....

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı da....ın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalı ....Kooperatifi temsilcileri ve süresi içinde davalı ... Nolu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacılar vekili, müvekkillerinin 2008 yılından beri davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi"nin ortağı olduklarını, 2008 ve 2009 yıllarında yapılan genel kurul toplantılarına katıldıklarını, bugüne kadar aidatları eksiksiz yatırdıklarını, Bostaniçi-.... arasında toplu yolcu taşımacılığı için .... Valiliği İl Trafik Komisyonu"nca ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi"ne 28 adet araç tahsis edildiğini, anılan kooperatif tarafından müvekkilleri dışında tüm ortaklarına Y belgesi alındığını, tüm girişimlere rağmen kooperatifin müvekkillerine Y belgesi alınmasında duyarsız kaldığını, dilekçelerine cevap dahi verilmediğini, .... Valiliği İl Trafik Komisyonu"na üç kez yazılı olarak başvurulduğu halde sonuç alınamadığını, ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi tarafından müvekkillerine Y belgesi alınmamasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, hiçbir haklı ve geçerli dayanağı bulunmadığını, Yargıtay kararlarında, kendisine konut tahsis etmeyen kooperatife karşı ortağın, konut tahsisi veya buna mukabil tazminat isteyebileceğinin belirtildiğini, bu kararlardan yola çıkarak, müvekillerine kooperatiflerce Y belgesi alınması, mümkün olmaması halinde, minibüs hattının piyasa rayicinin tazminat olarak ödenmesi gerektiğini, Bostaniçi-.... arası toplu taşımacılık yapan üç kooperatifin kendi aralarında anlaşarak, Y belgesi alınamayan 7 kişinin kooperatiflere dağıtıldığını, müvekkillerinin de davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi"ne düştüğünü, bu kooperatifin müvekkillerine Y belgesi almayı taahhüt ettiği halde almadığını, bu nedenle taahhütlerini yerine getirmeyen ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi"nin de davalı olarak gösterildiğini ileri sürerek, davalı kooperatiflerce müvekkillerine Y belgesi alınmasına, bunun mümkün olmaması halinde, minibüs hattının piyasa rayicinin araştırılarak, bu miktarın tazminat olarak ödenmesine, bu miktardan fazlaya ilişkin hakları saklı kalarak şimdilik 10.000,00 TL tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatif temsilcileri, da....ın yasal süresi içinde açılmadığını, davacıların üyeliğinin kooperatifin 29.07.2009 tarihli yönetim kurulu kararı ile sona erdirildiğini, anılan yönetim kurulu kararının, davacıların 28 ve 29 no"lu kooperatife üye olmak istemeleri üzerine alındığını, o tarihte alınan kararın davacılara bildirildiğini, tüm üyelere Y belgesi alındığı iddiasının doğru olmadığını, İl Trafik Komisyonunun Y belgesi verilecek üye sayısını her bir kooperatif için 28 ile sınırlandırdığını, 28 üye için Y belgesi alınabildiğini, belge anılamayan üyeler bulunduğunu, davacılara Y belgesi alma yükümlülüğünün ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi"ne
.../...

S.2.
ait olduğunu, bu nedenle temsilcisi bulundukları kooperatif aleyhine dava açılmasının yasal dayanağının bulunmadığını savunarak, da....ın reddini istemişlerdir.
Davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatif temsilcisi, davacıları tanımadıklarını,bu kişilerin hiçbir zaman kooperatif ortağı olmadığını, Y belgesinin yalnızca üyelere alınabildiğini, bu nedenle davacılara Y belgesi almalarının mümkün olmadığını savunarak, da....ın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi"nin zamanaşımı def"inin davacılara herhangi bir tebligat yapılmamış olması nedeniyle dikkate alınmadığı, anılan kooperatif tarafından protokol hakkında davacılara ve diğer üyelere herhangi bir tebligat yapılmadığı gibi, kooperatifin karar defterinde de bu yönde bir karar alınmadığının belirlendiği, davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi"nin anasözleşmesinin 14. maddesinde ortaklıktan çıkarılma hususunun düzenlendiği, davacılara, ortaklıktan çıkarma kararı tebliğ edilmediği gibi, bu hususta alınan kararın diğer üyelere de tebliğ edilmediği, çıkarma kararının kesinleşmediği, ortakların, ortaklık hak ve yükümlülüklerinin çıkarma kararı kesinleşinceye kadar devam edeceği, davacıların ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi"ne üye oldukları, ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi"ne üye olmadıkları, davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi"nin davacılar adına Y belgesi almadığı,davacıların ortaklıktan çıkarma işleminin kooperatif anasözleşmesine uygun olmaması nedeniyle haksız olduğu, çıkarılma işlemi henüz kesinleşmediğinden davacıların üyelere tanınan hakları kullanmaya devam etmeleri gerektiği, davacıların hat bedeli olarak talep edilen 10.000,00 TL"yi davalılardan talep etme hakkına sahip oldukları gerekçesiyle, da....ın kabulü ile 10.000,00 TL"nin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine, davacıların fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulmasına karar verilmiştir.
Kararı, davalı ... Nolu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi vekili ile davalı ... Nolu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi temsilcileri temyiz etmiştir.
Davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi temsilcileri tarafından 12.07.2013 havale tarihli dilekçeyle temyiz isteminde bulunulmuş, Dairemizin 30.09.2013 tarihli geri çevirme kararıyla, davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi temsilcileri tarafından verilen 12.07.2013 tarihli temyiz dilekçesinin hakim tarafından aynı tarihte havale edildiği ancak, temyiz dilekçesinin süresinde kaydedilip kaydedilmediği, kaydedilmişse hangi tarihte kaydedildiği hususunda dosyada bilgi ve belgeye rastlanmadığı, anılan temyiz dilekçesinin 03.04.2012 tarihinde yürürlüğe giren Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yönetmeliği"nin 18 ve 48. maddeleri hükümleri uyarınca süresinde temyiz kaydının yapılıp yapılmadığı ve sonrasında temyiz harcının yatırılıp yatırılmadığının araştırılarak, süresinde temyiz kaydı yapılmamışsa buna ilişkin belgenin ya da tutanağın eklenmesi; temyiz dilekçesinin hakime havale ettirilmesi sonrasında mahkeme kalemince, dilekçenin kaleme geç tevdi edildiği belgelendirilmişse, temyiz isteminin süre yönünden reddine karar verilmesi, bu husus belgelendirilmemişse dilekçenin süresinde kaydının yapıldığının kabul edilmesi ve temyiz harcı yatırılmışsa makbuzunun eklenmesi; temyiz dilekçesinin davacılar vekiline tebliğ edilip, temyize cevap süresinin beklenmesi, yatırılmamış ise herbir davacı hakkında hüküm verilmesi nedeniyle iki ayrı temyiz başvuru harcı ve iki ayrı temyiz harcı yatırılması için HMUK"nın 434/3. maddesi uyarınca davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifine muhtıra çıkarılması, sonucuna göre gerektiğinde dosyanın temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderilmesi ya da aynı hüküm uyarınca mahkemece bir karar verilmesi istenmiştir.
Mahkemece, Dairemizin geri çevirme kararı üzerine 16.12.2013 tarihli ek kararla, davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi yetkililerinin temyiz talebinin süresinde yapılmadığı gerekçesiyle, temyiz istemin reddine karar verilerek dosya Dairemize gönderilmiştir.Ek kararın, ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi"nin adresinde yetkili .../...

