MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Davacı, Almanya"da sigorta başlangıç tarihinin Türkiye"de hizmet başlangıcı olarak kabul edilmesine ve borçlanma işleminin 4/1-a kapsamında geçerli olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
Dava, davacının Almanya"da rant sigortasına girdiği tarihin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabulü ve 5510 sayılı Kanun"un 4/1-(a) bendi kapsamında borçlanma hakkı bulunduğunun, borçlanma talebinin talep tarihindeki prim ödeme tutarı üzerinden geçerli olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, davacının Türk vatandaşlığını kaybettiği 15/12/2009 tarihine kadar Türk vatandaşı iken yurt dışında geçen çalışma sürelerinin ve bu sürelerin öncesinde ve sonrasında ,arasında 1 yıla kadar boşta geçen sürelerin 3201 SY uyarınca borçlanma hakkı olduğunun tespitine,davacının ...sigortasına giriş tarihinin Türkiye"de sigortalılık başlangıcı kabul edilmesi isteminin reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, 20.11.1971 doğumlu davacının çıkma izni almak suretiyle 15.12.2009 tarihinde Türk vatandaşlığını kaybettiği,Almanya"da 20.11.1988-03.07.1991 tarihleri arasında okul öğrenimi,08.07.1991 tarihinden itibaren de zorunlu prim ödemesi nedeniyle sigorta kapsamına alındığı, 19.03.2012 tarihli yurt dışı hizmet borçlanma talep dilekçesinin davalı kurumun 27.03.2012 tarihli yazısı ile türk vatandaşı olmaması sebebiyle borçlanma işleminin yapılamadığı gerekçesiyle reddedildiği, dosyaya giren 23.03.2012 tarihli belgeye göre davacının borçlanma talep tarihinde 5510 sayılı Yasanın 4/1-a maddesi kapsamında sigortalılığı bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkelerde ilk defa çalışmaya başlanılan tarihin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilebilmesi için 3201 sayılı Yasa kapsamında borçlanma talebinde bulunulması veya kısmen de olsa borçlanma bedelinin ödenmesi zorunlu değildir.
Uluslararası sözleşmelere konulan bu yöndeki hükümlerin amacı; yurtdışında çalışan Türk vatandaşlarının ülkemize dönmesi halinde uzun vadeli sigorta kollarından sağlanan haklar yönünden önem arz eden sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesinde ülkemizde çalışan sigortalılar ile aynı koşullara tabi tutmak olup bu hüküm 3201 sayılı Yasa"da yer alan yurtdışı borçlanma hükümlerinden bağımsız bir sosyal güvence olduğundan uygulanması için borçlanma koşulu da aranmaz.
Yurtdışında çalışan Türk vatandaşlarının yurtdışında geçen hizmetlerinin borçlandırılarak ülkemiz sosyal güvenlik mevzuatına malullük, yaşlılık ve ölüm (uzun vadeli sigorta kolları) hallerinde Türkiye’de geçmiş hizmet gibi değerlendirilmesini sağlamak amacıyla yürürlüğe giren 30.05.1978 tarih ve 2147 sayılı Kanun ile 08.05.1985 tarih ve 3201 sayılı Kanun"ların kendilerinden önce yürürlüğe giren uluslararası sözleşmeler ile yabancı bir ülkede çalışan Türk vatandaşlarına tanınan sosyal güvenlik haklarını koşula bağlaması, ortadan kaldırması veya sınırlaması da Anayasa"nın 90.maddesinin açık hükmü karşısında mümkün değildir.
Somut olayda, davacının 18 yaşını ikmal ettikten sonra yurt dışı hizmet cetvelinde sigortalılık süresi olarak bildirilen tarihin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak tespitine karar verilmesi gerekirken 3201 sayılı Yasa kapsamında prim ödemesi bulunmadığı gerekçesiyle istemin reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. Öte yandan ,davacının yurt dışında Türk vatandaşı olarak geçen sürelerini borçlanma hakkı olduğunun kabulü gerektiğine ilişkin tespit yerinde ise de ,3201 sayılı Yasaya göre "yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri "nin borçlanılabileceği belirtildiğinden hükümde davacının çalışma sürelerinin öncesinde boşta geçen süreleri borçlanabileceğinin belirtilmesi hatalıdır. Davacının borçlanma talep tarihinden önce 4/1-(a) bendi kapsamında sigortalı hizmeti bulunmadığından borçlanmanın bu bent kapsamında yapılması gerektiğinin tespitine dair istemin reddi gerekir.
O halde tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden taraflardan davacıya iadesine,19/01/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.