsrail"de yapılan onarımların .../... çatışması nedeni ile ... gemisinde meydana gelen hasarın giderilmesi için yapılmış ve yeterli bulunan onarım olduğunun kabul edilmesi gerekeceği sonucuna varıldığı, yine onarımın davacı donatana maliyetinin ise 13.909,33 USD mertebesinde olmasının makul olduğu, davalı sigortacı tarafından çatmayı takiben gemi üzerinde cebri icra işlemlerinin önüne geçilmesi amacı ile 165.000,00 USD tutarında teminat mektubu verildiği ve kontrgaranti olarak davacı tarafından 50.000,00 USD bedelli çek verildiğini, davalı sigortacı tarafından 01/07/2009 tarihinde teminat mektubunu elinde bulunduran ... 86.250,00 TL tutarında ödeme yapıldığı ve ödemeyi takiben icra takibi yoluna başvurulduğu, davacının zararının 13.909,33 USD olarak tespit edilmiş olduğundan 50.000,00 USD tutarlı çekin iptalinin söz konusu olmayacağı, ancak çekin geçerliliğini sürdürmesi faraziyesinde davacı sigortacının muafiyet sınırından istifade edebileceği, öte yandan davalı sigortacının çeki takibe koymak sureti ile muafiyetten yararlandığına göre 13.909,33 USD tutarındaki zararı karşılamasının icap edeceği, sonuç olarak davacının uğradığı zararın 13.909,33 USD olduğu ve bu zararın davalı tarafından karşılanması gerektiği, davacı tarafından verilen çekin hukuki varlığını sürdürmesi gerektiği gerekçesi ile davacının hasar bedeli tazminine ilişkin davasının kısmen kabulü ile, 13.909,33 USD"nin dava tarihinden itibaren 3095 sayılı 4/a maddesi gereğince uygulanacak faiz oranı ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin davacı taleplerinin reddine karar verilmiştir.
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekili ile davalı vekilinin aşağıda yazılı bent dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Dava, çatma nedeniyle davacının donatanı bulunduğu gemide meydana gelen hasar bedelinin davacı gemisinin tekne sigorta poliçesini düzenleyen davalı sigorta şirketinden tahsili, 3. kişinin gemisinde meydana gelen zararı karşılamak için sigorta poliçesindeki muafiyeti devre dışı bırakmak üzere davacı tarafından davalıya verilen 50.000 USD tutarındaki çek yönünden davacının borçlu olmadığının tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece 13.909.33 USD hasar bedelinin davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine ve karar tarihindeki kur üzerinden davalıdan karar ve ilam harcı tahsiline hükmedilmiştir. Oysa, gerek Hukuk Genel Kurulunun 1993/13-41 Esas 1993/145 Karar sayı ve 07.04.1993 tarihli kararında vurgulandığı ve gerekse Dairemizce de istikrarlı bir şekilde kabul edildiği üzere, yabancı para borcu ile ilgili alacaklarda talep edilen yabancı paranın dava tarihindeki efektif döviz kuru karşılığı Türk Lirası üzerinden, karar tarihindeki tarifeye göre nisbi karar ve ilam harcının hesaplanması gerekmektedir. Bu ilkeye aykırı şekilde yabancı paranın karar tarihindeki efektif döviz kuru karşılığı Türk Lirası üzerinden karar ve ilam harcına hükmedilmesi doğru değil, bozmayı gerektirmekte ise de bu yanılgının giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı HMK geçici 3/2 maddesi delaletiyle 1086 sayılı HUMK 438/7 maddesi gereğince kararın düzeltilerek onanması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekili ile davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenle taraf vekillerinin temyiz isteminin kabulü ile hüküm fıkrasının 2 ve 3 nolu bentlerinin hükümden çıkarılarak 2 nolu bent olarak "Alınması gerekli 1.325.00 TL nisbi karar ve ilam harcı yargılama sırasında toplam 4.783.98 TL olarak tahsil edildiğinden yeniden harç alınmasına yer olmadığına, davacı tarafından fazla ödenen 3.458.98 TL harcın istek halinde davacıya iadesine", 3 nolu bent olarak da "Davacı tarafından yatırılan 1.325.00 TL harcın davalıdan alınıp davacıya verilmesine" ibarelerinin eklenmesi suretiyle kararın DÜZELTİLEREK ONANMASINA, ödedikleri peşin temyiz harcının istekleri halinde taraflara iadesine, 22/11/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.