S.3.
olduğu belirtilen Bedrettin Taş isimli şahıs imzasına tebliğ edildiğinin anlaşılması üzerine Dairemizin 23.06.2014 tarihli ikinci geri çevirme kararı ile dosyadaki Ticaret Sicil Müdürlüğü yazısından davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi"ni 25.05.2013 tarihinden itibaren 1 yıl süreyle Abdurrahman Bayram ve ..."un müştereken temsile yetkili olduklarının anlaşıldığı, 16.12.2013 tarihi ek kararı tebliğ alan Bedrettin Taş"ın kooperatif yetkililerinden olmadığı gibi, yetkililerin işyerinde bulunup bulunmadığı ve tebligatı alan Bedrettin Taş"ın çalışan olup olmadığı da açıklanmadığından ek kararın tebliğinin usulüne uygun olduğu söylenemeyeceğinden, mahkemece, ek kararın davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi tüzel kişiliği adına tebliğe çıkarılması, Tebligat Kanunu"nun 12 ve 13. maddeleri ile Tebligat Kanunu"nun Uygulanmasına Dair Yönetmelik"in 20 ve 21. madde hükümleri uyarınca kooperatifi temsile yetkili kişilerin ya da koşulları oluştuğunda memur veya müstahdemlerinden birine kooperatif adına tebliğ ile işlemeye başlayan temyiz süresinin beklenmesi, hükmü süresinde temyiz etmeleri halinde kimlik tespiti de yapılarak, her iki davacı hakkında hüküm verildiğinden ek karar ve asıl karara yönelik davalı tarafça iki ayrı temyiz başvuru harcı ve iki ayrı temyiz harcı yatırılması, harcın yatırılmaması durumunda HUMK"nın 434/3 maddesince bir karar verilmesi ve temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderilmesi istenmiştir.
Geri çevirme kararı üzerine mahkemece, ek karar davalı 29 no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi tüzel kişiliği adına tebliğe çıkarılmış, dosya temyiz incelemesi yapılmak üzere yeniden Dairemize gönderilmiştir. Ek kararı tebliğ alan ..."un tebliğ tarihi itibariyle bir yıllık temsil süresinin dolduğunun görülmesi üzerine Dairemizin 20.10.2014 tarihli geri çevirme kararı ile, dosyadaki Ticaret Sicil Müdürlüğü yazısından, davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi"ni 25.05.2013 tarihinden itibaren 1 yıl süreyle Abdurrahman Bayram ve ..."un müştereken temsile yetkili oldukları, mahkeme ek kararını tebliğ alan ..."un, tebliğ tarihi itibariyle davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi"ni temsil için belirlenen bir yıllık süre dolduğundan, anılan kişinin ek kararın tebliği tarihi itibariyle davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi yetkilisi olup olmadığı hususunda tereddüte düşüldüğü, ilgili Ticaret Sicil Memurluğundan, davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi"nin Ticaret Sicilinde kayıtlı adresi ile temsile yetkili temsilcilerinin isimleri ve yetkilerinin kapsamı sorularak, ek kararı davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi adına tebliğ alan ..."un en son temsile yetkili kişilerden olduğunun bildirilmesi halinde işlem yapılmadan, başka şahısların yetkili olarak bildirilmesi halinde, ek kararın davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi tüzel kişiliği adına tebliğe çıkarılması, Tebligat Kanunu"nun 12 ve 13. maddeleri ile Tebligat Kanunu"nun Uygulanmasına Dair Yönetmelik"in 20 ve 21. madde hükümleri uyarınca kooperatifi temsile yetkili kişilerin ya da koşulları oluştuğunda memur veya müstahdemlerinden birine kooperatif adına tebliğ ile işlemeye başlayan temyiz süresinin beklenmesi, hükmü süresinde temyiz etmeleri halinde kimlik tespiti de yapılarak, her iki davacı hakkında hüküm verildiğinden ek karar ve asıl karara yönelik davalı tarafça iki ayrı temyiz başvuru harcı ve iki ayrı temyiz harcı yatırılması, harcın yatırılmaması durumunda HUMK"nın 434/3 maddesince bir karar verilmesi ve temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderilmesi istenmiştir.
