(Kapatılan)16. Hukuk Dairesi 2018/3444 E. , 2021/2360 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; " Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde bozma gereklerinin tam olarak yerine getirilmediği, bozma ilamında belirtilen tescil dosyasının mahkemesinden getirtilmediği, keşifte davacı tarafın dayandığı tapu kaydının yöntemince uygulanıp kaydın kapsamının belirlenmediği, ayrıca fen bilirkişisinden tapu kaydının sınırları krokisinde işaretlettirilmiş şekilde rapor da alınmadığı açıklanarak, sözü edilen tescil dosyasının mahkemesinden getirtilerek dosya arasına konulması, mahallinde yapılacak keşifte dayanılan kayıt ve belgelerin teknik, yerel bilirkişi ve tanıklar aracılığıyla zemine uygulanması, kayıt ve belgelerin dava konusu taşınmazı kapsayıp kapsamadığı üzerinde durulması, uygulanan kayıt ve belgelerin teknik bilirkişiye haritası üzerinde işaretlettirilmesi, ayrıca davacının dava dilekçesinde yönlerini belirttiği yerin, delil olarak dayandığı 02.06.1972 tarih 4 sıra numaralı tapudan farklı olarak 02.06.1972 tarihli ve 6 nolu tapu kaydının sınırlarını teşkil ettiği ve bu kaydın kadastro sırasında dava dışı 109 ada 11, 12 ve 13 parsel sayılı taşınmazlara revizyon gördüğü, yine 02.06.1972 tarih 4 sıra numaralı kaydın ise kadastro sırasında 214 ada 5 parsel sayılı taşınmaza revizyon gördüğü hususlarının dikkate alınarak tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre bir karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli 214 ada 6 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davacı tarafın dayandığı 02.06.1972 tarih ve 6 sıra numaralı tapu kaydının kadastro sırasında dava dışı Kırım Mahallesi çalışma alanında bulunan 109 ada 11, 12 ve 13 nolu parsellere revizyon gördüğü ve hudutları itibariyle dava konusu taşınmazı kapsamadığı, ancak mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarına göre taşınmazın 40 yılı aşkın süredir nizasız, fasılasız ve malik sıfatıyla davacının zilyetliğinde bulunduğu gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Davacı dava dilekçesinde, 02.06.1972 tarih 4 sıra numaralı tapu kaydına dayanmakla birlikte, sınırları itibari ile sözünü ettiği tapu kaydının 02.06.1972 tarih ve 6 sıra numaralı tapu kaydı olduğu anlaşılmakta olup, dosya kapsamına göre her iki tapu kaydının da dava konusu taşınmaza uymadığı doğru olarak belirlenmiştir. Ne var ki, Mahkemece, tapu kayıtlarının uymaması halinde yöntemince zilyetlik araştırması yapılması gereğine değinilen önceki tarihli bozma ilamının gerekleri yerine getirilmemiş, bu kapsamda
... mühendisi bilirkişi raporları taşınmazın öncesinin ne olduğunu, imar ve ihyaya konu edilip edilmediğini ve ne zamandan beri tarım arazisi vasfıyla kullanıldığını belirleme yönünden yetersiz ve soyut belirlemelerden ibaret olduğu halde, sözü edilen hususları ihtiva eder şekilde ... mühendisi bilirkişi kurulundan rapor alınması gerektiği düşünülmediği gibi, bir arazinin niteliğini ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olduğu halde hava fotoğraflarından da yararlanılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmaza ait temin edilebilen en eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle buradan elde edilen verilere göre tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere ait en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirilerek dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisi, üç kişilik ... mühendisi bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, davaya konu taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, öncesi itibariyle imar ve ihyaya konu edilecek yerlerden olması halinde imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, dinlenen mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; ... mühendisi bilirkişi kurulundan, önceki tarihli bilirkişi raporları da irdelenmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmazın üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmazın imar-ihyaya konu olup olmadığını ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi belirtir şekilde, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını içerir, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişinden, yukarıda belirtilen hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi suretiyle, taşınmazın sınırlarını, önceki ve şimdiki niteliğini, taşınmaz üzerinde zilyetlik mevcut ise bu zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı, sözü edilen raporda çekişmeli taşınmazın uydu fotoğrafları üzerindeki konumu gösterilmeli; fen bilirkişisine ise, keşfi takibe ve bilirkişi ve tanık sözlerini denetlemeye elverişli ayrıntılı ve gerekçeli rapor ve kroki düzenlettirilmeli; bu yolla davacı yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiğinin anlaşılması halinde 3402 sayılı Kadastro Yasası"nın 14. maddesi uyarınca aynı çalışma alanı içerisinde belgesiz zilyetliğe dayalı olarak bir kimsenin sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar taşınmaz mal iktisap edebileceği gözönünde bulundurulmalı ve bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler gözetilmeksizin, eksik araştırma ve incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 11.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.