22. Hukuk Dairesi 2018/7136 E. , 2018/11407 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : YETKİ TESPİTİNE İTİRAZ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davalı sendikanın toplu iş sözleşmesi yapma yetkisinin bulunmadığını, sendikanın kurulu bulunduğu işkolunda çalışan tüm işçilerin % 1"inin üyesi olup olmadığının öncelikle belirlenmesi gerektiğini, tespit konusu işyerinin müvekkiline ait olmayıp, Fırat Üniversitesi Rektörlüğüne ait olduğunu ve tespitin üniversite aleyhine yapılması gerektiğini, ayrıca 6552 sayılı Kanun ile getirilen düzenlemeye göre yetki tespitinin kamu işveren sendikalarına yöneltilmesi gerektiğini ileri sürerek ..."nın 11074 sayılı yetki tespitinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalılar temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Toplu iş sözleşmesi yetkisi, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir. (GÜNAY, Cevdet İlhan...Hukuku Yeni İş Yasaları, ..., 2013, s. 942.)
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun “Yetki” başlıklı 41. maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.”
6356 sayılı Kanun"un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” başlıklı 42. maddesine göre ise “Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister. İşveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren de Bakanlığa başvurarak yetkili işçi sendikasının tespitini isteyebilir. Bakanlık, kayıtlarına göre başvuru tarihi itibarıyla bir işçi sendikasının yetkili olduğunu tespit ettiğinde, başvuruyu, işyeri veya işletmedeki işçi ve üye sayısını, o işkolunda kurulu işçi sendikaları ile taraf olacak işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene altı iş günü içinde bildirir. İşçi sendikasının yetki şartlarına sahip olmadığının ya da işyerinde yetki şartlarına sahip bir işçi sendikasının bulunmadığının tespiti hâlinde, bu bilgiler sadece başvuruyu yapan tarafa bildirilir. Sigortalılığın başlangıcı ile sona ermesine ilişkin bildirimlerden yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılmayanlar, yetkili işçi sendikasının tespitinde dikkate alınmaz…”
Yine aynı Kanun"un “Yetki İtirazı” başlıklı 43. maddesine göre de, “Kendilerine 42 nci madde uyarınca gönderilen tespit yazısını alan işçi veya işveren sendikaları veya sendika üyesi olmayan işveren; taraflardan birinin veya her ikisinin yetki şartlarına sahip olmadığı veya kendisinin bu şartları taşıdığı yolundaki itirazını, nedenlerini de göstererek yazının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren altı iş günü içinde mahkemeye yapabilir. İtiraz dilekçesi görevli makama kayıt ettirildikten sonra mahkemeye verilir. Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin yüzde üçünden daha az üyesi bulunan işçi sendikası, yetki itirazında bulunamaz. İtiraz dilekçesinde veya ekinde somut delillerin yer almaması hâlinde itiraz incelenmeksizin reddedilir. İşçi ve üye sayılarının tespitinde maddi hata ve süreye ilişkin itirazları mahkeme altı iş günü içinde duruşma yapmaksızın kesin olarak karara bağlar. Bunların dışındaki itirazlar için mahkeme, duruşma yaparak karar verir ve karar temyiz edildiği takdirde Yargıtay tarafından on...gün içinde kesin olarak karara bağlanır. 42 nci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca kendisine yetki şartlarına sahip olmadığı bildirilen işçi sendikası, altı iş günü içinde yetkili olup olmadığının tespiti için dava açabilir. Mahkeme açılan davayı o işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde üçünü üye kaydeden işçi sendikaları ile işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene de bildirir. Mahkeme davayı iki ay içinde sonuçlandırır. İtiraz, karar kesinleşinceye kadar yetki işlemlerini durdurur.”
Bu genel açıklamalar ışığında temyiz itirazlarının değerlendirilmesi gerekmektedir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, mahkemece hizmet alım sözleşmesinin süresinin bittiği gerekçesiyle konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yönünde hüküm tesis edilmiş ise de, yetki süreci sonunda toplu iş sözleşmesinin geriye etkili ve başvuru tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde bağıtlanabileceği gözetildiğinde davanın konusuz kalmadığı açıktır. Bu itibarla, mahkeme kararında yer alan gerekçe isabetsiz olduğundan işin esasının incelenmesi gerekmektedir.
İnceleme konusu davada, ..."nın 29.05.2015 tarih ve 11074 sayılı yetki tespitine göre, Fırat Üniversitesi Hastanesinde alt işveren sıfatıyla faaliyet gösteren davacı şirkete ait işyerinde davalı sendikanın yasanın aradığı gerekli çoğunluğu sağladığı tespit edilmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, dava dilekçesinde yer alan itirazların hiçbirisi çoğunluk tespitinin iptalini gerektirir nitelikte olmadığı gibi, bu nitelikte kanıtlanan herhangi bir somut gerekçe de bulunmamaktadır. Bu cümleden olarak, mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
Belirtilen sebeplerle, 6356 sayılı Kanun"un 43. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda belirtilen sebeplerle;
1-Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davanın REDDİNE,
3-Karar tarihi itibariyle alınması gerekli olan 35,90 TL karar ve ilam harcının davacıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
4-Davalılar yargılamada kendilerini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte olan tarifeye göre 2.180,00 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınıp davalılara verilmesine,
5-Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalılardan Sağlık İşçileri Sendikasının yaptığı 34,50 TL yargılama gideri ve davalılardan Bakanlığın yaptığı 76,50 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile ilgili davalılara ödenmesine,
6-Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, kesin olarak 10.05.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.