Mahkemece, geri çevirme kararı üzerine ilgili Ticaret Memurluğundan anılan davalı kooperatifi en son temsile yetkili kişiler sorulmuş, ek kararı tebliğ alan ..."un 25.05.2014-25.05.2016 tarihleri arasında kooperatif yönetim kurulu başkan yardımcısı olduğunun bildirilmesi üzerine dosya işlem yapılmadan iade edilmiştir.
Davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi"nin temyiz isteminin süreden reddine ilişkin 16.12.2013 tarihli ek kararın temsilcilerden birine usulüne uygun tebliğine rağmen temyiz edilmemiş olduğu anlaşılmış ve davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine geçilmiştir.
.../...

S.4.
Davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi vekilinin temyiz itirazlarına gelince;
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Dava, davacılara davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi tarafından Y belgesi alınmaması sebebiyle Y belgesi alınması, mümkün olmaz ise hattın piyasa rayicinden şimdilik 10.000,00 TL tazminatın davalılardan tahsili istemine ilişkin olup, mahkemece tazminata hükmedilmiştir. Davacılar, belge verilmesi istemine yönelik olarak kararı temyiz etmememiş olup, karar tazminata ilişkin olarak anılan davalı kooperatif vekilince temyiz edilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 266/1. (1086 sayılı HUMK"nın m. 275.) maddesi "Mahkeme, çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir" hükmünü içermektedir. Aynı Kanun"un 282. (1086 Sayılı HUMK’nın m. 286.) maddesinde belirtilen bilirkişinin oy ve görüşünün hakimi bağlamayacağı ve hakimin bilirkişi raporunu serbestçe takdir edeceği hükmü, HMK"nın 281. (HUMK"nın m. 283.) madde hükmü uyarınca bilirkişi raporunu yeter derecede kanaat verici bulmazsa bilirkişiden ek rapor ya da sözlü açıklama alabileceği veya yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırabileceği şeklinde anlaşılmalıdır.
Mahkemece, .... Şoförler ve Otomobilciler Odası Başkanlığı"na yazılan müzekkere ile ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi güzergâhında çalışan bir hattın rayiç değerinin sorulması üzerine, bir hattın rayiç bedeli olmadığı, ancak, üyeler arasında 400.000,00 TL bedelle satıldığı bildirilmiştir. Kendisinden rapor alınan bilirkişi Mali Müşavir olup, uyuşmazlığın niteliği açısından uzmanlığı yeterli değildir. Mahkemece, davacıların Y belgesi koşullarını haiz olup olmamadıkları araştırılmadığı gibi, bu belge ile ilgili rayiç bedel araştırması da yapılmamıştır.
Bu durumda mahkemece, taşıyıcılar kooperatifi ile ilgili kooperatif uygulamaları konusunda uzman bilirkişi veya bilirkişi kurulu seçilip, davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi"nin defter, kayıt ve belgeleri ile kooperatifin genel kurul kararlarına uygun olarak oluşmuş ve yerleşmiş uygulaması incelendikten sonra, Y belgesi sahibi olmak için hangi koşulların gerektiği, davacıların bu koşullara sahip olup olmadıkları, Y belgesi olmadan hatta çalışma yapılıp yapılamayacağı, Y belgesinin rayiç değeri olup olmadığı, herhangi bir rayiç değeri bulunmamakta ise Y belgesine sahip olmanın ortaklara ne gibi ve ne miktarda getirisi olduğu, kendilerine bu belge verilmeyen davacıların zararının nasıl ve ne miktarda oluştuğu, bu zararın hattın piyasa değeri kadar mı, yoksa Y belgesinin sağladığı getiri kadar mı olduğu, üyelerin hattın kooperatifçe üyelere kiralanan kullanım hakkına mı, yoksa mülkiyetine mi sahip oldukları hususlarında ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli rapor alınıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, uzmanlığı ve raporu yeteri derecede kanaat verici nitelikte bulunmayan bilirkişinin bu hususları aydınlatmayan yetersiz görüşü hükme esas alınarak, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı ... no"lu Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 16.02.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. Başkan